Acinipo — zapomniana starożytna placówka

NAGRANIE

Acinipo — zapomniana starożytna placówka

Od naszego korespondenta z Hiszpanii

WĘDRÓWKA drogami, które ponad dwa tysiące lat temu przemierzali Iberowie i Rzymianie, jest niesamowitym przeżyciem. Razem ze znajomym wybraliśmy się z San Pedro de Alcántara, miejscowości leżącej w prowincji Malaga na południowym wybrzeżu Hiszpanii, by zwiedzić kilka pueblos blancos (białych miast) Andaluzji. Górską drogą pojechaliśmy na północ. Po prawej stronie ciągnął się łańcuch Sierra de las Nieves, którego najwyższy szczyt, Torrecilla, wznosi się na jakieś 1900 metrów n.p.m. Widok był imponujący, ale to, co zobaczyliśmy, zbliżając się do obwarowanego miasta Ronda, przeszło nasze najśmielsze oczekiwania. W ciągu tysiącleci ten fascynujący klejnot historii zamieszkiwali między innymi Celtowie (nazywając go Arunda), Grecy, Fenicjanie, Rzymianie, Wandalowie oraz Berberowie (Maurowie), którzy w VIII wieku n.e. pokonali Wizygotów.

Celem naszej podróży była jednak Ronda la Vieja, czyli Stara Ronda, znana w czasach starożytnych jako Acinipo. Hiszpańska encyklopedia informuje, że tak nazwali miasto feniccy kupcy z Sydonu, leżącego dziś na terytorium Libanu. Nazwa ta jest spokrewniona ze słowem greckim i łacińskim odnoszącym się do winogron. Zachowały się starożytne monety, na których po jednej stronie widnieje napis Acinipo i kłosy pszenicy, a po drugiej kiść winogron. Najwidoczniej do głównych zajęć należało tam rolnictwo i uprawa winorośli. W pewnym źródle podano, że „dzięki geograficznemu położeniu [Acinipo] rozrosło się w wielkie miasto i uzyskało prawo do bicia monet. Z czasem jego mieszkańcom przyznano takie same przywileje, jakie przysługiwały obywatelom imperialnego Rzymu”.

Z przewodnika i map dowiedzieliśmy się, że Acinipo leży kilka kilometrów na północny zachód od Rondy. Amerykanin, z którym podróżowałem, bardzo się ekscytował, ponieważ była to jego pierwsza wycieczka do Europy i pierwsza okazja, by zobaczyć pozostałości cesarstwa rzymskiego.

Gdy szliśmy wiejską dróżką, okazało się, że odnalezienie ruin wcale nie jest takie łatwe. Zapytaliśmy o drogę pasterza pilnującego owiec. Powiedział nam, że Ronda la Vieja znajduje się kilka kilometrów dalej. I rzeczywiście, wkrótce dostrzegliśmy wysoką skarpę, która bez wątpienia zapewniała świetne warunki obronne. Dotarliśmy do stanowiska archeologicznego. Przed nami wznosiło się wzgórze, a wszędzie dookoła leżały gruzy. Okazało się, że są to ruiny domów zbudowanych prawdopodobnie w czasach rzymskich. Najwyraźniej w pewnym okresie mieszkało tu sporo ludzi. Kilkaset metrów dalej, na wzgórzu, naszą uwagę przykuło coś, co przypominało ścianę z litego kamienia. Bardzo nas to zaintrygowało. Zastanawialiśmy się, co tam ujrzymy.

Dlaczego miasto w takim miejscu?

Dlaczego Rzymianie postanowili wybudować miasto akurat tutaj, na takim odludziu? Ponieważ wróg nie mógł się do niego zbliżyć i pozostać niezauważony. Rzymianie nie pierwsi uświadomili sobie zalety tego strategicznego miejsca. Zdaniem archeologów rejon ten już ponad 4000 lat temu zasiedlały starożytne ludy. Gdy około roku 1000 p.n.e. przybyli tu Fenicjanie, dzięki prowadzonej przez nich działalności handlowej Acinipo zyskało na znaczeniu. Był to bowiem idealny śródlądowy punkt łączący dwie przybrzeżne kolonie — Malagę i Kadyks.

U wejścia na teren ruin spotkaliśmy strażnika. Zamieniliśmy z nim kilka słów i wpuścił nas przez starą bramę. Po prawej stronie zauważyliśmy fragmenty okrągłych pomieszczeń mieszkalnych z VIII i VII wieku p.n.e. Wspinając się na wzgórze, natrafiliśmy na pozostałości rzymskiego forum. Na podstawie znalezisk archeolodzy doszli do wniosku, że w miejscu tym stały budynki użyteczności publicznej i znajdował się plac (tak zwana plaza) stanowiący centrum miasta.

Wyjątkowy teatr

Nasze oczy znowu przykuła ściana na szczycie wzgórza. Zaciekawiło nas, jaką rolę pełniła w czasach rzymskich. Podchodząc bliżej, przekonaliśmy się, że są to kulisy amfiteatru — kamiennej budowli z ogromnym łukiem i wieżą. Obiekt ten wzniesiono z ciosanych kamieni układanych bez zaprawy, a więc w sposób typowy dla budownictwa rzymskiego. Przeszliśmy pod łukiem i stanęliśmy na scenie, z której widać stopnie i miejsca do siedzenia dla około 1000 widzów. Amfiteatr wykuto w skale. Znalezienie się na scenie, na której niegdyś występowali rzymscy aktorzy i oratorzy, to niezwykłe przeżycie!

Rzymianie wiedzieli, jak najlepiej wykorzystać zbocza gór, by powstał teatr. Pozostałości rzymskich teatrów i amfiteatrów można oglądać w tak odległych od siebie miejscach, jak Mérida w zachodniej Hiszpanii, Trewir w Niemczech, Nîmes i Arles we Francji, a nawet daleko na północy w walijskim Caerleon. Słynne amfiteatry są też w Pompejach i Rzymie. Na przykład Koloseum mogło pomieścić 50 000 osób! Na całym obszarze dawnego imperium rzymskiego znajdują się ruiny co najmniej 75 amfiteatrów. Wędrowne trupy aktorów zabawiały tam ludzi swoimi występami.

Teatr w Acinipo to najlepiej zachowana część miasta. Widownię zaprojektowano na zboczu wzgórza, które stanowiło osłonę przed wiatrem wiejącym ponad skarpą. W ten sposób wykorzystano również naturalne walory akustyczne tego miejsca.

Wspięliśmy się na sam wierzchołek skarpy. W każdą stronę rozpościerał się wspaniały widok. W kierunku południowym, po naszej lewej stronie, dostrzegliśmy w oddali miasto Ronda, a po prawej, czyli na północy, starożytne miasto Olvera. W tle pojawiły się złowrogie ciemne chmury, a my usiedliśmy w teatrze na tym odludnym wzgórzu i wyobrażaliśmy sobie, jak 2000 lat temu wyglądało życie w ruchliwym, aczkolwiek odizolowanym rzymskim mieście Acinipo. Zastanawialiśmy się też, jakie jeszcze tajemnice kryje w sobie to osobliwe miejsce. Może w przyszłości, gdy zmartwychwstaną jego dawni mieszkańcy, dowiemy się o nim czegoś więcej (Jana 5:28, 29; Dzieje 24:15).

[Mapa na stronie 14]

[Patrz publikacja]

MADRYT

Acinipo

Ronda

Malaga