¿IMA NINMI BIBLIA?

¿Allinchu kanman PELIGROSO PUJLLAYKUNAPI PUJLLAY?

THE WILLOW GLEN RESIDENT NISQA PERIODICON NIN: “KAY TIEMPOPIQA SAPA KUTINMI ASKHA RUNAKUNA KUSIRIKUNANKURAYKU AVIONMANTA PARACAIDASPI SALTAYKAMUNKU, CANOASPI JATUN MAYUNTA PAQCHANTA RINKU, TIBURONKUNAWAN KUSKA LAMARQOCHAPI NADANKU IMA”, NISPA.

CHAY periodicoq nisqan jina sapa kutinmi askha runakuna peligroso pujllaykunapi pujllashanku. Astawanmi pujllashanku avionmanta paracaidaspi saltaykamuspa, rit’i orqokunata waskhawan seqaspa, paracaidaswan orqo puntamanta otaq chaka patamanta mana manchakuspa saltaykamuspa. a Chaymantapas wakin pujllaqkunaqa rit’iyoq montañakunapin tablawan phawanku, montañakunanta phawaylla bicicletata manejanku, wakinkunataq patinetaswan phawaylla peligroso cheqaskunapi mana manchakuspa saltanku, sapa kutintaq astawan alto orqopuntakunamanta, lamarqochapi kaq alto qaqapatakunamanta ima saltaykamunku. Time revistapi nisqan jina astawanmi yapakushan chay peligroso pujllaykunapi pujllaqkuna chaytaqa ruwanku manchakuyninkuta atipanankupaqmi, maykamachus imatapas ruwayta atinkuman chayta yachanankupaq ima.

Kay tiempopi astawanmi yapakushan chay peligroso pujllaykunapi pujllaqkuna chaymi yapakushallantaq accidentekunapas. Sapa p’unchaymi chay peligroso pujllaykunapi pujllasqankurayku runakuna cuerponkuta k’irikushanku, makinkuta, chakinkuta ima p’akikushanku. 1997 watapin Estados Unidos nacionpi askha runakuna k’irisqa emergenciaman apasqa karqanku monopatín nisqapi saltasqankurayku, rit’ipi tablapatakunapi pujllasqankurayku, bicicletapi montañakunanta phawaylla manejasqankurayku ima. Wakin chay peligroso pujllaykunapi pujllaqkunaqa wañuyman iman chayanku chaymi chay pujllaykunapi wañuqkunaqa astawan yapakushan. Chaywanpas chay runakuna yachankuña peligroso chay pujllaykuna kasqanta chaypas pujllashallankun. Rit’ipi esquí nisqapi pujllaq warmin nin: “Ima ratupas wañunaytaqa yachaniña”, nispa. Rit’ipi tablapatapi pujllaq runan nillantaq: “Manachus pujllashaspa k’irikunkichu chayqa manan allintachu kallpachakushanki”, nispa.

Chhaynaqa, ¿imaynata cristianokuna qhawarinanchis chay peligroso pujllaykunapi pujllayta? ¿Biblia yanapawasunmanchu sichus pujllasunchus chay peligroso pujllaykunapi icha manachus chayta decidinapaq? Chay tapuykunaman kutichinapaqqa ñaupaqta yachasunchis imaynatas Dios qhawarin kausayta chayta.

¿Imaynatan Dios qhawarin kausayta?

Bibliapin Diosmanta kayta nin: “Qanmantan kausayqa paqarimun”, nispa (Salmos 36:9, Diospa Simin Qelqa).  b Diosqa manan kausayllatachu runakuman qowarqanchis tukuy imaymanakunatawanmi kay jallp’api kamarqan kusisqa kausananchispaq (Salmos 139:14; Hechos 14:16, 17; 17:24-28). Chaymi Diosqa munan kausayninchista allinta cuidananchista. Chaytan reparanchis israelitakunaman qosqan leykunapi kamachikuyninkunapipas.

Moisesman willachisqan leykunapin israelitakunapaq kamachikuykuna karqan runamasinpa kausayninta cuidanankupaq. Chay kamachikuykunata mana kasukusqanrayku pillapas wañunman karqan chayqa mana kasukuq israelitan juchachasqa kanan karqan. Ejemplopaq, mosoq wasita ruwakuspaqa azoteatan muyuriqnintinta juch’uy perqawan perqachinan karqan. Mana chayqa pipas urmaykuspa wañuqtinqa wasiyoqmi juchachasqa kanan karqan (Deuteronomio 22:8). Sichus juj toro qonqaylla wajraspa pitapas wañuchinman karqan chayqa dueñonqa manan juchachasqachu kanan karqan. Ichaqa sichus dueñon wajrakuq kasqanta yachashaspa chay torota mana wisq’anmanchu karqan chayqa chay toro pitapas wañuchisqanmantan dueñonpas wañuchisqallataq kanan karqan (Éxodo 21:28, 29). Chhaynaqa Jehová Diospaqqa runakunaq kausayninqa ancha valorniyoqmi, chaymi israelitakunaman kamachikuykunata qorqan runakunaq kausayninta cuidanankupaq.

Diospa siervonkunaqa sut’itan entienderqanku chay kamachikuykunata chaymi kausayninkutapas jujkunaq kausaynintapas mana munarqankuchu peligroman churayta. Bibliapin Davidmanta kayta nin: “Davidqa anchata ch’akichikuspa nirqan: ¡Ayyha! ¡Pillapas ujyaykachiwanman Belén llaqta punku p’uytu unuta!”, nispa. Chaymi kinsantin qhari soldadokuna Filistea soldadokunata tanqarparispa karpa-karpankuman jaykurqorqanku, jinaspa llaqta punku p’uytumanta unuta orqomuspanku Davidman aparqanku. Paytaq ichaqa mana ujyayta munarqanchu aswanpas Señor Diospaq ofrendata jina jich’aspa nirqan: ¡Amapuni Señor Diospas munachunchu kay unu ujyanaytaqa! Kay qharikunaq yawarnintapas ujyayman jinachá kanman, paykunaqa wañuyta mana manchaspan unuta apamuwarqanku”, nispa (1 Crónicas 11:17-19). Davidqa manan munarqanchu unuta ujyananrayku chay runakunaq kausayninta peligroman churaytaqa.

Jesuspas David jinan kausayta valorarqan, juj kutinmi saqra Jesusta tentarqan temploq perqa patamanta saltaykunanpaq angelkuna yanapanqachus icha manachus chayta rikukunanpaq. Jesusmi ichaqa kutichirqan: “Aman Jehová Diosniykita pruebaman churankichu”, nispa (Mateo 4:5-7). Jesuswan Davidwanqa repararqankun peligroman kausayta churayqa mana allinchu kasqanta.

Chaykunata yachaspan tapukusunman: “¿Imaynatan yachayman ima deportechus peligroso kasqanta?”, nispa. Wakin deportekuna manaña peligrosochu kanman chaypas, sichus nishuta pujllasunman llallinakusunmantaq chayqa kausayninchistan peligroman churasunman.

¿Allinchu kanman kausayninchista peligroman churay?

Ima deportepas allinchus icha manachus kasqanta yachanapaqqa kaykunatan tapukusunman: “¿Kay deporteta pujllaspa jayk’a runakunan accidentakunku? ¿Kay deporteta pujllanaypaq allin preparasqachu kashani tukuy ima necesitasqaytaqchu kapuwan ama imapas pasawananpaq? ¿Iman pasawanman chay deporteta pujllashaspa accidentakuqtiy? ¿Tunpallatachu k’irikuyman otaq nishutachu k’irikuyman hospitalman chayanaykama otaq wañuymanchu aypayman?”, nispa.

Sichus juj cristiano kusirikunanraykulla peligroso pujllaykunapi pujllaspa kausayninta peligroman churanman chayqa manan Jehová Dioswan amigontin kanmanchu nitaq llaqtanpi ima privilegiotapas chaskinmanchu (1 Timoteo 3:2, 8-10; 4:12; Tito 2:6-8). Chayrayku juj cristiano manaraq ima deportetapas pujllashaspaqa kayta tapukunan: “¿Jehová Dios jinachu kausayta ancha valorniyoqpaq qhawarini icha manachu?”, nispa.

[Nota]