Nge Lenda Kuma Kutadila Mambu na Mutindu ya Mbote

INKI mutindu nge ke kudiwaka kana kima mosi me salama ve mpila nge yindulaka? Bubu yai bantu mingi ya mayele ke tubaka nde mvutu na ngiufula yai ke monisaka mpenza kana nge kele muntu ya ke tadilaka mambu na mutindu ya mbote to ve. Beto yonso ke kutanaka ti bampasi mingi na luzingu. Bantu ya nkaka nkutu ke kutanaka ti bampasi mingi kuluta. Ebuna nki ke salaka nde bantu ya nkaka kukuma kutadila diaka mambu na mutindu ya mbote mpi bo landa kusala bikesa ata na nima ya kukutana ti bampasi ya ngolo ata bantu ya nkaka ke lembaka nitu na nima ya kukutana ti bampasi ya fioti?

Mu mbandu, yindula nde nge ke sosa kisalu. Mfumu ya kisalu me binga nge sambu beno solula kansi yandi me baka nge ve na kisalu. Inki mutindu nge ta kudiwa na nima? Nge lenda mona nde bo me buya nge na kisalu mpi kutuba nde pana imene, ‘Ata muntu mosi ve ta sepela ti mono mpi ta baka mono diaka na kisalu.’ To nkutu, nge lenda bika nde diambu yai kupusa nge na kutadila mambu yonso ya nge ke sala na mutindu ya mbi mpi kutuba nde: ‘Mambu yonso ya mono ke sala ta simba ve ata fioti. Mono kele muntu mpamba.’ Kuyindula mutindu yai kele kutadila mambu na mutindu ya mbi.

Nwanisa Bangindu ya Kutadila Mambu na Mutindu ya Mbi

Inki mutindu nge lenda nwanisa bangindu ya kutadila mambu na mutindu ya mbi? Ntete nge fwete sosa kuzaba bangindu yango ya mbi. Na nima, nge fwete nwanisa yo. Sosa bikuma yina lenda sala nde bo buya nge na kisalu. Mu mbandu, keti yo kele mpenza masonga nde bo buyaka nge na kisalu sambu ata muntu mosi ve ke sepelaka ti nge? To keti yo lenda vanda nde mfumu ya kisalu vandaka kaka kusosa muntu ya me zaba kusala mambu ya nkaka yina nge ke zaba ve kusala?

Kana nge ke tula dikebi na diambu mosi mosi, nge ta bakisa nde bangindu yina nge kele na yo ya kutadila mambu na mutindu ya mbi kele ya kuluta ndilu. Kana bo me buya nge na kisalu kaka mbala mosi, keti yo ke tendula nde nge kele muntu mpamba? To keti kele ti mambu ya nkaka na luzingu na nge yina nge ke salaka mbote mpi yina nge lenda yindula—mu mbandu balukanu na nge ya kimpeve, bantu ya dibuta to banduku na nge? Nge fwete katula bangindu ya mbi ya kutuba nde ata nge sala konso kima yina, mambu ta soba ve ata fioti. Na kutuba masonga, nge ke ndima mpenza nde nge ta zwa diaka ve ata fioti kisalu? Kele ti mambu mingi yina nge lenda sala sambu na kukatula bangindu yai ya mbi.

Vanda ti Kivuvu mpi Kuditudila Balukanu

Bantu ya mayele me katuka kupesa ntendula ya kitoko ya kivuvu, ata yo kele nkufi. Bo ke tuba nde kivuvu kele kundima nde nge ta kuka kulungisa balukanu na nge. Mutindu disolo ya ke landa ta monisa yo, kivuvu ke sukaka ve kaka na kulungisa balukanu. Ntendula yai ke monana mfunu na mambu mingi ya nkaka. Kutula dikebi na ntendula yai ya kivuvu lenda sadisa beto na kukuma diaka ti mabanza ya mbote mpi kuditudila balukanu ya mbote.

Sambu na kundima nde beto ta lungisa balukanu na beto, beto fwete yantika kuditudila balukanu ya fioti mpi kulungisa yo. Kana nge me salaka yo ntete ve, yo ta vanda mbote na kuyindula mbote-mbote balukanu yina nge ke kuditudilaka. Ntete, keti nge kele ti balukanu yango? Mambu ya luzingu ya konso kilumbu lenda baka beto ntangu mingi mpi yo lenda kuma mpasi sambu beto zwa ntangu ya kuyindula mambu yina beto ke zola mpenza kusala na luzingu, disongidila mambu yina kele mfunu mingi sambu na beto. Banda ntama, Biblia me tubilaka mambu ya me tala kuditudila balukanu. Yo ke tubaka nde: “Beno zikisa mambu ya kuluta mfunu.”—Bafilipi 1:10.

Kana beto me zaba mambu ya kele mfunu sambu na beto, yo ta sadisa beto na kuditudila balukanu ya mfunu na mambu mingi, mu mbandu, mambu ya kimpeve, ya dibuta mpi mambu ya nkaka ya luzingu. Kansi, yo kele ve mbote na kuditudila balukanu mingi na mbala mosi. Beto fwete kuditudila balukanu yina beto ta lungisa kukonda mpasi. Kana beto ke kuka ve kulungisa lukanu mosi, yo lenda yangisa beto mpi kupusa beto na kuyambula. Yo yina, sambu na kulungisa balukanu ya nene, beto fwete banda kuditudila balukanu ya fioti-fioti yina lenda sadisa beto na kulungisa balukanu yina ya nene.

Kingana mosi ya ntama ke tuba nde: “Kana nge me kana kusala kima mosi, nge ta sala yonso sambu na kulungisa yo.” Mambu ya kingana yai ke tuba lenda vanda ya masonga. Kana beto me kuditudila balukanu ya mfunu, beto fwete sala bikesa mpi kuvanda ti mpusa ya ngolo ya kulungisa yo. Beto ta kumisa diaka ngolo mpusa yina kana beto ke yindula mfunu ya balukanu yina beto ke baka mpi mambote yina beto ta baka kana beto me lungisa yo. Ya kieleka, beto ta kutana kaka ti bampasi kansi beto fwete tuba ve nde pana imene mpi kubika nde yo kanga beto nzila ya kulungisa yo.

Kansi, beto fwete yindula mpi mambu ya nkaka ya beto lenda sala sambu na kulungisa balukanu na beto. C. Snyder yina longukaka mingi mfunu ya kuvanda ti kivuvu ke tuba nde beto fwete yindula ntete mitindu yina beto lenda lungisa balukanu yango. Yo yina, kana beto me meka mutindu mosi mpi yo me simba ve, beto lenda meka mutindu ya zole, ya tatu mpi mitindu ya nkaka.

Snyder ke tuba diaka nde beto fwete longuka mutindu ya kusoba lukanu mosi na ya nkaka. Kana beto me lungisa ve lukanu mosi, beto lenda lemba nitu kana beto ke yindula yo kaka. Kansi, kana beto soba lukanu yango na lukanu yina beto lenda lungisa, yo ta sadisa beto na kuvanda diaka ti kivuvu.

Biblia kele ti mbandu mosi ya lenda sadisa beto na diambu yai. Ntotila Davidi zolaka mpenza kutunga tempelo sambu na Nzambi na yandi Yehowa. Kansi, Nzambi songaka yandi nde mwana na yandi Salomo muntu ta tunga tempelo. Na kisika ya kudiyangisa mingi to kutula ntu ngolo sambu na diambu yango, Davidi sobaka lukanu na yandi. Yandi kudipesaka mingi na kubumba mbongo mpi bima yina mwana na yandi zolaka kuvanda na yo mfunu sambu na kutunga tempelo.—1 Bantotila 8:17-19; 1 Bansangu 29:3-7.

Ata beto me sala yonso sambu na kukuma ti kivuvu ya ngolo, kukuma kutadila mambu na mutindu ya mbote mpi kuditudila balukanu ya mbote, bantangu ya nkaka beto lenda konda yo mpi. Sambu na nki? Sambu beto lenda kanga ve nzila na mambu ya nsi-ntoto yai ya ke salaka nde beto konda kivuvu. Ata beto ke mona bampasi yina ke niokula bantu, mu mbandu kinsukami, bitumba, mambu ya kukonda lunungu, maladi mpi lufwa, inki mutindu beto lenda landa kutanina kivuvu na beto?

[Kifwanisu]

Kana bo me baka nge ve na kisalu yina nge vandaka kuzola, nge ke yindula nde nge ta zwa diaka ve kisalu?

[Kifwanisu]

Ntotila Davidi vandaka kusoba balukanu na yandi