Ndaku munda

Ndaku ku tshikebelu

Udi mua kuluisha lungenyi lua dimuena malu mu bubi

Udi mua kuluisha lungenyi lua dimuena malu mu bubi

Udi mua kuluisha lungenyi lua dimuena malu mu bubi

UTU umona malu adi akuela mâyi ku makasa mushindu kayi? Mushindu uutu wewe uamona au udi ujadika bimpe tshiudi: ni utu umuena malu adi kumpala mu buimpe anyi mu bubi. Atshi ke tshikadi bamanyi ba bungi mpindieu babange kuamba. Bushuwa, tuetu bonso tudi tutuilangana ne ntatu ya mishindu ya bungi, bamue ne ya mipitshidile, bakuabu ne ya mishadilaku. Kadi bua tshinyi bamue batu badikolesha panyima pa malu adi abakuata, badienzeja bua kuya kabidi anu ne malu abu kumpala, padi bakuabu bobu bateketa balala panshi nansha padi tuana tua ntatu tubakuata?

Tshilejilu, wewe wenda ukeba mudimu. Nupetangana ne mfumu kampanda wa mudimu, nuyikila, umona ubenga kukuangata ku mudimu. Biobi bikufikile wewe nanku, udi mua kumvua bishi? Pamuapa udi mua kubanga kudiela tshilumbu pambidi, udimona bu muena tshishoto wa kashidi, udiambila nansha ne: ‘Bua tshindi etshi, meme kabakungangata ku mudimu kaba nansha kamue to.’ Anyi anu bua kabualu kamue aku, udi mufuane kutuadija kudimona muena diakabi too ne mu malu ebe makuabu onso a mu nsombelu, mufuane kudiambila ne: ‘Tshiena ne bua nsongo panuapa to. Tshiena ne mushinga kudi muntu nansha umue to.’ Kadi mishindu yonso ibidi ya diela meji eyi idi ileja muudi umuena malu adi kumpala anu mu bubi.

Mua kuluisha lungenyi alu

Mmushindu kayi uudi mua kuluisha lungenyi lua dimuena malu adi kumpala mu bubi? Tshia kumpala, anji keba mua kujingulula lungenyi alu. Pashishe, ululuishe. Pamutu pa kushala ne lungenyi lubi alu, keba mua kupeta lukuabu ludi mua kukuleja tshivua mua kuikala tshikupangishishe mudimu au. Tshilejilu, diebeja ne: ‘Mbambengele mudimu au anu bualu kakuena muntu udi witaba bua kungangata ku mudimu anyi? Peshi bavua bajinga kupeta muntu udi ne dimanya kampanda dindi meme tshiyi nadi?’

Londolola bualu ne bualu busunguluke anu mudibu, neufike ku dijingulula mmuenenu mibi ya malu idi mikujingile bibi bitambe ayi. Dibenga kukuangata ku mudimu dia kasangu kamue adi ke didi mua kuleja ne: udi muena tshishoto anyi? Kuenaku mua kumona malu makuabu a mu nsombelu webe audi mukokeshe, bu mudi bipatshila biebe mu midimu ya buena Kristo, nsombelu muimpe ne ba mu dîku dienu, nansha bulunda ne balunda bebe anyi? Longa mua kumbusha ngenyi mibi ya dishikila ya ne: newikale anu muena diakabi ayi, ne ulonge mua kuyimona bu bingenyingenyi bia bena buôwa. Tuamba eku tuela eku, ukadi muprofete bua kudimanyina ne: kuakupeta mudimu musangu nansha umue kumpala eku anyi? Kudi malu makuabu audi mua kuenza bua kumbusha ngenyi mibi ayi mu mutu.

Ikala umuena malu mu buimpe, udifundila bipatshila

Bidimu bishale ebi, bakebuludi mbumvuije ditekemena bimpe bitambe, nansha diumvuija adi kadiyi diamba malu onso. Badi bamba ne: ditekemena didi dikongoloja dituishibua dia ne: neukokeshe bua kukumbaja bipatshila biebe. Anu muabileja tshiena-bualu tshidi tshilonda, ditekemena didi dikongoloja malu makuabu a bungi, kadi diumvuija edi didi dimueneka bu didi mua kutuambuluisha mu mishindu ya bungi. Tuetu batambe kuimanyina pa bualu bua ditekemena dia muntu nkayende ebu, bidi mua kutuambuluisha bua kuikala tutamba kumuena malu mu buimpe ne kudifundila bipatshila.

Bua tuetu kuikala batuishibue ne: netukumbaje bipatshila bietu, mbimpe tuikale ne tshibidilu tshia kudifundila bipatshila ne kubikumbaja. Wewe mumone ne: kutu ne tshibidilu atshi, mbimpe wewe kuelangana meji bikole a bualu bua bipatshila biudi udifundila. Kadi udiku pebe muditekele bipatshila anyi? Mbipepele menemene bua kutuambulabu kudi midimu ne malu etu a ku dituku ne ku dituku, katuyi tumona dîba dia kuela meji a malu atudi nawu dijinga menemene mu nsombelu to, malu adi nangananga ne mushinga kutudi. Bua lungenyi lua kumanya mua kuteka malu adi ne mushinga kumpala elu, tudi tumona kabidi mukavua Bible muambe bidimu bia bungi kale ne: “Nukebe mua kumanya malu adi ne mushinga wa bungi.”​—Filipoyi 1:10.

Diakamue patudi tumanya malu adi ne mushinga a kuteka kumpala, bidi bitupepelela bua kudifundila bipatshila kampanda binene mu malu mashilashilangane, bu mudi mu malu etu a mu nyuma, mu nsombelu wa mu dîku, ne mu malu etu makuabu. Nansha nanku, ki mbimpe kutuadija ne bipatshila bia bungi musangu umue to, mbia mushinga bua kusungula bipatshila bitudi bajadike ne: tudi mua kubikumbaja bipepele. Tshipatshila tshiotshi tshitukolele menemene bua kutshikumbaja, tshidi mua kututekesha tuetu kubilekela. Ke bualu kayi, misangu mivule, mbitambe buimpe kukosolola bipatshila bietu binene bidi bilomba matuku a bungi mu tubipatshila tukese tutudi mua kuikala tukumbaja mu matuku makese.

Bamue batu bamba ne: ‘Padi muoyo musue, bualu budi bukumbana.’ Mêyi au adi amueneka mikale ne kabulelela munda muawu. Patukadi anu ne bipatshila kampanda binene mu mutu, tshitudi tukengela dîba adi mmuoyo udi musue, anyi dijinga ne didisuika, bua kudienzeja bua kubikumbaja. Tudi mua kukolesha muoyo wa kudisuika kuetu aku patudi tuelangana meji a mushinga udi nawu bipatshila bietu abi ne masanka atuapeta patudi tubikumbaja. Bushuwa, tudi mua kupeta bipumbishi, kadi tubimone bu ntatu ya kutshimuna, katubimonyi bu nshikidilu wa malu etu onso nansha.

Kadi mbimpe tuele kabidi meji a mishindu kampanda milelela ya mua kukumbaja bipatshila bietu. Rick Snyder, mufundi kampanda udi mudifile bikole ku dikebulula mushinga udi nawu ditekemena, udi uleja ne: mbimpe kufuanyikija mishindu kabukabu ya mua kukumbaja tshipatshila kayi tshionso. Nunku padi mushindu wa kumpala kawuyi ulubuluka, tudi mua kunyemena ku mushindu muibidi, nansha muisatu, anu nanku.

Snyder udi uleja kabidi ne: mbimpe kulonga mua kumanya dîba dia kushintulula bipatshila. Tuetu bapangile mua kukumbaja tshipatshila kampanda, kushala anu tutshisamishila meji kudi mua kututekesha bikole. Kadi kukeba mua kukudimuna bipatshila ne kulonda tshikuabu tshitudi mua kukumbaja bipepele nekutuambuluishe bua tudimone ne tshintu tshikuabu tshitudi mua kutekemena.

Mu Bible mudi tshilejilu tshimpe tshitambe tshidi tshijadika bualu ebu. Mukalenge Davidi uvua ne tshipatshila tshia kuibakila Yehowa Nzambi wende ntempelo tshivuaye munange bikole. Kadi Nzambi wakamuambila ne: muanende Solomo ke uvua ne bua kukumbaja bualu abu. Pamutu pa Davidi kufiika munda anyi kuteka mutu mukole mu bualu buvua bumuele mâyi ku makasa abu, wakashintulula bipatshila biende. Wakadifila ne bukole buende buonso ku disanga makuta ne bintu bivua muanende ne bua kuikala nabi dijinga bua kujikija dibaka dia ntempelo au.​—1 Bakalenge 8:17-19; 1 Kulondolola 29:3-7.

Nansha tuetu bakokeshe mua kuikala ne ndambu mukumbane wa ditekemena pa kuluisha lungenyi lua dimuena malu mu bubi ne batuadije kuikala ne lungenyi lua diamuena mu buimpe ne didifundila bipatshila, tudi mua kuikala tutshidi anu bapangile kabidi ditekemena bikole. Bua tshinyi? Bualu katuena ne bukokeshi pa malu a bungi adi atutekesha atujimijila ditekemena mu bulongolodi ebu to. Patudi tuvuluka ntatu mikole idi miyobeshe bukua bantu, bu mudi bupele, mvita, malu a kansungansunga, ne njiwu ya masama ne lufu idi anu kumpala kua bantu, mmunyi mutudi mua kushala batekemene malu mimpe kumpala?

[Tshimfuanyi]

Bobu babenge kukuangata ku mudimu uuvua ujinga, newambe ne: kabakukuangata kabidi ku mudimu dituku nansha dimue anyi?

[Tshimfuanyi]

Mukalenge Davidi wakashintulula bipatshila biende pavua malu kaayi mende muvuaye mutekemene