Mwasa Kulwisa Bisinganyeka Byabibi

Mukamono bati byuma bikamyonowesa kulinga bimushaka kulinga? Baka-kulilongesa ngwabo mumukumbulwilamo eci cihula kumwesa indi mwamona byuma mu ngila yaibwa indi ya kuhenga. Tubaboshe tukaliwana na bukalu, oloni bamo banasa kuliwana na bukalu bwakama kutubakana bakwabo. Bika binasa kulingisa banu bamo banaliwana na bukalu bwakama bakolese kutubakana baje banaliwana na bukalu bwabundondo?

Cakumwenako, lingeni ngwe muli na kutonda bipangi. Oloni omwo muya na kutonda bipangi, kubamitambula, co hamo munasa kumona obu bukalu kupwa bwakama manene na kulyendekesa ngweni, ‘Naikeye bene beya basa kukobelesa cipangi yange wa kufwa ngacije. Kunjikawanaho cipangi.’ Indi hamo kujeneka lika kuwana cipangi lumo kumilingisa mulizibe ngwe mubangoco. Ebi bisinganyeka byoshe binasa kwija mwafwa ya kujeneka kukala na lilabelelo.

Kulwisa Bisinganyeka Byabibi

Mwasa kulinga bati ngoco? Ca kulibanga, munapande kunanguka bisinganyeka byabibi. Kutundaho, munapande kubilwisa. Zibisiseni bibanamisezela na kukala na biyongola byabibwa. Kuma banamiseze mwafwa mubangoco, co nou asa kumikobelesa bipangi bene wahi ndi? Indi hamo kuli byuma bimo kumwapwisilemo bibanatondele obo banakala na kukobelesa bipangi?

Kunanguka binalingisa byuma bimo bilingiwe mu ngila imo kumilingisa mukale na lilabelelo na bisinganyeka byabibwa. Kujeneka kuwana byuma bimo bimutonda kukulumbununa ngwabo mubangoco. Mwasa kusinganyekesesa ha byuma bimo bya seho bya kufwa ngwe busamba bweni na Njambi, naanga na babusamba. Keti mwake mbunge ku bisinganyeka bya kuhenga. Kumwesi na bukaleho buje bumwesa ngwabo kumukawanaho cipangi. Kuli bikwabo lalo bimunasa kulinga bije bimikwasa mujeneke kwaka mbunge ku bisinganyeka bya kuhenga.

Lyakeleni Bilengo na Kukulahela Ngweni Mwasa Kubishulisilila.

Mu myaka ya ololo, baka-kutondesesa banalumbununa mwamubwa bililumbununa lilabelelo nameme kubalilumbunwine mu  kushula. Bakendeka ngwabo munu ali na lilabelelo nakulahela ngwendi ashulisilila bilengo byendi. Ngwe muimwesela ñanda inatako, kuli byuma byabingi byalibungila mu lilabelelo. Nameme ngoco, bibanendeka aba baka-kutondesesa binapu bya seho mu bingila byabingi. Kusinganyekesesa ha lilabelelo ngwe mubalimwena aba baka-kutondesesa kutukwasa tukulahele ngwetu twasa kushulisilila bilengo bitulyakela.

Kushulisilila bilengo bitulyakela kutukwasa tumone ngwetu nameme tulyakela bilengo bikwabo twasa kubishulisilila. Nga kumoneka ngwabo kukwesi bwino bilengo bimunashulisilila, hamo cibwaha manene nga mwilula cifwa ca bilengo bimukalyakela. Simbu kanda muciye kulako, kuma kuli cilengo cimo cimunalyakela ndi? Bisimbu bimo, munu nasa kuzezama manene na kwonowa kumona byuma bya seho manene mu kuyoya. Mbimbiliya imwesa ngwayo tunapande kutwameka byuma bya seho. Ngwayo: “Ngeci mwase kwangula byabibwa.”—Filipu 1:10.

Nga tunanguka byuma bya seho manene, co tutwameka kulemesa Njambi na kukwasa naanga na kulinga mwamubwa byuma bikwabo. Tunapande kulyakela bilengo bije bitwasa kushulisilila, co lalo kutwapandele kulyakela bilengo byabingi ha simbu imolika. Nga mulyakela cilengo cacikalu manene, mwasa kwonowa kucishulisilila, co hamo munasa kuzeya. Ngeci, nga muli na cilengo cimo cakama, hamo mwasa kucitepa mu bilengo byabindondo bije bimwasa kushulisilila mu simbu yaindondo.

Nga munu ashaka kulingako byuma bimo, asa kuwana ngila ya kubilingilamo. Nga tushaka kushulisilila cilengo cimo, tunapande kulinga mwoshe mutwasela mangana tucishulisilile. Twasa kulinga ngoco nga tusinganyekesesa ha seho yoco cilengo na bubwa butundamo nga tucishulisilila. Tunasa kuliwana na bukalu omwo tushaka kushulisilila cilengo citunalyakela. Nameme ngoco, kutwapandele kwilukila munima.

Twasa kuwanako lalo bingila bikwabo bitwasa kushulisililamo bilengo byetu. Muka-kusoneka umo wa lizina lya C. R. Snyder uje walilongesele manene bya seho ya lilabelelo wendekele ngwendi munu nga nalyakela cilengo napande kuwanako bingila byabingi bya kushulisililamo oco cilengo. Ngeci, nga muneseka kupangesa ngila imo oloni kumwashulisilile cilengo ceni, mwasa kupangesako lalo ikwabo.

Snyder wendekele lalo ngwendi munu nasa kulyakela cilengo ceka nga nonowa kushulisilila cilengo canabangele kulyakela. Nga tunalingi mwoshe mutunasela oloni tunonowa kushulisilila cilengo citunalyakela, twasa kucecela mwafwa casa kutuzeyesa lika ngoco. Twasa kwecela oco cilengo na kulyakela cilengo citwasa kushulisilila.

Kuli cakumwenako cacibwa cili mu Mbimbiliya. Mwene Ndabiti walyakelele cilengo ca kutungila Yehova Njambi tembele. Oloni Njambi walekele Ndabiti ngwendi munendi Solomoni ikeye akamutungila tembele. Ndabiti kalizibile bwino. Nameme ngoco, kalubalele nambe kukakateya ngwendi aitunga ikeye. Watengulwile bilengo byendi. Walambwile byuma bya kupangesa mu kutunga tembele na kubwahesa mwamubwa byuma mangana munendi alinge oco cipangi ca kutunga.—1 Vimyene 8:17-19; 1 Mizimbu 29:3-7.

Nameme tunasa kulwisa bisinganyeka byabibi bije byasa kutuzeyesa na kukulahela ngwetu tushulisilila bilengo bitunalyakela, oloni anga tucitonda lilabelelo. Mwafwa bika? Kakangi byuma bikatulingisa tujeneke kukala na lilabelelo binapu byuma bije kutwasa kumanesa mu nzili yetu. Twasa kukala bati na lilabelelo nameme tuli na kuliwana na bukalu bwa kuliseza-seza bwa kufwa ngwe buhutu, binzita, kujeneka kutulinga mwamubwa, kubinja na kutsa?

[Cikupulo]

Nga kubamitambwile ku cipangi cimunakala na kutonda, kuma oho kulumbununa ngwabo kumukawanaho lalo cipangi ndi?

[Cikupulo]

Mwene Ndabiti wakele na biyongola byabibwa kutalesa ku bilengo