Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Mifumo ya Asili
Sanaa ya Wanyama—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Baadhi ya wanyama wana rangi maridadi zilizopangwa vizuri, ni jambo linalostaajabisha sana.
Usanidi-mwanga—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Usanidi-mwanga ni nini, na unatunufaishaje?
Uwezo wa Wanyama wa Kutumia Nishati Vizuri—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Je, uwezo wa wanyama kutumia nishati vizuri unaonyesha chochote kuhusu chanzo cha uhai?
Mwangaza Kutokana na Uhai—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Mbali tu na kutokeza mwangaza, viumbe fulani hufanya hivyo kwa njia inayotumia nishati ndogo sana kuliko vyanzo vilivyotengenezwa na mwanadamu. Jinsi gani?
Mwili wa Mwanadamu
Uwezo wa Chembe Kubadilikana—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ukuzi wa mtoto tumboni huanza kwa chembe zinazojigawanya katika mamilioni ya chembe ambazo zitakuja kufanya kazi tofauti-tofauti.
Mfumo wa Kusafirisha Oksijeni—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Unaweza kujifunza kuhusu mfumo unaostaajabisha wa kuchukua oksijeni na kuipeleka mahali inapohitajika mwilini.
Uwezo wa Mwili wa Mwanadamu wa Kujiponya
Wanasayansi wameigaje uwezo huo wanapotengeneza plastiki?
Wanyama wa Nchi Kavu
Ubongo wa Kindi wa Aktiki—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ona uwezo wake wa pekee wa kujirekebisha baada ya kulala kwa muda mrefu.
Manyoya ya Fisi Maji wa Baharini
Baadhi ya wanyama wanaoishi majini wana tabaka la mafuta linalowasaidia kudumisha joto. Fisi maji wa baharini hutumia mbinu nyingine.
Ulimi wa Paka—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Paka wa nyumbani wanaweza kutumia karibu asilimia 24 ya muda wao wakijisafisha. Ni nini kinachowawezesha kujisafisha vizuri?
Kazi ya Sharubu za Paka
Kwa nini wanasayansi wanabuni roboti zilizo na vipokezi vinavyoitwa e-whiskers?
Uwezo wa Kunusa wa Mbwa—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ni nini kinachowafanya wanasayansi watake kuiga uwezo wa mbwa wa kunusa?
Mguu wa Farasi
Kwa nini wahandisi wameshindwa kuiga muundo wa mguu wa farasi?
Uwezo wa Popo Kutambua Vitu Vilipo kwa Kutumia Mwangwi—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Je, mnyama anaweza “kuona” bila kutumia macho?
Uteute wa Konokono Unaonata
Gundi inayofanana na uteute wa konokono inaweza kuwa sehemu ya vifaa vya kazi vya kila mtaalamu wa upasuaji, na kuondoa uhitaji wa kushona na kuunganisha kwa kutumia uzi na stepla.
Uhai Ndani ya Maji
Ngozi ya Papa—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Muundo wa ngozi ya papa unazuiaje vimelea visijae juu yake?
Nyangumi Aina ya Cuvier, Mpiga Mbizi Hodari—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Mamalia hawa hupiga mbizi hadi kufikia vina virefu sana na wanashika pumzi kwa vipindi virefu. Ni nini kinachowawezesha kufanya hivyo?
Kikono cha Nyangumi Mwenye Nundu
Ona jinsi ubuni wa kikono cha mnyama huyu mkubwa umeathiri sehemu fulani za maisha yako.
Uwezo wa Kujisafisha wa Ngozi ya Nyangumi Anayeitwa Pilot—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Kwa nini kampuni za usafirishaji zinapendezwa na uwezo huo wa pekee?
Uwezo wa Pomboo wa Kutambua Mawimbi ya Sauti—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Wanasayansi wanajaribu kuiga uwezo wa pekee wa wanyama hawa wa kutalii na kuelewa mazingira yao.
Uteute wa Hagfish—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Anakera samaki wanaoweza kumshambulia lakini Anavutia wanasayansi. Kwa nini?
Ngozi ya Mbilimbibahari
Ni nini kinachotokeza uwezo wa kubadilika wa ngozi ya kiumbe huyu wa baharini?
Jinsi Samaki Anayeitwa Grunion Anavyotaga Mayai Yake—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Pata kujua jinsi kutaga mayai kwa njia ya pekee na kwa muda hususa kunavyowasaidia samaki hawa kutokeza kikazi kinachofuata.
Muundo wa Meno ya Koanata
Ni nini hufanya meno ya koanata yawe yenye nguvu hata kuliko utando wa buibui?
Gundi ya Kiganzimwamba
Gundi ya kiganzimwamba inasemekana kuwa bora zaidi kuliko gundi yoyote inayotengenezwa na wanadamu. Lakini hadi hivi karibuni, wanadamu hawakuelewa jinsi kiganzimwamba anavyojigandisha kwenye sehemu zenye umajimaji.
Nyuzinyuzi za Kome wa Baharini
Kome huning’inia kwa kutumia nyuzinyuzi. Kuelewa jinsi nyuzinyuzi hizo hufanya kazi kunaweza kutusaidia kubuni njia bora za kushikisha vifaa kwenye majengo au kuunganisha kano kwenye mifupa.
Umbo la Magamba ya Moluska
Umbo na muundo wa magamba ya moluska huwalinda viumbe hao.
Uwezo wa Kujibadili Rangi wa Ngisi Anayeitwa Cuttlefish
Wataalamu wanajaribu kuiga uwezo huu kwa kubuni mavazi yanayoweza kubadili rangi upesi.
Kiungo cha Ngisi wa Hawaii Kinachotoa Mwangaza
Mnyama huyo hutokeza mwangaza ili asionekane.
Mkono Wenye Kustaajabisha wa Pweza—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Wahandisi wametokeza mkono wa roboti wenye uwezo wa kipekee kwa kumwangalia pweza.
Gamba “Lenye Jicho” la Brittle Star
Jifunze mambo yenye kustaajabisha kuhusu kiumbe huyo anayeishi kwenye matumbawe.
Mkia wa Farasi-Maji
Ona kwa nini mkia wa kipekee wa farasi-maji unavyowachochea wataalamu kubuni roboti zinazotemgemea muundo huo.
Uwezo wa Samaki wa Kuogelea Katika Vikundi
Tunaweza kujifunza nini kutoka kwa samaki wanaoogelea wakiwa kikundi ili kupunguza mgongano wa magari?
Kishikizo cha Samaki Anayeitwa Remora—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ni nini kinachomwezesha samaki huyu kujishikiza kwenye viumbe wengine kwa nguvu sana?
Ndege
Sauti za Ndege Waimbaji—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ni nini huwawezesha ndege kuimba nyimbo tata na zenye unamnanamna?
Ulimi wa Ndege Mvumaji—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ndege huyu mdogo sana hutumia njia bora kabisa ya kunywa nekta bila kupoteza nguvu zake.
Membe Anavyojitosa Baharini—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ndege hawa hufauluje kuendelea kuishi baada ya kupiga maji kwa kishindo kinachozidi nguvu za uvutano kwa zaidi ya mara 20?
Rangi za Ndege Zisizofifia
Rangi za ndege zisizofifia zimechocheaje kutokezwa kwa rangi bora zaidi na vitambaa?
Bawa la Bundi
Muundo tata wa bawa la bundi huenda ukasaidia kutokeza mitambo inayozungushwa na upepo isiyotokeza kelele nyingi.
Ncha za Mabawa ya Ndege Wanaopaa Angani
Kwa kuiga muundo wa mabawa ya ndege, wahandisi wameokoa lita milioni 7600 za mafuta ya ndege katika kipindi cha mwaka mmoja.
Manyoya ya Pengwini Anayeitwa Emperor
Wataalamu wa viumbe wa majini wamegundua nini kuhusu manyoya ya ndege huyu?
Alibatrosi Anayeruka Bila Kupoteza Nishati Nyingi
Pata kujua jinsi ndege huyu anavyopaa kwa saa nyingi bila kutua na hata bila kupiga mabawa yake!
Mfumo wa Kumwongoza Chamchanga Anayeitwa Bar-Tailed
Pata kujua kuhusu safari ya siku nane ya ndege huyu, safari yenye kustaajabisha zaidi kwa wanadamu.
Kiota cha Ndege Anayeitwa Mallee—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Mallee huchimba shimo kubwa linalohifadhi joto ambalo linawezesha mayai kutotolewa. Ndege huyo hudumishaje kiwango hicho cha joto licha ya majira mbalimbali kila mwaka?
Wanyama Wanaotambaa na Amfibia
Mjusi Mwenye Ngozi Yenye Miiba Inayofyonza Unyevu
Mjusi huyo hupandishaje maji kutoka miguuni hadi mdomoni mwake?
Mkia wa Mjusi Anayeitwa Agama
Mjusi huyo anawezaje kuruka kutoka mahali tambarare hadi ukutani?
Taya la Mamba
Taya la mamba lina uwezo mkubwa wa kung’ata kwa nguvu mara tatu zaidi ya simba au simbamarara, pia lina uwezo wa hali ya juu wa hisi kuliko ule wa ncha ya kidole cha mwanadamu. Jinsi gani?
Ngozi ya Nyoka
Ni nini kinachoifanya ngozi ya nyoka iwe imara hivi kwamba aweze kupanda kwenye miti inayokwaruza au kuchimba kwenye mchanga unaochubua?
Mfumo wa Uzazi wa Chura Anayeangua Tumboni
Kwa nini mwanamageuzi fulani alisema kwamba ni jambo lisilowezekana kwa chura huyo kubadili mfumo wake wa uzazi hatua kwa hatua?
Mlio wa Chura wa Japani Anayeishi Kwenye Miti—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Chura wa kiume wa Japani anayeishi kwenye miti hutumia mbinu gani kutokeza sauti ili kuwavutia vyura wa kike?
Wadudu
Uwezo wa Nyuki wa Kupaa—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ni nini kinachomsaidia kiumbe mdogo hivyo awe na uwezo mkubwa sana wa kupaa kwa ustadi kuliko marubani wenye uzoefu?
Mbinu ya Nyuki ya Kutua
Kwa nini mbinu ya kutua ya nyuki inafaa kutumiwa katika mfumo wa kuongoza roboti zinazoruka angani?
Sega la Asali
Nyuki walijuaje kutumia nafasi vizuri, miaka mingi kabla ya wanahisabati kuthibitisha jambo hilo mwaka wa 1999?
Chungu Wanaepukaje Msongamano Barabarani?
Chungu wanaepuka msongamano. Wanatumia mbinu gani?
Shingo ya Chungu
Mdudu huyu anawezaje kubeba mzigo mzito kuliko mwili wake?
Uwezo wa Kusafisha Antena wa Chungu Aina ya Carpenter
Mdudu huyu mdogo anahitaji kujisafisha ili aishi. Anatunzaje usafi wake?
Ngozi ya Chungu wa Sahara
Chungu wa rangi ya fedha ni mmoja kati ya viumbe wenye uwezo mkubwa wa kuvumilia joto kali. Ni nini kinachomwezesha kufanya hivyo?
Mzunguko wa Maisha ya Nyenje
Mzunguko wenye kustaajabisha wa maisha ya nyenje humaanisha kwamba kizazi kimoja cha wadudu hao hutokea mara moja tu kwa majuma machache kila baada ya miaka 13 au 17.
Mfumo wa Gia wa Panzi Anayeitwa Issus
Ni jambo la pekee sana kwa panzi huyo kuweza kuruka kwa kasi na kisha kuwa na uwezo wa kudhibiti.
Chembe za Neva za Nzige Zinazotambua Mwelekeo
Nzige wanaepukaje kugongana wanaposafiri katika kikundi?
Uwezo Mkubwa wa Kusikia wa Katididi
Masikio ya mdudu huyu mdogo yanafanya kazi kwa njia ileile kama ya masikio ya mwanadamu. Utafiti kuhusu mfumo huo wa pekee wa kusikia unaweza kusaidiaje katika sayansi na teknolojia ya leo?
Safari ya Kipepeo Anayeitwa Monarch—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Je, safari tata na yenye kustaajabisha ya kipepeo anayeitwa “monarch” inatoa uthibitisho kwamba alibuniwa?
Mabawa ya Kipepeo
Bawa la kipepeo aina ya Blue Morpho huonekana kuwa laini lakini lina magamba madogo yanayoweza kuonekana tu kwa kutumia darubini. Yana kusudi gani?
Bawa la Kipepeo Linalofyonza Mwangaza
Mambo mengi yanahusika zaidi ya rangi nyeusi ya mabawa ya vipepeo fulani.
Umbo la V la Kipepeo Anayeitwa Cabbage White—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Ni nini kuhusu kipepeo wa cabbage white kinachofanya mainjinia waboreshe muundo wa vifaa vya kutokeza nishati ya jua?
Uwezo wa Ajabu wa Kusikia wa Nondo Anayeitwa Greater Wax Moth
Akitumia sikio lake lisilo tata, anaweza kusikia kwa njia nzuri zaidi kuliko mnyama yeyote.
Gamba la Mbawakawa Anayeitwa Diabolical Ironclad—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Mbawakawa huyu anawezaje kuhimili shinikizo kubwa?
Vipokezi vya Mbawakawa Anayeitwa Black Fire
Wahandisi na watafiti wanaweza kujifunza nini kutokana na mbawakawa huyo mwenye uwezo wa ajabu?
Ustadi wa Kusafiri wa Mbawakawa
Mbawakawa hutumia mfumo gani ili kusafiri? Na wanadamu wanaweza kujifunza nini kutokana na mdudu huyo?
Taa ya Kimulimuli Anayeitwa Photuris
Mdudu huyu mdogo amewasaidiaje wanasayansi kutengeneza balbu zinazotumiwa katika vifaa vingi vya kielektroniki kutoa mwangaza mwingi zaidi?
Haltere ya Nzi
Umewahi kujiuliza kwa nini si rahisi kuwakamata nzi? Soma makala hii ili uone wanasayansi wamegundua nini.
Uwezo wa Kuruka wa Nzi-Tunda
Nzi-tunda anaweza kujizungusha kwa kasi angani kuliko jinsi ndege za kivita zinavyofanya.
Buibui
Uwezo Hafifu wa Kuona wa Buibui Anayeruka
Buibui huyu anapimaje umbali hususa? Kwa nini watafiti wangependa kuiga mbinu anayotumia?
Gundi ya Kipekee ya Buibui
Utando wa buibui unaweza kuwa wenye nguvu au dhaifu inapohitajika. Chunguza jinsi anavyofanya hivyo na kwa nini.
Mimea
Ngozi ya Tunda la Balungi Inayoweza Kuhimili Mshtuko—Je, Ni Kazi Ubuni?
Wanasayansi watatumiaje uwezo wa tunda la Balungi kuhimili mshtuko?
Mng’ao wa Bluu wa Beri aina ya Pollia
Beri aina ya Pollia haina rangi ya bluu, lakini ina mwonekano wa bluu unaong’aa sana kuliko mmea mwingine wowote. Ni nini hutokeza mng’ao huo wa bluu?
Uwezo wa Kuelea wa Mbegu ya Shunga Pwapwa—Je, Ni Kazi ya Ubuni?
Uwezo wa kuelea wa mbegu ya shunga pwapwa unazidi mara nne uwezo wa parachuti, na mbegu hiyo ina uwezo mkubwa zaidi wa kustahimili upepo.
Uwezo wa Mimea wa Kufanya Makadirio
Watafiti wamegundua kwamba mharadali una uwezo wa pekee.
Vitu Visivyoonekana kwa Macho
Uwezo wa DNA wa Kuhifadhi Habari
DNA imesemekana kuwa “kifaa bora zaidi cha kuhifadhi habari.” Soma uone sababu.
Vijidudu Vinavyomeng’enya Mafuta
Njia hiyo ya kusafisha mafuta yaliyomwagika ilifanikiwa kwa kiasi gani ukilinganisha na teknolojia inayotumiwa sasa?