Maaatohan Mo an Negatibo nga Panhunahuna

ANO an imo reaksyon kon nagkakaada ka mga problema? Damu nga eksperto an natoo na yana nga an baton hito nga pakiana nagpapakita kon positibo o negatibo ka ba maghunahuna. Kita ngatanan nakakaeksperyensya hin iba-iba nga magkuri nga problema, ngan an pipira may mas damu nga problema kay ha iba. Pero kay ano nga may mga tawo nga baga hin masayon makarekober ha mga problema ngan nangangalimbasog nga makabangon utro, kondi an iba naundang dayon bisan gutiay la an ira problema?

Pananglitan, imadyina nga namimiling ka hin trabaho. Gin-interbyu ka pero waray ka pumasar. Ano daw la an imo aabaton katapos hito? Bangin maghunahuna ka nga may problema ha imo ngan sumiring, ‘Waray gud makarawat ha akon. Diri gud ako makakabiling hin trabaho.’ O bangin pa ngani inin usa la nga problema makaapekto han imo panhunahuna ha ngatanan nga bahin han imo kinabuhi ngan maghunahuna ka, ‘Pakyas gud ako. Waray ako pulos bisan kan kanay.’ An sugad hini nga panhunahuna negatibo hinduro.

Pag-ato ha Negatibo nga Panhunahuna

Paonan-o mo maaatohan an negatibo nga panhunahuna? Siyahan, kinahanglan mo hibaroan kon san-o ka nagkakaada negatibo nga panhunahuna. Sunod, kinahanglan mo ito atohan. Paghunahuna hin makatadunganon nga mga rason. Pananglitan, waray ka gud ba karawta ha trabaho kay may problema ha imo? O posible ba nga namimiling la an kompanya hin empleyado nga may iba nga kwalipikasyon?

Basi hibaroan kon sobra ka la kanegatibo maghunahuna, ikompara an imo panhunahuna ha kon ano an tinuod nga kahimtang. Kon waray ka karawta hin makausa, karuyag ba sidngon nga pakyas ka na gud? O may mahuhunahuna ka nga iba nga bahin han imo kinabuhi diin malampuson ka​—sugad han imo relasyon ha Dios, ha imo pamilya, o ha imo kasangkayan? Ayaw hunahunaa nga mapapakyas an tanan mo nga hihimoon. Kay ngani, makakasiguro ka ba nga diri ka na gud makakabiling hin trabaho? May-ada ka pa puydi himoon basi malikyan an negatibo nga panhunahuna.

Magin Positibo Ngan Pagkab-ot hin Tumong

Hinin bag-o la nga mga tuig, an mga researcher naghatag hin makapainteres pero limitado la nga kahulogan han paglaom. Siring nira nga an paglaom amo an pagtoo nga makakab-ot mo an imo mga tumong. Ipapakita han masunod nga artikulo nga labaw pa hito an nahiuupod han paglaom. Pero an ginsiring han mga researcher makakabulig ha aton nga magin positibo ngan magkab-ot hin mga tumong.

Basi tumoo kita nga makakab-ot naton an aton mga tumong ha tiarabot, kinahanglan mahiara kita ha paghimo hin mga tumong ngan pagkab-ot hito. Kon inaabat mo nga waray ka pa nakab-ot nga tumong, makakaopay an paghunahuna ha mga tumong nga imo ginhimo. Pero anay, may tumong ka na ba? Masayon gud la magin sobra kapokus ha mga buruhaton ha kinabuhi nga diri na naton nahuhunahuna kon ano gud an aton karuyag o kon ano an pinakaimportante ha aton kinabuhi. Mahitungod hinin praktikal nga prinsipyo ha pagkaada espisipiko nga mga prayoridad, an Biblia may iginhahatag nga bulig. Ito nasiring: ‘Siguroha an mas importante nga mga butang.’​—Filipos 1:10.

Kon maaram na kita han aton mga prayoridad, mas masayon na an pagpili hin importante nga mga tumong nga may koneksyon ha aton pagsingba ha Dios, ha aton pamilya, ngan ha aton personal nga kinabuhi. Pero importante nga ha tinikangan, diri kita maghimo hin damu hinduro nga tumong, lugod magpili kita hin mga tumong nga maaram kita nga masayon la naton makakab-ot. Kon makuri kab-uton an usa nga tumong, bangin manluya kita ngan mawara an aton determinasyon ha pagkab-ot hito. Salit mas maaramon nga an dagku ngan maiha makab-ot nga mga tumong bahin-bahinon ha mas gudti ngan mas madagmit makab-ot nga mga tumong.

Kon an usa determinado, namimiling hiya hin paagi. Kon napili na naton an importante nga mga tumong, kinahanglan naton an hingyap ngan determinasyon basi makab-ot ito. Mas mapaparig-on naton an aton determinasyon kon huhunahunaon naton an pagkaimportante han aton mga tumong ngan an kaopayan nga aton makakarawat tungod han pagkab-ot hito. Syempre, may mabangon nga mga problema, pero diri ta angay hunahunaon nga diri ta ito malalamposan. Salit ayaw pag-undang.

Kinahanglan ta liwat maghunahuna hin praktikal nga mga paagi ha pagkab-ot han aton mga tumong. An awtor nga hi C. R. Snyder, nga nag-aram han pagkaimportante han paglaom, nagsuhestyon nga maghunahuna hin iba-iba nga paagi ha pagkab-ot han usa nga tumong, basi kon diri maglampos an usa, may-ada pa kita iba nga paagi.

Nagsiring liwat hi Snyder nga may mga panahon nga kinahanglan balyoan an usa nga tumong. Kon diri gud naton kaya makab-ot an usa nga tumong ngan padayon naton ito nga paghihinunahunaon, manluluya kita. Ha luyo nga bahin, kon liliwanan ta ito hin tumong nga mas masayon makab-ot, may-ada kita malalaoman.

May kalabotan hini, may maopay nga ehemplo nga mababasa ha Biblia. Tumong ni Hadi David nga magtukod hin templo para ha iya Dios nga hi Jehova. Pero ginsidngan hiya han Dios nga ito nga proyekto ihahatag ha iya anak nga hi Solomon. Imbes nga masubo o magpirit la gihap ha pagtukod han templo, ginbag-o ni David an iya mga tumong. Nagpokus hiya ha pagkolekta han mga pundo ngan materyales nga pagkikinahanglanon han iya anak para matapos ito nga proyekto.​—1 Hadi 8:17-19; 1 Cronicas 29:3-7.

Bisan kon naatohan na naton an negatibo nga panhunahuna pinaagi ha pagin positibo ngan pagkab-ot hin tumong, bangin makurian la gihapon kita ha pagkaada paglaom. Kay ano? Kay kaurogan han kawaray-paglaom nga aton naieksperyensyahan dinhi hini nga kalibotan resulta han mga panhitabo nga diri naton kontrolado. Bisan kon nakikita naton an damu nga problema han katawohan​—an kapobrehan, girra, kawaray-hustisya, ngan an diri malilikyan nga sakit ngan kamatayon—​paonan-o kita makakapabilin nga malinaumon?

[Retrato]

Kon waray ka karawta ha trabaho nga imo karuyag, naghuhunahuna ka ba nga diri ka na gud makakabiling hin trabaho?

[Retrato]

Hi Hadi David nagin mapauyon-uyon may kalabotan ha iya mga tumong