Ang Pagtamod sang Biblia

“Peligruso Kaayo nga mga Isport”—Ibutang Mo Bala sa Katalagman ang Imo Kaugalingon?

KARON NGA MGA ADLAW MADAMO PA SA ATON ANG WALA NA LAMANG NAGATAN-AW KUNDI AKTUWAL MAN NGA NAGAPAKIGBAHIN SA PAGPARAKAYDA, SA PAGPADALUS-OS SA MATAAS NGA MGA BUKID, SA PAGBANGKA SA IBABAW SANG MGA BUSAY KAG SA PAGSALOM UPOD SA MGA BAGIS.”—ANG WILLOW GLEN RESIDENT NGA PAMANTALAAN.

INI nga komento nagalaragway sang nagadugang nga huyog sa mga isport. Ang talalupangdon nga pagbantog sang mga aktibidades subong sang skydiving, ice climbing, paragliding, kag BASE jumping * nagapakita sang isa ka kalibutan nga nabuyok sa paghimo sing makatalagam nga mga buhat. Ang mga snowboard, mountain bike, skateboard, kag in-line skate ginagamit man agod himuon ang labaw sa personal nga mga masarangan paagi sa pagpanikasog nga mangin sampaton sa pagtaklad sa pinakamataas nga mga bukid, pinakamataas nga mga pil-as, kag sa paglumpat sing pinakamataas. Suno sa ginasiling sang Time nga magasin, ang pagbantog sang “peligruso kaayo nga mga isport (extreme sports)”—mga isport diin ang mga pumalasakop nagabutang sang ila kaugalingon sa daku nga katalagman​—⁠nagapatalupangod sang kalangkag sang minilyon sa pagpakigbahin sa “malaragwayon nga dulunan, diin ang katalagman, ikasarang kag kahadlok nagahatag sa mga nagapakigbahin sa sining mga isport kon talipuspusan lamang sang semana kag sa propesyonal nga mga atleta sing balatyagon nga lampasan ang personal nga mga masarangan.”

Apang, ini nga pagbantog nagresulta man sa daku nga personal nga bili. Dugang kag dugang nga mga tawo ang nasamaran sang ang indi kuntani peligruso nga mga isport ginahimo sa indi gid kinaandan nga paagi. Sa Estados Unidos sang 1997, ang mga ginbulong sa mga hulot-emerhensia bangod sang mga samad may kaangtanan sa pag-skateboard nagdugang sing kapin sa 33 porsiento, sa pag-snowboard sing 31 porsiento, kag sa pagtaklad sa bukid sing 20 porsiento. Tuhoy sa iban nga mga isport, ang mga resulta mas grabe pa gani, subong sang makita sa mas madamo nga nagakapatay may kaangtanan sa peligruso kaayo nga mga isport. Ang mga sumalakdag sining mga isport nakahibalo sang mga katalagman. Ang isa ka babayi nga nagapakigbahin sa peligruso gid nga pag-ski nagsiling: “Ginahunahuna ko pirme ang  kamatayon.” Ang isa ka propesyonal nga snowboarder nagsumaryo sini paagi sa pagsiling nga kon “indi ka mahalitan, nian wala ka nagapanikasog sing lakas.”

Bangod sining mga katunayan, paano dapat tamdon sang isa ka Cristiano ang pagpakigbahin sa sining mga aktibidades? Paano kita mabuligan sang Biblia sa pagpamat-od kon bala dapat kita makigbahin sa peligruso kaayo nga mga isport? Ang pagbinagbinag sa balatyagon sang Dios sa pagkabalaan sang kabuhi magabulig sa aton sa pagsabat sining mga pamangkot.

Ang Pagtamod sang Dios sa Kabuhi

Ang Biblia nagasugid sa aton nga si Jehova amo ang “tuburan sang kabuhi.” (Salmo 36:9) Wala lamang magtuga sang mga tawo, mahalungon man niya nga ginahatagan kita sang kon ano ang kinahanglanon agod mabuhi. (Salmo 139:​14; Binuhatan 14:​16, 17; 17:​24-28) Makatarunganon, nian, nga maghinakop nga ginapaabot niya nga halungan naton kon ano ang mahinuklugon gid nga ginhatag niya sa aton. Ang mga kasuguan kag mga prinsipio nga ginhatag sa pungsod sang Israel nagabulig sa aton nga mahangpan ina nga katunayan.

Ang Mosaikong Kasuguan nagapatuman nga ang isa ka indibiduwal magahimo sing mga tikang agod amligan ang kabuhi sang iban. Kon wala ini gintuman kag nawasi ang kabuhi, ang isa nga nakatapna kuntani sang trahedya mahimo kabigon nga nakasala sa dugo. Halimbawa, ang tag-iya sang isa ka balay ginasugo nga magpatindog sing manubo nga pader ukon barandilya, nga ginatawag alubaybay, sa palibot sang matapan nga atop sang iya bag-o nga balay. Kon indi, ang balay mahimo nga makasala sa dugo kon may mahulog kag mapatay halin sa atop. (Deuteronomio 22:8) Kon wala ginapaabot nga ginsungay kag napatay sang toro ang isa ka tawo, ang tag-iya sang toro indi manabat. Sa pihak nga bahin, kon ang toro nakilal-an na nga makatalagam kag ang tag-iya napaandaman na apang wala ginbantayan ang toro, nian kon ang toro manungay, ang tag-iya sang toro ginakabig nga nakasala sa dugo kag mahimo patyon. (Exodo 21:​28, 29) Sanglit ang kabuhi hamili kay Jehova, ang iya Kasuguan nagapabanaag sing mataas nga pagpabalor sa pagtipig kag sa pag-amlig sang kabuhi.

Nahangpan sang matutom nga mga alagad sang Dios nga ining mga prinsipio naaplikar man sa indi pagbutang sa katalagman sang kaugalingon. Sa isa ka rekord sang Biblia, ginpabutyag ni David ang handum niya nga “makainom sing tubig gikan sa bubon sang Betlehem.” Ang Betlehem sakop sang mga Filistinhon sadto nga tion. Sa pagkabati sang pangabay ni David, ang tatlo sang iya mga soldado pilit nga nagsulod sa kampo sang mga Filistinhon, nagsag-ub sing tubig gikan sa bubon sang Betlehem, kag gindala ini kay David. Ano ang reaksion ni David? Wala niya gin-inom ang tubig kundi, sa baylo, gin-ula ini sa duta. Sia nagsiling: “Indi ko gid mahunahuna, kon tuhoy sa akon Dios, nga himuon ini! Imnon ko bala ang dugo sining mga lalaki nga nagbutang sa katalagman sang ila mga kalag? Kay nabutang sa katalagman ang ila kalag sang gindala nila ini.” (1 Cronica 11:​17-19) Para kay David indi gid mahunahuna nga mabutang sa katalagman ang kabuhi tungod sa iya personal nga kaayawan.

Amo man sini ang reaksion ni Jesus sang, mahimo nga sa isa ka palanan-awon, ginsulay sia sang Yawa nga maglumpat sa alubaybay sang templo agod tan-awon kon bala amligan sia sang mga anghel gikan sa kahalitan. Si Jesus nagsabat: “Indi mo dapat pagtilawan si Jehova nga imo Dios.” (Mateo 4:5-7) Huo, ginkilala ni David kag ni Jesus nga sala sa mga mata sang Dios ang di-nagakaigo nga pagbutang sa katalagman sang tawhanon nga kabuhi.

Ginahunahuna ining mga halimbawa, mahimo kita mamangkot, ‘Paano naton maathag nga mahibaluan kon ano ang peligruso kaayo ukon makatalagam nga isport? Sanglit bisan ang isa ka kinaandan nga porma sang kalingawan, nga kuntani indi gid man makatalagam, mahimo nga mangin makatalagam, paano naton mahibaluan kon tubtob diin ang himuon naton?’

Takus Bala Ini sa Katalagman?

Ang bunayag nga pagtulutimbang sang bisan ano man nga aktibidad nga mahimo naton ginahunahuna magabulig sa aton sa paghibalo sang sabat. Halimbawa, mahimo naton pamangkuton ang aton kaugalingon: ‘Pila na ang naaksidente sa sining isport? Nahanas ukon may gamit sa pangamlig bala ako nga kinahanglanon agod indi mahalitan? Ano ang matabo kon mahulog ukon magsala ako sa paglumpat ukon may depekto ang akon gamit sa pangamlig? Isa lamang bala ini ka diutay nga aksidente, ukon posible bala nga mahalitan sing malubha ukon mapatay?’

Ang di-nagakaigo nga pagbutang sa katalagman sang kaugalingon sa ngalan sang kalingawan makaapektar sa hamili nga kaangtanan sang matuod nga Cristiano kay Jehova subong man sa pagkalipikar niya sa pinasahi nga mga pribilehiyo sa kongregasyon. (1 Timoteo 3:​2, 8-10; 4:​12; Tito 2:​6-8) Sing maathag, bisan kon nagalingawlingaw, maayo nga binagbinagon sang mga Cristiano ang pagtamod sang Manunuga tuhoy sa pagkasagrado sang kabuhi.

[Footnote]