Пессимизмым сеҥаш лиеш

ТЕНДАН илышыштыда лийше нелылыкым те кузе ончеда? Шуко специалистын шонымышт почеш тиде йодышлан вашмутда ончыкта: те оптимист але пессимист улыда. Мемнан гыч кажныжын илышыште тӱрлӧ нелылык лиеда, иктыштын шукырак, а весыштын шагалрак. Молан тугеже иктыже, кугу нелылык дене тӱкна гынат, вуйжым огеш саке да умбакыжат илаш тырша, а весыже, изи нелылык дене тӱкнымеке, ӱшаным йомдара?

Мутлан, те пашам кычалыда. Те собеседованийым эртеда, но тендам пашаш огыт нал. Шижмашда могай лектеш? Можыч, те шонеда, пуйто шке титакан улыда да шкаланда ойледа: «Мый гай пашаеҥ кӧлан кӱлеш? Мый нигунамат пашам ом му». Але тидлан кӧра те шке нерген тыге шонеда: «Мый нимоланат ом йӧрӧ. Мый нигӧланат ом кӱл». Тыгай шонымаш пессимизмым раш палдара.

Пессимизм дене кучедалмаш

Пессимизмым кузе сеҥаш? Икымше да эн кӱлешан ошкыл — уда шонымашым ужын мошташ, а кокымшо — нунын дене кучедалаш. Тендан дене лийшым вес могыр гыч ончалаш тыршыза. Мутлан, чынжымак мо начальникын тендам пашаш налмыже шуын огыл? Можыч, ту пашалан вес специалист кӱлын?

Факт-влакым шотыш налыда гын, те пессимистический шонымашдам раш ужын кертыда. Пессимистический шонымаш чылажымат йоҥылыш ужаш тарата. Тендам ик гана пашаш налын огытыл гын, тиде ончыкта мо, пуйто те чынжымак нимоланат ода йӧрӧ? Илышдан вес сай могыржо-влак нерген шоналтыза. Мутлан, духовный цельда нерген, ешыште да йолташда-влак дене кыл кучымашда нерген. Лийшашлык шотышто удам гына шонаш тӱҥалмыдам шижыда гын, тыгай шонымашым вигак кораҥдаш тыршыза. Тыге шоналташ гын, кушеч те пален кертыда, тендам нигунамат пашаш огыт нал манын? Тылеч моло, пессимизмым сеҥаш полшышо вес йӧн-влакат улыт.

Сайым ужын моштымаш да цельыш шуаш тыршымаш

Пытартыш ийлаште шымлымаш-влакым эртарен, шанчыеҥ-влак ӱшан шотышто ик оҥай иктешлымашыш шуыныт. Нунын умылтарымышт почеш ӱшан — тиде кунам айдеме шке цельыш шуэш манын огеш кокытелане. Кузе вес статьяште возымо лиеш, ӱшан тиде шотышто веле огыл пайдам конда. Адакшым шанчыеҥ-влакын умылтарымашыжат полша, вет тудо айдемым сай нерген шонаш тарата да цельыш шуаш тыршымашыжым вияҥда.

Цельыш шуын кертына манын ӱшанаш тӱҥалашлан мыланна эн ончыч шке ончылан цельым шындаш да цельыш шуаш тунемаш кӱлеш. Те шындыме цельыш нигунамат шуын кертын огыдал гын, тунам шонкалаш кӱлеш, кузе те цель-влакым шындеда. А такшым, тендан иктаж-могай цельда уло мо? Сомылыш да пашаш вуйге пурен, ме вашке монден кертына, мом ме чынжымак илыш деч вучена, мо мыланна эн тӱҥ. Илышыште эн кӱлешанжым икымше верыш шындаш кӱлмӧ нерген уже шукертак Библийыште возымо лийын: «Мо эн сай улмым терген [кертыза]» (Филиппысе-влаклан 1:10).

Кунам палет, мо илышыштет эн тӱҥ лийшаш, тунам тӱҥ цель-влакым шындаш куштылгырак лиеш, мутлан, еш илышыште да духовный паша шотышто. Но шуко цельым иканаште шындаш огеш кӱл. Лучо вашке шукташ лийше цельым шындыза, вет шындыме цельым шуктен кертдымылан кӧра ӱшаным йомдараш лиеш. Сандене вигак кугу цельыш шуаш тыршаш огеш кӱл, лучо тудым изирак цель-влакыш шеледаш. Вет изирак цельыш шуашлан шагалрак жап кӱлеш.

Калык коклаште тыге ойлат: «Кӧн кумылжо уло, тудо кертеш». Тиде шомак чынла чучеш. Шындыме цельыш шуашлан кумыл ден пеҥгыдылык кӱлыт. Тиде шотышто пеҥгыде лияшлан мыланна теве мо нерген шонкалымаш полша: шындыме цельна-влак мыняр чот кӱлешан улыт да нуным шуктымаш могай саскам конда. Цельыш шуымаште, мутат уке, тӱрлӧ чарак лиеш, но нине чаракеш тӱкнаш огеш кӱл, нунын гоч тӧрштен вончаш тунемаш кӱлеш.

Тыгак мыланна шонкален налаш кӱлеш, кузе ме шкенан цельышкына шуын кертына. Ӱшан шотышто кугу шымлымашым эртарен налше Рик Снайдерын каҥашыж дене келшышын, шындыме цельыш шуашлан вигак икмыняр йӧным кычалаш кӱлеш. Ик йӧн келшен ок тол гын, кокымшым кучылташ лиеш, кокымшо келшен ок тол гын — кумшым да тулеч моло.

Тыгак Снайдер ик цельым вес цельлан алмашташ тунемаш кӱлеш манын ойла. Ме иктаж-могай цельыш шуын она керт гын, да тидын нерген эре шонен коштына гын, тиде шӱлыкаҥмым веле конда. Но шукташ кертдыме цель олмеш шукташ лийше цельым шындена гын, чылажат лектеш манын ӱшанен кертына.

Библийыште тидым пеҥгыдемдыше сай пример уло. Давид кугыжан Иегова Юмыжлан храмым чоҥаш кугу кумылжо лийын, но тиде чап Соломон эргыжлан пуымо лиеш манын, Юмо Давидлан каласен. Тидым пален налмеке, Давид Юмын каласымыжлан торешланаш да шӱлыкаҥаш тӱҥалын огыл, а шке цельжым вашталтен. Ончыкыжым лийшаш чоҥымашлан тудо окса ден материалым погаш тӱҥалын (1 Царей 8:17—19; 1 Летопись 29:3—7).

Пессимизм дене кучедалын, сайым ужын мошташ тунемын да цельыш шуаш тыршен, ме, мутат уке, ӱшаннам пеҥгыдемдена. Туге гынат, чылаж годым ӱшан ден оптимизм мыланна огыт сите манын шижын кертына. Молан тыгай лийын кертеш? Молан манаш гын, тиде тӱняште ме ӱшаннам лушкыдемдыше проблеме-влак дене тӱкнена. Тиде тӱняште южо нелылыкым сеҥаш ме нигузеат она керт. Мутлан, нужналыкым, сар-влакым, закон пудыртымашым, шучко чер ден колымашым. Тыгай нелылыкым ончыде, умбакыжат сайым ужын мошташ кузе лиеш?

[Сӱрет]

Тендам пашаш налын огытыл гын, ындыжым те нигунамат нимогай пашаш пурен ода керт манын каласаш лиеш мо?

[Сӱрет]

Давид кугыжа шке цельже-влакым вашталташ ямде лийын.