Eya go dikagare

Ke Ile ka Amogela Melao ya Modimo ya Mabapi le Madi

Ke Ile ka Amogela Melao ya Modimo ya Mabapi le Madi

Ke Ile ka Amogela Melao ya Modimo ya Mabapi le Madi

NGAKA E RE BOTŠA KA BOPHELO BJA YONA

KE GOPOLA ke le ka phapošing e itšego, ke hlalosetša dingaka gore go tlile bjang gore molwetši yo mongwe a hlokofale. Molwetši yo a bego a hlokofetše o be a na le kankere e kotsi gomme ke ile ka re go bona: “Re ka phetha ka gore selo seo se dirilego gore molwetši a hlokofale, ke gore o ile a tšhelwa madi, gomme seo sa dira gore disele tša gagwe tše dikhwibidu le dipshio di se sa šoma gabotse.”

Moprofesara yo mongwe o ile a emelela a nkomanya a re: “Na o nyaka go re botša gore re tšhetše molwetši yo madi ao a sa swanelego mmele wa gagwe?” Ke ile ka re go yena: “Aowa, ga ke re’alo?” Ke moka ke ile ka ba bontšha diswantšho mo sekirining, tša pshio ya molwetši yeo e gobetšego gomme ka re go bona: “Re kgona go bona gore disele tše dikhwibidu tšeo di lego pshiong ye di senyegile, e lego seo se dirilego gore pshio ye e se sa šoma gabotse.” * Go ile gwa se sa ba bose ka phaphošing yeo, gomme ke ile ka se sa tseba gore ke reng.

Ge tiragalo yeo ke boletšego ka yona e be e direga, ke be ke se Hlatse ya Jehofa. Ke belegwe ka 1943 toropong ya Sendai, yeo e lego ka leboa la Japane. Ka ge tate e be e le ngaka yeo e bego e ithutela tša malwetši e bile e le ngaka ya monagano, ke ile ka phetha ka gore le nna ke ithutele bongaka. Ka 1970, ge ke be ke na le mengwaga e mebedi ke dira bongaka yunibesithing, ke ile ka nyala kgarebe yeo e bitšwago Masuko.

Go Thoma go Ithutela Malwetši

Masuko yena o be a šoma gore a kgone go hlokomela lapa la rena ge nna ke be ke sa tsena sekolo. Go ithutela bongaka go be go nthabiša kudu. Ke ile ka kgahlwa kudu ke tsela yeo mmele wa motho o bopegilego ka yona. Eupša ga sa nka ka nagana gore go na le motho yo a o bopilego. Ke be ke nagana gore ge nna ke itirela dinyakišišo, seo se tla nthuša gore ke tsebe gore ke phelela eng. Bjale ka morago ga gore ke be ngaka, ke ile ka kgetha go tšwetša pele dithuto tša ka gore ke yo ithutela go tseba ka malwetši.

Ge ke dutše ke dira diteko go balwetši bao ba hlokofetšego ka baka la kankere, ke ile ka thoma go bona gore go tšhelwa madi okare ga go na mohola. Balwetši bao kankere ya bona e kekago, ba ka hloka madi ka ge madi a e tšwa mo mebeleng ya bona. Mokgwa o mongwe wo o dirišwago go alafa kankere e lego chemotherapy o dira gore molwetši a se sa ba le madi. Seo se dira gore dingaka di kgothaletše balwetši go tšhela madi. Eupša ge nako e dutše e eya, ke ile ka lemoga gore go tšhelwa madi go dira gore kankere e keke mo mmeleng. Lehono dingaka tše dintši di lemogile gore go tšhelwa madi go ka dira gore mašole a mmele a se sa šoma gabotse. E bile go ka dira gore ge motho a be a na le kankere, e boe gape. Le gona go na le kgonagalo e kgolo ya gore a hlokofale. *

Taba yela ke boletšego ka yona mathomong e ile ya direga ka 1975. Moprofesara yola ke boletšego ka yena, e be le yena a eteletšego pele taba yeo e bile o be a šoma ka malwetši ao a sepedišanago le madi. Ke ka baka leo a ilego a kwata kudu, ge ke be ke bolela gore lehu la molwetši yola le bakilwe ke go tšhelwa madi. Eupša nna ke ile ka no tšwela pele ke ba hlalosetša gomme ganyenyane ganyenyane o ile a theoša maswafo.

Go ka se sa ba le Bolwetši goba Lehu

Mosadi wa ka o ile a etelwa ke mokgekolo yo mongwe yo e bego e le Hlatse ya Jehofa. O be a diriša lentšu Jehofa, ge a be a dutše a boledišana le mosadi wa ka. Bjale mosadi wa ka o ile a mmotšiša gore lentšu leo le ra go reng. Mokgekolo yo o ile a mo hlalosetša gore Jehofa ke leina la Modimo wa therešo. Mosadi wa ka o be a dutše a bala Beibele go tloga e sa le yo monyenyane. Eupša Beibele yeo a bego a e bala, e be e ntšhitše leina la Modimo gomme bakeng sa lona e le MORENA. Ga bjale o be a tseba gore Modimo o na le leina.

Kapejana mosadi wa ka o ile a thoma go ithuta Beibele le mokgekolo yoo. Ge ke be fihla gae ka iri ya pele mesong ke boa mošomong, mosadi wa ka o ile a mpotša a thabile gore: “Ke kwele ka Beibeleng gore bolwetši le lehu di ka se sa ba gona.” Ke ile ka re go yena: “Taba yeo e kgahliša kudu!” O ile a mpotša le gore: “Ka ge lefase le lefsa le le kgauswi, ga ke nyake go go senyetša nako.” Ke be ke nagana gore o nyaka ke tlogela go ba ngaka. Bjale ke ile ka kwata, seo sa dira gore lenyalo la rena le be le mathatanyana.

Eupša mosadi wa ka ga se a ka a mphelela pelo. O ile a rapela Jehofa gomme a mo kgopela gore a mmontšhe mangwalo ao a ka mpontšhago ona ao a tlago go nkgoma pelo. Ka nnete go ile gwa ba bjalo. Lengwalo la Mmoledi 2:22, 23 le ile la nkgoma pelo, le re: “Motho o boelwa ke’ng boitapišong bja gagwe ka moka bjo a itapišetšago bjona a katana ka tlase ga letšatši? . . . Bošego pelo ya gagwe ga e robale. Tše le tšona ke lefeela.” Lengwalo le, le be le no ra nna, ka gore ke be ke šoma bošego le mosegare ka dilo tša bongaka eupša ke sa thabe le go kgotsofala.

Ka letšatši le lengwe e be e le Sontaga sa July 1975, mosadi wa ka o ile a ya Holong ya Mmušo ya Dihlatse tša Jehofa. Ge a be a šetše a sepetše, ke ile ka dira phetho ya gore e re le nna ke mo latele. Mosadi wa ka o ile a makala kudu ge a mpona ke tlile, e bile nka se tsoge ke lebetše tsela yeo Dihlatse tša Jehofa di kilego tša nkamogela ka yona. Go tloga ka lona letšatši leo ke ile ka thoma go ya dibokeng Sontaga se sengwe le se sengwe. Moo e ka bago ka morago ga kgwedi, Hlatse e nngwe ya Jehofa e ile ya thoma go ithuta Beibele le nna. Ka morago ga dikgwedi tše tharo mosadi wa ka a ithuta le Dihlatse tša Jehofa, o ile a kolobetšwa.

Ke Ile ka Lebelela Madi ka Tsela Yeo Jehofa a a Lebelelago ka Yona

E se kgale ke be ke šetše ke ithutile gore Beibele e re Bakriste ba swanetše go ‘ila madi.’ (Ditiro 15:28, 29; Genesi 9:4) Ga sa nka ka thatafalelwa ke go amogela thuto ye, ka gobane ke go tloga kgale ke belaela gore motho ga se a swanela go tšhelwa madi. * Ke ile ka ipotša gore ge e ba go na le mmopi e bile a re botša gore re ile madi, gona taba ye e swanetše go ba e le nnete.

Le gona ke ile ka ithuta gore sebe le lehu, di bakilwe ke sebe sa Adama. (Baroma 5:12) Ka yona nako yeo ke be ke dutše ke ithuta ka bolwetši bja arteriosclerosis, e lego boemo bjo ditšhika tša madi di sa šomego gabotse. Ge re dutše re gola, ditšhika tša rena tša madi di a thatafa e bile e ba tše di sesane, gomme seo se baka malwetši a go swana le a pelo, bjoko le dipshio. Taba ye e be e kwagala ya gore re na le sebe, re a babja le go hwa ka baka la sebe sa Adama. Ka morago ga moo, ganyenyane ganyenyane ke ile ka se sa kgahlegela bongaka, ka gobane ke be ke tseba gore ke Jehofa Modimo a nnoši, yo a tlago go fediša bolwetši le lehu.

Ka March 1976, ka morago ga dikgwedi tše šupa ke ithuta Beibele le Dihlatse tša Jehofa, ke ile ka tlogela go ithutela tša bongaka. Ke be ke tšhogile gore nka se sa šoma ke le ngaka gape. Eupša ke ile ka hwetša mošomo sepetleleng se sengwe. Ke ile ka kolobetšwa ka May 1976. Ke ile ka bona gore ke tlo thaba kudu, ge ke nka fetša nako e ntši ke bolela ditaba tše dibotse tša Mmušo wa Modimo. Ke moka ka July 1977, ke ile ka tšea bobulamadibogo bja ka mehla.

Go Emela Ditumelo tša ka tša Mabapi le Madi

Ka November 1979, nna le Masuko re ile ra hudugela phuthegong e nngwe kua Chiba, yeo e bego e se na bagoeledi ba bantši ba ditaba tše dibotse. Ge re be re le moo, ke ile ka hwetša mošomo wa nakwana sepetleleng se sengwe. Ka letšatši la ka la mathomo ke ile mošomong, dingaka di ile tša nkgobokanela ke moka tša mpotšiša gore: “O tla dira’ng ge eba go ka ba le molwetši yo go nyakegago gore a tšhelwe madi?”

Ke ile ka ba hlalosetša ka tlhompho gore ke tlo dira seo Modimo a se bolelago ka madi. Ke ile ka ba botša le gore go na le mekgwa e mengwe ya kalafo yeo nka e dirišago, go e na le gore ke tšhele molwetši madi. E bile ke tlo dira sohle seo ke se kgonago gore ke thuše balwetši bao ba hlokago madi. Ka morago ga ge re feditše iri re boledišana ka taba ye, monna yo a bego a etelela pele dingaka o ile a re: “Ke a kwešiša, eupša ge go ka tla molwetši yo a lobilego madi a mantši, re tla mo thuša ntle le go go bitša.” Monna yoo, batho ba be ba mo tseba a na le hlogo e thata, eupša ka morago ga poledišano yeo re ile ra thoma go ba le segwera se sebotse gomme a thoma go hlompha ditumelo tša ka.

Tumelo ya Bana Babo Rena e a Lekwa

Ge re be re hlankela Chiba, go be go agiwa ntlokgolo ya Dihlatse tša Jehofa kua Japane, toropong ya Ebina. Re be re eya gatee ka beke gore re yo ithaopela go thuša ka go alafa batho bao ba ithaopelago go aga meago ya moo yeo e bitšwago Bethele. Ka morago ga dikgwedi tše sego kae, nna le mosadi wa ka re ile ra kgopelwa gore re yo šoma moo Bethele. Eupša ka March 1981, re ile ra thoma go dula meagong yeo e bego e šomišwa ka nakwana, yeo go bego go dula baithaopi ba fetago 500. Mesong ke be ke šoma go hlwekiša dintlwana tša boithomelo tša moo, gomme mantšiboa ke be ke thuša ka tša kalafo.

Yo mongwe wa batho bao ke bego ke ba alafa e be e le Ilma Iszlaub, yo a tšwago Australia gomme a tlile Japane go hlankela e le moromiwa ka 1949.

O be a na le kankere ya madi yeo e bitšwago leukemia gomme dingaka di be di mmoditše gore o na le dikgwedinyana feela gore a phele. Go e na le gore a tšhele madi gore a phele nako e teletšana, o ile a kgetha go dula Bethele ka matšatšinyana a mafelelo ao a bego a na le ona. Ka nako yeo, dihlare tšeo di bego di thuša disele tše dikhwibidu gore di šome gabotse, tše bjalo ka erythropoietin di be di sa tšwa di eba gona. Ka dinako tše dingwe, diprotheine tša gagwe tša molekule di be di e ba fase kudu, eupša ke ile ka dira sohle seo nka se kgonago gore ke mo thuše. Ilma o ile a tšwela pele a botegela Jehofa go ba go fihlela a hlokofala ka January 1988. Le ge dingaka di ile tša mmotša gore o tlo phela dikgwedinyana feela, eupša o ile a phela mengwaga e šupa!

Ge mengwaga e dutše e eya, batho bao ba bego ba šoma Bethele ya kua Japane ya Dihlatse tša Jehofa, ba ile ba swanelwa ke go dira diophareišene. Sa go kgahliša ke gore dingaka tšeo di bego di šoma dipetleleng tša kgauswi, di ile tša dirišana le rena gabotse gomme tša dumela go dira bana babo rena le dikgaetšedi diophareišene ntle le go ba tšhela madi. Dingaka di be di nkgopela ka makga a mmalwa gore ke tle ke bone ge go dirwa diophareišene tšeo, e bile ka dinako tše dingwe di be di nkgopela gore ke di thuše. Ke leboga dingaka tšeo kudu ka ge di hlompha tsela ye Dihlatse tša Jehofa di lebelelago madi ka yona. Go šoma le tšona go mphile dibaka tše dintši tša gore ke di botše ka ditumelo tša ka. Yo mongwe wa dingaka tšeo, ga se kgale a kolobeditšwe gore e be Hlatse ya Jehofa.

Sa go kgahliša ke gore, maiteko ao dingaka di a dirilego go alafa Dihlatse tša Jehofa ntle le go di tšhela madi, a bile le mafelelo a mabotse kudu. Go dira balwetši diophareišene ntle le go ba tšhela madi, go bontšhitše gabotse gore go a kgonega go phema go tšhelwa madi. Le gona re na le bohlatse bjo bo bontšhago gore balwetši bao ba fola ka pela e bile ga ba be le mathata a mantši ka morago ga gore ba dirwe ophareišene.

Go Tšwela Pele re Ithuta go Ngaka e Kgolo

Ke leka go dula ke tseba ditaba tše difsa tša mabapi le kalafo. Eupša ke tšwela pele ke ithuta go Jehofa, ka ge e le ngaka yeo e fetago dingaka ka moka. Ga a no kgona feela go seo re lego sona ka ntle, eupša o kgona go re bona le ka gare. (1 Samuele 16:7) Ka ge ke le ngaka, ke leka go kwešiša molwetši yo mongwe le yo mongwe wa ka gabotse pele nka mo alafa go e na le go no lebelela feela bolwetši bja gagwe. Se se nthuša gore ke kgone go alafa balwetši ba ka gabotse.

Ke sa tšwela pele ke hlankela Bethele, e bile ke thuša batho ba bangwe gore ba tsebe Jehofa. Le gona go ba thuša gore ba tsebe gore Jehofa o lebelela madi bjang go nthabiša kudu. Ke dula ke rapela gore Jehofa Modimo, ka ge e le Ngaka e Kgolo yeo e fetago dingaka ka moka, a tle a fediše malwetši le lehu kgauswinyane​—Ka ge go anega Yasushi Aizawa.

[Mengwalo ya tlase]

^ ser. 4 Puku ya Modern Blood Banking and Transfusion Practices yeo e ngwadilwego ke Dr. Denise M. Harmening, e re: “Go tšhelwa madi go dira gore disele tše dikhwibidu di senyege.” Seo se direga ge “motho yo a fanago ka madi le motho yo a a tšhelwago madi, madi a bona a sa swane, le ge motho a imile goba a dirwa ophareišene gomme a tsenywa setho sa motho yo mongwe mo mmeleng wa gagwe, go swana le pshio.” Maemong a bjalo, diprotheine tša molekule, tšeo di dirago gore molwetši a be le ditlamorago tšeo di sa kgahlišego ge a tšhelwa madi, dingaka di ka no se di bone ge di diriša mekgwa e tlwaelegile yeo di e šomišago pele di tšhela motho madi. Puku ya Dailey’s Notes on Blood, e re: “Go senyega ga disele tše dikhwebidu go ka bakwa le ke madi a manyenyane ao a sa sepedišanego le a molwetši. Ge karolo yeo e bitšwago Renal e sa šome gabotse go molwetši, seo se dira gore dipshio tša molwetši di se ka tša kgona go hlwekiša madi a gagwe.”

^ ser. 8 Kuranta ya August 1988 ya The Journal of Clinical Oncology e re: “Balwetši bao ba tšhelwago madi nako ya ophareišene, ba ka ba le ditlamorago tše di sa kgahlišego ka morago ga go dira ophareišene go feta balwetši bao ba dirwago ophareišene ya kankere ba sa tšhelwe madi.”

^ ser. 16 E le gore o kwe ka mo go oketšegilego gore Beibele e reng ka taba ya madi bala poroutšha yeo e rego, How Can Blood Save Your Life? yeo e gatišitšwego ke Dihlatse tša Jehofa.

[Seswantšho go letlakala 14]

“Ke ile ka ba botša gore go na le mekgwa e mengwe ya kalafo yeo nka e dirišago, go e na le gore ke tšhele molwetši madi. E bile ke tlo dira sohle seo ke se kgonago gore ke thuše balwetši bao ba hlokago madi.”

[Seswantšho go letlakala 15]

“Go dira balwetši diophareišene ntle le go ba tšhela madi, go bontšhitše gabotse gore go a kgonega go phema go tšhelwa madi”

[Seswantšho go letlakala 15]

Ka godimo: Ge ke be ke nea polelo ya Beibele ya phatlalatša

Ka fase: Ke na le mosadi wa ka Masuko