Ang Pagtamod sang Biblia

Pornograpiya​—⁠Isa Lang Bala ka Di-makahalalit nga Dibersion?

SANG ginsugdan sang mga arkeologo sang panahon ni Reyna Victoria ang sistematiko nga pagkutkot sa dumaan nga kagulub-an sang Pompeii, nakibot sila sa ila natukiban. Lakip sa matahom nga mga dibuho kag buhat sa taliambong nga nagalinapta lang amo ang madamong malaw-ay nga mga dibuho kag mga iskultura sang mga tawo nga hublas kag nagahirupay. Nakugmat sa sini, gintago ini sang mga awtoridad sa sekreto nga mga museo. Gintawag nila ini nga “pornograpiya,” halin sa Griego nga pornē kag graphos nga nagakahulugan sing “pagsulat tuhoy sa mga pampam.” Sa karon ang pornograpiya amo ang mga libro, retrato, estatwa, sine, kbp., nga nagapukaw sang undanon nga kailigbon.

Sa karon, ang pornograpiya lapnag kaayo kag daw ginabaton sang kalabanan sa modernong katilingban. Kon sang una makita lamang ini sa may malain sing reputasyon nga mga sinehan kag sa mga lugar sang prostitusyon sa isa ka distrito, sa karon makita na ini sa pinakamauswagon nga mga bahin sang madamong komunidad. Sa Estados Unidos lamang, ang pornograpiya nagaganar sing kapin sa napulo ka bilyon ka dolyar kada tuig!

Ginapauswag sang pila ka tagpangapin ang pornograpiya subong isa ka paagi agod pasadyahon ang makatalaka nga pag-asawahay. Ang isa ka manunulat nagsiling: “Ginapapagsik sini ang aktibo nga imahinasyon. Nagahatag ini sing instruksion para sa seksuwal nga kalipayan.” Ang iban nagasiling nga ginapalig-on sini ang pagkaprangka tuhoy sa seksuwal nga mga butang. “Ang pornograpiya nagabenepisyo sa mga kababayin-an,” siling sang manunulat nga si Wendy McElroy.

Apang indi tanan nagaugyon. Ang pornograpiya masami nga ginaangot sa madamong makahalalit nga mga resulta kag mga panimuot. Ginapanugda sang iban ang kaangtanan sa ulot sang pornograpiya kag paglugos kag subong man sang iban pa nga mga porma sang kasingki batok sa mga kababayin-an kag mga kabataan. Ang bantog nga serial killer nga si Ted Bundy nagbaton nga ‘luyag gid niya ang masingki nga pornograpiya.’ Nagsiling sia: “Ini nga kahimtangan indi gilayon mamutikan sang indibiduwal ukon mahibaluan subong isa ka serioso nga problema. . . . Apang ini nga interes . . . nagadul-ong sa mga butang may kaangtanan sa seksuwal nga kasingki. Luyag ko gid ipadaku ang amat-amat nga pagtubo sini nga kaluyag. Wala ini nagatubo sa malip-ot lamang nga tion.”

Bangod sang walay katapusan nga debate kag sang kalapnag sang pornograpiko nga materyal karon, mahimo ka mamangkot, ‘May panuytoy bala ang Biblia tuhoy sa sini?’

Ang Biblia Prangka Tuhoy sa Sekso

Sa Biblia, ang mga butang tuhoy sa sekso ginabinagbinag sing tampad kag talangkod. (Deuteronomio 24:⁠5; 1 Corinto 7:​3, 4) “Magkasadya ka sa asawa sang imo pagkapamatan-on,” laygay ni Solomon. “Magpaayaw ka sa iya dughan sa tanan nga tion.” (Hulubaton 5:​18, 19) Ginahatag ang maathag nga laygay bahin sa seksuwal nga mga relasyon,  pati na ang mga limitasyon sini. Ang seksuwal nga paghirupay sa guwa sang kahimusan sang pag-asawahay ginadumili. Amo man ang tanan nga porma sang indi normal nga mga buhat sa sekso.​—⁠Levitico 18:​22, 23; 1 Corinto 6:⁠9; Galacia 5:19.

Bisan sa sulod sining mga limitasyon, ang pagpugong kag pagtahod ginapaabot. “Ang pag-asawahay mangin dungganon sa tunga sang tanan,” sulat ni apostol Pablo, “kag ang higdaan sang pag-asawahay mangin wala sing dagta.” (Hebreo 13:4) Ini nga laygay tuhay gid sa katuyuan kag mensahe sang pornograpiya.

Ginapatiko sang Pornograpiya ang Sekso

Tigaylo nga ilaragway ang seksuwal nga mga relasyon subong matahom kag suod nga pagpakita sing gugma sa ulot sang lalaki kag babayi sa dungganon nga pag-asawahay, ginapakanubo kag ginapatiko sang pornograpiya ang seksuwal nga buhat. Ang walay pag-ulikid kag di-kalahamut-an nga paghirupay ginalaragway subong makakulunyag kag halandumon. Ang personal nga pagpaayaw nga halos wala sing pag-ulikid sa iban ginapadaku.

Ang mga kababayin-an, mga kalalakin-an, kag mga kabataan ginalaragway subong mga butang nga para lamang sa seksuwal nga kaayawan. “Ang katahom ginatakus paagi sa bayhon sang lawas, nga nagadihon sang di-realistiko nga mga pagpaabot,” siling sang isa ka report. “Ang paglaragway sa mga kababayin-an subong wala makilal-i, pirme maluyag/nagahulat kag walay pulos nga mga hampanganan sa sekso para sa mga kalalakin-an, nga nagauba kag nagapakita sang ila lawas para makakuwarta kag makalingaw indi mahimo nga makapaalinton sing mensahe nga ang mga kababayin-an may dignidad kag dapat tamdon sing alangay kag may simpatiya,” hinakop sang isa ka report.

Sa pagpatuhay, ang gugma “wala nagagawi sing di-nagakaigo,” sulat ni Pablo. “Wala [ini] nagapangita sang kaugalingon nga kaayuhan.” (1 Corinto 13:5) Ang Biblia nagalaygay sa mga bana nga ‘higugmaon ang ila mga asawa subong sang ila kaugalingon nga mga lawas’ kag ‘hatagan sila sing dungog,’ nga wala ginatamod ang mga babayi subong mga butang lamang para sa seksuwal nga kaayawan. (Efeso 5:28; 1 Pedro 3:7) Ang isa bala, lalaki man ukon babayi, nga pirme nagatan-aw sing malaw-ay nga mga retrato sang iban nga tawo nagagawi gid sing disente? Kag nagapakita gid bala sia sing pagpadungog kag pagtahod? Tigaylo sang gugma, ginapalambo sang pornograpiya ang maiyaiyahon kag mahamkunon nga kailigbon.

May isa pa ka butang nga dapat binagbinagon bahin sa pornograpiya. Sa indi madugay, subong sang bisan anong iban pa nga di-nagakaigo nga pangpapagsik, ang butang nga nagapukaw primero sa isa ka tawo mangin kinaandan na lamang kag wala na nagapapagsik. “Sa ulihi,” siling sang isa ka manunulat, “[ang mga nagagamit sang pornograpiya] nagakinahanglan sing mas malain kag malaw-ay nga materyal . . . Mahimo nila piliton ang ila paris sa paghimo sing indi gid kinaandan nga mga buhat sa sekso . . . , ginabuhinan ang ila [kaugalingon] nga ikasarang sa pagpabutyag sing matuod nga pagpalangga.” Daw subong lamang bala ini sa isa ka di-makahalalit nga dibersion? Apang may isa pa ka importante nga rason kon ngaa dapat likawan ang pornograpiya.

Ang Biblia kag ang Kaibog

Bisan pa madamo sa karon ang nagabatyag nga wala sing malain ukon katalagman sa pagtinguha nga pukawon ang seksuwal nga mga pantasya, ang Biblia wala nagaugyon. Matin-aw nga ginapaathag sini nga may yara duna nga kaangtanan sa ulot sang kon ano ang ginapasulod naton sa aton hunahuna kag sang kon paano kita nagapanghikot. “Ang kada isa ginatilawan kon ginabuyok kag ginahaylo sia sang  iya kaugalingon nga kailigbon,” patalupangod sang Cristianong disipulo nga si Santiago. “Nian ang kailigbon, kon nakapanamkon na, nagapanganak sang sala.” (Santiago 1:​14, 15) Si Jesus nagsiling: “Ang tagsatagsa nga padayon nga nagatan-aw sa isa ka babayi nga may daku nga pagkaibog sa iya nakahimo na sa iya sing panghilahi sa iya tagipusuon.”​—⁠Mateo 5:28.

Subong sang ginpakita nanday Santiago kag Jesus, ang mga tawo nagapanghikot bangod sang pagsilabo sang nasulod nga mga kailigbon. Ining mga kailigbon, kon ginapalambo kag ginapukaw, mahimo sa ulihi mangin daku nga pagsalimuang. Ang pagsalimuang mabudlay gid batuan kag mahimo sa ulihi magtiklod sa isa ka tawo nga himuon ini. Sa amo, may daku nga epekto ang ginapasulod naton sa aton hunahuna sa kon ano ang himuon naton sa ulihi.

Ang seksuwal nga mga pantasya direkta nga makaupang sa aton pagsimba sa Dios. Amo kon ngaa si Pablo nagsulat: “Busa, patya ninyo ang mga bahin sang inyo lawas . . . may kaangtanan sa pakighilawas, pagkadimatinlo, seksuwal nga kailigbon, malaut nga handum, kag pagkamahamkunon, nga amo ang idolatriya.”​—⁠Colosas 3:5.

Ginaangot diri ni Pablo ang seksuwal nga kailigbon sa pagkamahamkunon, nga amo ang sobra nga kaibog sa butang nga wala ginapanag-iyahan sang isa. * Ang pagkamahamkunon isa ka porma sang idolatriya. Ngaa? Bangod ang isa nga mahamkunon nagauna sang butang nga ginakaibugan sangsa bisan ano, pati na ang Dios. Ang pornograpiya nagapukaw sang kaibog sa butang nga wala ginapanag-iyahan sang isa. “Luyag mo ang seksuwal nga kabuhi sang iban. . . . Ang pirme mo na lang ginahunahuna amo ang imo kaibog sa kon ano ang wala sa imo. . . . Kon ano ang aton ginakaibugan, aton ginasimba,” siling sang isa ka manunulat sang relihion.

Ang Pornograpiya Nagapalain

“Bisan ano man nga butang nga putli, bisan ano man nga butang nga hiligugmaon, bisan ano man nga butang nga ginahambal nga maayo, bisan ano man nga halangdon . . . , padayon nga binagbinaga ini nga mga butang,” laygay sang Biblia. (Filipos 4:8) Ang tawo nga nagabusog sa iya mata kag hunahuna sing pornograpiya wala nagasunod sa laygay ni Pablo. Ang pornograpiya malaw-ay kay ginapakita gid sini sa publiko ang labing mahirop kag pribado nga mga buhat. Talamayon ini bangod ginapakanubo kag ginapakahuy-an sini ang mga tawo. Indi ini mahigugmaon bangod wala sini ginapauswag ang pagpalangga ukon pag-ulikid. Ginapauswag lamang sini ang makagod nga kaibog.

Paagi sa malaw-ay nga paglaragway sa imoral kag maulag nga mga buhat, ginapaluya ukon ginaguba sang pornograpiya ang mga panikasog sang Cristiano nga mapalambo ang ‘pagdumot sa malain.’ (Amos 5:15) Ginapalig-on sini ang pagpakasala kag nagasupak gid ini sa laygay ni Pablo sa mga taga-Efeso nga “ang pagkamakihilawason kag ang tanan nga sahi sang kahigkuan ukon paghamkon dili gid paghingadlan sa tunga ninyo, subong nga nagakaigo sa mga tawo nga balaan; ni ang makahuluya nga paggawi . . . ni ang malaw-ay nga linahog, mga butang nga indi nagakaigo.”​—⁠Efeso 5:​3, 4.

Ang pornograpiya makahalalit. Nagahingalit ini kag nagapalain. Makaguba ini sa mga relasyon, kay sa baylo sang kinaugali nga seksuwal nga paghirupay, nalipay na ang isa nga matan-aw lang ang kinatawo ukon seksuwal nga mga buhat nga gintawag voyeurism. Ginahiluan sini ang hunahuna kag ang espirituwalidad sang tawo nga voyeur. Ginapalig-on sini ang mahamkunon kag makagod nga panimuot kag ginatudluan ang mga tawo nga tamdon ang iban subong mga butang nga bagay lamang sa pagpaayaw sang ila kaibog. Ginapakadiutay sini ang mga panikasog nga maghimo sing maayo kag magtigayon sing matinlo nga konsiensia. Sing labi ka importante, makahalit ukon makaguba pa gani ini sa espirituwal nga relasyon sang isa sa Dios. (Efeso 4:17-19) Sa pagkamatuod, ang pornograpiya isa ka salot nga dapat likawan.​—⁠Hulubaton 4:​14, 15.

[Nota]

[Retrato sa pahina 22]

Ang pornograpiya nagapatiko sang pagtamod sang isa sa tuhay nga sekso