Umuntu Uo Umutima wa kwa Yehova Watemenwe

FINSHI mutontonkanyapo nga mwaumfwa pa muntu Baibolo yalandapo uwe shina lya kuti Davidi? Bushe mutontonkanya pa fyo acimfishe umu Pelishiti ipaka, Galyati? Bushe ni pa nshita aleikala mu matololo ilyo alefulumuka Imfumu Shauli iyalefwaya ukumwipaya? Bushe ni pa lubembu acitile na Bati-sheba na pa mafya apitilemo pa numa ya kubembuka? Nelyo bushe mutontonkanya pa mashiwi alembele ayaba mwi buuku lya Amalumbo?

Davidi alibombele umulimo waibela uwa kwa Lesa, alicimfishe abalwani abalekanalekana, kabili alipitile na mu mafya ayengi. Na lyo line, ico twatemwa sana pali Davidi ni filya kasesema alandile pali ena ukuti ali no kuba “umuntu uo umutima [wa kwa Yehova] ukatemwa.”—1 Samwele 13:14.

Aya amashiwi Samwele alandile yafikilishiwe ilyo Davidi ali fye umwaice. Bushe te kuti mutemwe abantu nga balelanda pali imwe ukuti muli muntu uo umutima wa kwa Yehova watemwa? Ninshi finshi Davidi acitile, maka maka ilyo ali umwaice, ifingalenga na imwe mwaba umuntu uo umutima wa kwa Yehova watemwa? Natumone.

Ulupwa Afuminemo no Mulimo Alebomba

Yese, wishi wa kwa Davidi kabili umwishikulu wa kwa Ruti na Boasi, afwile ali mubomfi waipeelesha uwa kwa Yehova. Ilyo Davidi, bandume nankwe 7, ne nkashi shakwe shibili bali abaice, Yese alebasambilisha Amafunde ya  kwa Mose. Mu lwimbo lumo aimbile ulwaba mu Amalumbo, Davidi ayitile ukuti umwana wa ‘musha mwanakashi’ uwa kwa Yehova. (Amalumbo 86:16) Aya mashiwi yalenga bamo ukusondwelela ukuti nyina wa kwa Davidi, uo bashalumbula mu Baibolo, na o alefunda Davidi ifya kwa Lesa. Uwasoma umo atila: “Nyina afwile e wabalilepo ukusambilisha Davidi pa fisuma ifyo Yehova acitile abantu bakwe kale,” ukubikako fye ne lyashi lya kwa Ruti na Boasi.

Ilyo Baibolo yalanda pali Davidi umuku wa kubalilapo, ali umwaice uwalecema impaanga sha kwa wishi. Uyu mulimo ufwile walesanshamo ukulaikala eka mu mpaanga, akasuba no bushiku. Taleni esheni ukwelenganya ifi.

Ulupwa lwa kwa Davidi lwaleikala mu Betelehemu, umusumba uunono uwali mu mpili sha mu Yudea. Mu mpanga ya mabwe iyashingulwike umusumba wa Betelehemu mwalemena sana ifya kulya. Mu mbali ya mpili na mu mukonko balebyalamo ifimuti fya fisabo, imiolife, ne myangashi. Mu nshiku sha kwa Davidi, impanga iyali pa muulu wa mpili apo bashalelima epo nalimo baleya mu kuliisha imikuni. Bushilya bwa mpili kwali amatololo ya Yudea.

Umulimo Davidi alebomba tawa-angwike. Ni muli ishi shine mpili e mo alolenkene ne nkalamo na bere ifyalefwaya ukwipaya impaanga. * Uyu mwaice washipa alifikonkele no kufipaya, kabili e fyo apuswishe impaanga mu kanwa ka ifi fiswango. (1 Samwele 17:34-36) Nalimo ni pali iyi yine nshita epo Davidi aishibe sana ifya kubomfya icisukushilo. Lwa mupepi no musumba aleikalamo, kwali impanga ya bena Benjamini. Abaume abacenjele ukusukusa amabwe aba muli ulya mukowa balesukushila ilibwe ku cisukushilo no kulasa “akantu akali ngo mushishi ubunono no kupusa iyo.” Na Davidi wine talepusa.—Abapingushi 20:14-16; 1 Samwele 17:49.

 Alebomfya Bwino Inshita

Ilingi line, umuntu uwalebomba umulimo wa kucema impaanga aleba eka kabili takwaleba ifya kupumfyanya ifingi. Lelo Davidi taleumfwa icitendwe. Ilya nshita aleba eka yaleba ni nshita ya kutontonkanya sana pa fyo Lesa abumba. Cimoneka kwati fimo ifyo Davidi alembele mu malumbo alefitontonkanyapo ilyo ali umwaice. Bushe ni lilya aleba eka e lyo aletontonkanya pa fyo umuntu acepa nga kumulinganya ku bubumbo bonse nelyo ku fya mu muulu, pamo nga akasuba, umweshi, ne ntanda, “imilimo ya minwe [ya kwa Yehova]”? Bushe ni lintu ali mu mpaanga iyashingulwike Betelehemu e lyo aletontonkanya pa mpaanga ne mbushi ne ng’ombe, pa fyuni, e lyo na pa “nama sha mu mpanga”?—Amalumbo 8:3-9; 19:1-6.

Ukwabula no kutwishika, ifyo Davidi apitilemo ilyo ali kacema fyalengele ukuti eshibe sana ifyo Yehova asakamana ababa ne cishinka kuli ena. E calengele Davidi embe ukuti: “Yehova e mucemi wandi. Tapali ico nkabulisha. Mu mulemfwe uuteku e mo anenga ukulambalala; antwala ku fifulo fya kutuushako ukwaba amenshi. Nangu nga naenda mu mupokapoka umwafiita fititi, nshitiina ububi, pantu muli na ine; inkonto yenu no mutambu wenu e finsansamusha.”—Amalumbo 23:1, 2, 4.

Nalimo kuti mwatila, bushe ifi finkumine shani? Icasuko ca kuti cimo icalengele Davidi abe cibusa wa kwa Yehova ica kuti bamwite no kuti ‘umuntu uo umutima wa kwa Yehova watemenwe’ ni co aletontonkanya sana pa milimo ya kwa Yehova na pali bucibusa bwakwe na ena. Bushe na imwe, e fyo mucita?

Bushe mwalilumbanyapo Kabumba no kumucindika pa numa ya kutontonkanya pa fintu fimo ifyo abumba? Bushe ukutontonkanya pa fyo Yehova aba na pa fyo abomba na bantu, kwalilenga ukuti mutemwe sana Yehova? Kwena, pa kuti mutashe Yehova pa fyo abumba, kano mwakwata inshita ya kutontonkanya sana pa fyaba mu Cebo ca kwa Lesa na pa fyo abumba. Ukucite fyo kuti kwalenga mwaishiba bwino Yehova no kumutemwa nga nshi. Bonse fye abanono na bakalamba kuti bacite ifi. Cimoneka kwati Davidi alipaleme sana kuli Yehova ukutula fye ku bwaice bwakwe. Twaishiba shani?

Davidi Bamusuba Ukuba Imfumu

Ilyo Yehova amwene ukuti Imfumu Shauli tailingile ukulatungulula abantu bakwe, aebele kasesema Samwele ukuti: “Ni lilali ukaleka ukuloosha Shauli, ilyo ine nimukaana ukuba imfumu pa bena Israele? Isusha amafuta mu lusengo lobe no kuya. Ndekutuma kuli Yese umwina Betelehemu, pantu mu bana bakwe ninsangamo uo ningacita imfumu.”—1 Samwele 16:1.

Ilyo kasesema wa kwa Lesa afikile mu Betelehemu, aebele Yese ukwita abana bakwe. Bushe ni ali kwi uo Samwele ali no kusuba pa kuti abe  imfumu? Ilyo Samwele amwene Eliabu, umukalamba kabili uwalemoneka bwino, atontonkenye ukuti: ‘Afwile ni uyu wine.’ Lelo Yehova aebele Samwele ukuti: “Wimona ifyo alemoneka no butali bwa ciimo cakwe, pantu nimukaana. Pantu ifyo umuntu amona te fyo Lesa amona, pantu umuntunse amona fye ifimoneka ku menso; lelo Yehova ena, amona mu mutima.” Ifi fine e fyo Yehova akeene Abinadabu, Shama, na bana bambi bane aba kwa Yese. Baibolo itwalilila ukusosa ukuti: “Samwele asukile aipusha Yese ati: ‘Bushe bapwa abana bobe abaume?’ Na o ayaswike ati: ‘Kushele fye umwaice pali bonse, kabili moneni! aleliisha impaanga.’”—1 Samwele 16:7, 11.

Ifyo Yese ayaswike fyumfwika kwati aleti: ‘Davidi te muntu Yehova engasala ukuba imfumu.’ Apo ali e mwaice pali bonse kabili takwete imilimo ine ine, bamupeele umulimo wa kucema impaanga. Lelo uyu wine e o Lesa asalile. Yehova amona mu mutima, kanshi afwile alimwene icintu cimo icisuma muli uyu mwaice. E co, ilyo Yese aitile Davidi, Yehova aebele Samwele ukuti: “‘Ima, umusube, pantu e uyu wine!’ Awe Samwele abuulile ulusengo lwa mafuta no kumusuba pa kati ka bamunyina. No mupashi wa kwa Yehova watampile ukubomba pali Davidi ukutula pali bulya bushiku.”—1 Samwele 16:12, 13.

Baibolo tayalanda imyaka Davidi akwete ilyo bamusubile ukuba imfumu. Lelo ilyo papitile inshita ukutula apo Davidi bamusubile, abakalamba bakwe batatu, Eliabu, Abinadabu, na Shama baishileba abashilika ba kwa Shauli. Nalimo aba bashala basano bali abanono sana ica kuti te kutila babe abashilika. Bafwile bali tabalafisha imyaka 20, iyo abaume balebasuminisha ukwingila ubushilika. (Impendwa 1:3; 1 Samwele 17:13) Lelo icishinka ca kuti, ilyo Yehova amusalile, Davidi ali mwaice. Na lyo line, cimoneka kwati Davidi alitemenwe Lesa ilyo ali fye umwaice. Afwile ali ni cibusa musuma uwa kwa Yehova, kabili icalengele ni co aletontonkanya sana pa fyo aishibe pali Lesa.

Na baice ba muno nshiku nabo tufwile ukubakoselesha ukuba na bucibusa busuma na Yehova. E ico mwe bafyashi, bushe mulakoselesha abana benu ukulatontonkanya pa fya kwa Lesa, pa fyo abumba, e lyo no kulasambilila pa fyo Baibolo ilanda pali Kabumba? (Amalango 6:4-9) Nga imwe mwe baice, bushe mulacita ifi pa lwenu? Impapulo ishilanda pa fya mu Baibolo pamo nga Ulupungu lwa kwa Kalinda na Loleni! * fyabelako ku kumwafwa.

Alishibe Sana Ukulisha Nsango

Nga filya fine amalumbo ayengi ayo Davidi aimbile yatusambilisha fimo pali ena ilyo ali kacema, ne nyimbo aimbile na sho shilatusambilisha fimo pali ena. Kwena, ifilimba balelisha pa kwimba ishi nyimbo sha mushilo tafyabako pali ino nshita. Lelo, twalishiba ukuti uwalelisha ifi filimba ali mwaume uwaishibe sana ukulisha ifilimba. Na kuba, ico Davidi bamwitile ukufuma uko alecema impaanga ukuya mu kubombela Imfumu Shauli ni co alishibe sana ukulisha nsango.—1 Samwele 16:18-23. *

Ni lilali Davidi aishibe ukulisha nsango kabili aishibile kwi? Nalimo ni lilya alecema umukuni mu mpanga. Kanshi te kuti tupape umulandu Davidi aishibile ukwimba inyimbo sha kulumbanya Lesa nangu ca kutila ali mwaice. Pantu na kuba, ico Yehova amusalile ni co alitemenwe Lesa kabili ali uwaipeelesha.

Na lintu Davidi akulile, alitwalilile ukuba cibusa wa kwa Yehova. Lelo amashiwi ayo alembele pali iyi nshita yafwile ni yalya aleibukisha pa fyalecitika ninshi ali umwaice ilyo alecema impaanga mu Betelehemu. Elenganyeni Davidi aleimbila Yehova ukuti: “Nga naibukisha inshiku sha ku kale; ntontonkanya pa micitile yenu yonse; nabika umutima wandi pa fyo iminwe yenu yacitile.” (Amalumbo 143:5) Amashiwi yaba muli aya malumbo na malumbo yambi ayo Davidi aimbile yalakoselesha bonse abafwaya ukuti Yehova abatemwe.

[Amafutunoti]