Pisikallpayaytaqa atipasunmanmi

¿IMATAN piensanki kausayniykipi ima mana allinpas pasaqtin? Chaymanta yachaq askha runakunan ninku, chay tapuyman imayna kutichisqanchiswanmi rikuchisun, mana pisipaspa ñaupaqllaman puriqchus kanchis, icha imawanpas ratulla pisikallpayaqchus kanchis chayta. Yachasqanchis jina, llapanchispaqpas kanpunin ima sasachakuypas. Ichaqa, ¿imanaqtintaq wakin runakunari ima sasachakuytapas ratulla atipanku wakinñataq imallapas pasaruqtin jina pisipapunku?

Kaypi yuyaykuy, llank’anatan maskhashanki jinaspa llank’ana qoqwan parlaq rinki, ichaqa manan chaypi llank’anaykipaq contratasqachu kanki. ¿Imatan chaymanta piensanki? Yaqapaschá piensawaq qanta mana chaskinasuykikupaq jinaspa niwaq: “Manan pipas noqataqa contratawanmanchu, manan jayk’aqpas llank’anataqa tariymanchu”, nispa. Otaq chay kutipi mana chaskisqa kasqaykiraykulla tukuy imatapas mana allinllapaqña qhawariwaq, jinaspa niwaq: “Noqaqa manan imapaqpas valenichu”, nispa. Chay jina piensaykunaqa pisikallpayaywanmi tupan.

¿Imatan ruwasunman ama pisikallpayanapaq?

Ñaupaqtaqa reparananchismi mayqenkunan chay mana allin piensaykuna kashan chayta. Chaymantataq chay piensaykunata wijch’upunanchis. Allin yuyaywanmi piensarinanchis imaraykus mana chaskiwaranchischu chayta. “Noqa jina runataqa mana maypipas contratankumanchu” nispa piensasqaykiqa manan cheqaqchu. Yaqapaschá chay empresapiqa mana contratarasunkikuchu juj preparacionniyoq runata maskhasqankurayku.

Reparay ima piensaykunan mana allinchu kashan chaykunata. Manan juj kutillapi mana contratasqa otaq chaskisqa kasqaykiraykuchu mana imapaq valeq kanki. Diospaq ruwayninchiskunapi, familianchispaq amigonchiskunapaqpas imatapas ruwaspaqa, ¿allintan ruwanchis riki? Chhaynaqa, manan tukuy imatapas mana allinllapaqñachu qhawarinanchis, mana allinpipuni tukunanpaq jinataqa. Manan segurotaqa nisunmanchu: “Manan jayk’aqpas ima llank’anapipas chaskiwankumanchu” nispaqa. Kashanmi juj yanapaykunapas chay mana allin piensaykunata wijch’unapaq.

Allin yuyaywan qhawariy ruway munasqaykita

Kay watakunaqa investigaqkunan suyakuymanta rimaspa niranku: “Suyakuyqa imachus ruway munasqanchista aypananchispaq creeymi”, nispa. Suyakuyqa manan chayllachu, chaymantan qatimuqpi astawan rimasun. Ichaqa chhaynata suyakuymanta nisqankuqa imaymanatan entiendechiwanchis. Ejemplopaq, suyakuymanta nisqankuman jina piensaspaqa manan ratullachu pisikallpayasun imatapas ruwayta munaspaqa.

Ima ruwaymanpas aypananchispaqqa, jamuq p’unchaykunapi imakunatas ruwayta munanchis chaytan qhawarinanchis jinaspa kallpachakunanchis ruwananchispaq. Yaqapaschá mana piensanchischu imakuna ruwayta. Chhayna kaqtinqa allin yuyaywanmi qhawarinanchis imatan kausayninchispi ruwayta munanchis chayta. Yachasqanchis jina, tukuy tiempopas ruwaspallan kashanchis otaq afanasqalla, chaymi mana tiempo kanmanchu imatapunis kausayninchispi ruwayta munanchis chaypi piensarinapaq. Astawanqa imachus noqanchispaq aswan importante kasqanpi. Imachus aswan allin kasqanta qhawarinamantan Bibliaqa unay tiempoña niran: “Aswan allin kaqkunatapas allinta reparaychis”, nispa (Filipenses 1:10).

Sichus yachanchisña imachus aswan importante kasqanta chayqa, facil-llatan juj ruwaykunataqa ajllakusunchis. Yaqapaschá Diospaq ruwaykunata, familianchispi otaq kausayninchispi ruwaykunata. Ichaqa qallariypiqa allinmi kanman pisillata ruwanakunata churakuy, jinallataq aypay atisqanchisman jinalla. Mana chayqa, pisikallpayaspan manaña ruwapusunmanchu. Chaypaqqa pisi tiempollapi ruwanaykikunatan ñaupaqta ruwawaq, unay tiempopi ruwanaykikunatataq qhepamanña ruwawaq. Chhaynapin facil-llata ima ruway munasqaykitapas junt’anki.

“Munanki chayqa ruwankin”, nispan ñaupa tiempopi runakuna rimaqku. Sichus ajllakunchisña otaq yachanchisña imachus ruway munasqanchista chayqa, ruwananchispaqmi kallpachakunanchis. Chay munasqanchista ruwananchispaqqa piensarinanchismi may allinpuni chay ruway kasqanpi, jinallataq imakunapi yanapawananchispipas. Ichaqa sasachakuykunaqa kanqapunin chaykunatan atipananchis kanqa, manataqmi chaywanchu pisikallpayapunanchis.

Chaymantapas piensarinanchismi imakunatas ruwasunman ruway munasqanchikunaman aypananchispaq chaykunapi. C. R. Snyder runaqa suyakuy allinpuni kasqantan allinta t’aqwiriran. Paymi nin: “Kausayninchispi imapas ruway munasqanchisman chayanapaqqa piensananchismi imakunata ruwaspan chayman aypasunman chaykunapi. Chhaynapin juj jinamanta mana atikuqtinqa, juj jinamantañataq ruwasun, aypananchiskama”, nispa.

Snyderqa nillantaqmi: “Chaymantapas imapas ruway munasqanchisman mana aypayta atispaqa, juj ruwayman aypananchispaqñataqmi kallpachakusunman. Arí, aypayta atisqanchisman jinallan juj ruwaytañataq ajllakusunman. Mana chayqa, mana aypayta atispan pisikallpayasunman”, nispa.

Bibliapin tarinchis chaymanta juj allin willakuyta. Rey Davidqa juj templotan Jehová Diosninpaq jatarichiyta munaran. Ichaqa Diosmi munaran wawan Salomón chayta ruwananta. Ichaqa chhaynapi rikukuspaqa Davidqa manan phiñakuranchu nitaq pisikallpayaranchu, aswanpas entienderanmi jinaspa cambiaran imachus ruway munasqanta. Chaymi kallpachakuran qolqeta materialkunata ima juñunanpaq, chaykunatan wawan Salomón necesitaran templota sayarichinanpaq (1 Reyes 8:17-19; 1 Crónicas 29:3-7).

Yaqapaschá pisikallpayayta atipaspa imachus ruway munasqanchiskunatapas allin yuyaywan qhawarispa suyakuyniyoq karanchis. Ichaqa chaywanpas yaqapaschá necesitashanchis suyakuyninchis yapayta. ¿Imarayku? Kay mundopi imaymana sasachakuykuna kasqanrayku. Chaykunata allichanapaqqa manan makinchispichu kashan. Chaymantapas kashanmi wajcha kay, guerrakuna, mana chanin ruwaykuna, onqoykuna wañuy ima. Chhaynaña kaqtinpas, ¿imatan ruwasunman ama pisikallpayananchispaq?

[Foto]

Llank’anata mana tariyta atispa: ”Manan jayk’aqpas llank’anataqa tarisaqchu” ¿nispachu ninki?

[Dibujo]

Rey Davidqa imachus ruway munasqan mana atikuqtinqa cambiaranmi juj ruwaywanñataq