Omaundjiro watjiri mo ye vaza pi?

NGATU tje, oiri yoye yopokuwoko kai nokuungura nu mai munika aayo ya teka. Tji mo vanga okuungurisa oiri ndjo, mo sokutara nawa kutja mo kaungurisa pi. Ozonganda nḓe ṱuna ozoiri, ozengi nu azehe maze tjivisa kutja ze ungura nawa, nu tjiva maze hungire oviṋa mbi mavi pambaukisa ovandu. Hapo mo tjiti vi indu tji wa zuu kutja omuraranganda woye ongu ri onongo ndja ungura oiri ndjo ozombura ozengi nḓa kapita? Nu wina, o zuu kutja eye u nonḓero okukuvatera otjari. Ove mo i komuraranganda ngo, katjiperi?

Nambano sasaneka oiri ndjo ku nomaundjiro ngu u na wo. Indu tji wa munu kutja ko nomaundjiro rukwao tjimuna ovandu ovengi moruveze rwouzeu ndwi, hapo ombatero mo i vaza pi? Ovandu ovengi ve tja mave yenene okuzengurura ouzeu posi yokutja, ozondunge ozengi nḓu ve yandja pe ya aze pambaukisa ovandu. Ndoovazu pe ri nao ongwaye tji u hi nokukapaha ombatero ku ingwi Umwe ngwa ungura ovandu okukara nomaundjiro? Ombeibela i tja, Mukuru “ke ri kokure na eṱe atuhe” nu u vanga okutuvatera.—Oviungura 17:27; 1 Petrus 5:7.

Omakahururiro omakahu ohunga nomaundjiro

Omaundjiro nge ri mOmbeibela ye nomaheero omengi pu inga ozonganga novanongonone ngu ve tunduuza na wo ovandu ndino. Omambo ku kwa za embo ndi “omaundjiro” otja komaraka omatenga Ombeibela mu ya tjangerwe, ye heya okuundja nonḓero poo okuundjira ko ouwa kotjiṋa. Embo ndi omaundjiro ri notupa tuvari. Ri kamburira mo okuzera oviṋa oviwa nokuundjira ko kutja mavi yenenisiwa. Omaundjiro nge ri mOmbeibela kaviṋa mbi tu zera uriri, nungwari ya zikamena kouatjiri.

Motjiṱo hi, omaundjiro nongamburiro omambo nge heya oviṋa vimwe nu maye sokuzikamena kouatjiri. (Ovaheberi 11:1) Posi yokutja, Ombeibela i twa po ombangu pokati kongamburiro nomaundjiro.—1 Ovakorinte 13:13.

Otjotjihorera, indu tji wa ningire ombatero kepanga roye ropopezu, ove mape ya okara nomaundjiro kutja me ku vatere. Omaundjiro woye kamungandjo mena rokutja u nongamburiro mepanga roye, u mu tjiwa nawa nu we mu muna ama raisa ongaro ombwa nouharupu. Ongamburiro yoye nomaundjiro woye oviṋa mbi hitasana, posi yokutja vya panguka. Hapo mo kara vi nomaundjiro otja ingo mu Mukuru?

Omaundjiro ya za pi?

Omaundjiro watjiri ye za ku Mukuru. Oruveze orukuru Jehova aa isanewa kutja, “omaundjiro wa lsrael porwe.” (Jeremia 14:8) Omaundjiro aehe ovakarere ve ngu va ri na wo aaye zu ku ye, mena ranao eye wa ri omaundjiro wawo. Omaundjiro otja ingo kaye zire mokuzera oviṋa uriri. Mukuru we ve pa omaundjiro nga zikamena kouatjiri. Oure wozombura ozengi nḓa kara puna wo, eye wa yenenisa omakwizikiro nge ve tjitira. Omuhongore wawo Josua wa tja nai ku Israel: “Auhe weṋu ma tjiwa . . . omambo aehe omawa nge mu kwizikira. Aehe nge mu kwizikira ya yenenisiwa; kape na rimwe nda kaera.”—Josua 23:14.

Omambo ngo ngunda ouatjiri nandarire kutja pa kapita ozombura ozengi. Ombeibela ye ura nomakwizikiro wa Mukuru omawa nomuano mu ya yenenisiwa. Omakwizikiro womaprofetero we ye nouatjiri nu povikando tjiva aaye tjangwa aayo ya yenenisiwa.

Kunao matu yenene okutja Ombeibela embo ndi nomaundjiro. Otja pu mo konḓonona omuano Mukuru maa tjindi ovandu, omaundjiro woye mu ye opu maye kurire ko. Omuapostele Paulus wa tjanga kutja, “Omambo aehe nga tjangwa mOmatjangwa ya tjangerwa okutuhonga, kokutja tu kare nomaundjiro, nga zikama mouretima na momapandiparisiro ngu twa pewa i Omatjangwa.”—Ovaroma 15:4.

Omaundjiro yeṋe Mukuru nge tu pa?

Oruṋe tji tu hepa okukara nomaundjiro tjinene? Hapo karire indu tjitwa kuramenwa i yonḓiro? I rira ouzeu kovandu ovengi okukara nomaundjiro indu tji va zepaisa omusuverwa wawo. Nu hapo otjikwaye tji mape ya atji pandjarisa omundu omaundjiro pendje nonḓiro? Oyo i tu hungama atuhe nokuhina otjari. Tu yenena okuyepa onḓiro oure woruveze kaaṋi, posi yokutja katu nomasa okuitjaera. Mena ranao, Ombeibela i tja onḓiro ‘omunavita omusenina.’—1 Ovakorinte 15:26.

Nu hapo matu kara vi nomaundjiro tji twa kuramenwa i yonḓiro? Ezeva rOmbeibela ndi tja onḓiro omunavita omusenina wina ri tja mai “sokuyandekwa.” Jehova Mukuru omunamasa okukapita onḓiro. Nu iho we tji raisa povikando ovingi. Omomuano uṋe? Omokupendura ovaṱi. Ombeibela i hungira ohunga novitjitwa muvyu Mukuru ma ungurisa omasa we okupendura ovaṱi komuinyo.

Jehova wa yandja omasa we kOmuna we Jesus okupendura epanga re wena Lasarus, ngwa kara oure womayuva yane meyendo, tji tja ri otjitjitwa tjapeke. Jesus ka tjitire otjiṋa hi mohamunika nungwari we tji tjita komurungu wotjimbumba tjovandu mbaave tarere.—Johanes 11:38-48, 53; 12:9, 10.

Mape ya o ripura kutja, ‘Ongwaye ovandu tjaave pendurwa? Hapo owo kaave kurupa nu korusenina ave kaṱa rukwao?’ Owo va kaṱa. Mena rozombendukiro nḓa tjitwa tjimuna ndji, matu yenene okukara nongamburiro kutja ovasuverwa vetu mave pendurwa komuinyo. Kunao eṱe tu nomaundjiro watjiri.

Jesus wa tja: “OwAmi ombendukiro nomuinyo.” (Johanes 11:25) Eye ongu ma pewa omasa i Jehova okupendura ovaṱi komuinyo mouye auhe. Nu wina wa tja: “Oruveze maru ya ovaṱi avehe mu mave zuu eraka re nave piti momayendo wawo.” (Johanes 5:28, 29) Otjingaperi, kutja avehe mba rara momayendo ve nomaundjiro wokukapendurwa komuinyo moParadisa kombanda yehi.

Omuprofete Jesaja wa twa po otjisasanekero otjiwa tjombendukiro indu tja tja: “Ovandu vetu imba mba ṱa mave kara nomuinyo rukwao. Otutu twawo matu penduka movakoke. Avehe mba mba rara momayendo wawo mave penduka nave imbura nondjoroka. Otja omueme omukeṋakeṋe punga au porisa ehi Muhona opunga ama kotora omiinyo vyaimba mba koka rukuru.”—Jesaja 26:19.

Hapo iho katji huhumiṋe? Ovaṱi ve ri mondjeverero ombwa tjimuna okanatje tji ke kara mondjeverero mezumo ra ina. Otjiperi kutja, imba mba suva momayendo ve ri mourizemburuka wa Mukuru Omunamasaaehe. (Lukas 20:37, 38) Moruveze rwa tjimanga mave kotorwa komuinyo nave yakurwa mouye nondjoroka, tjimuna okanatje ku ka kwatwa tji ke yakurwa i yeṱunḓu rako. Kunao, pe nomaundjiro nandarire kutja twa kuramenwa i yonḓiro.

Omaundjiro maye yenene okukuvatera vi?

Paulus we tu honga ovingi ohunga nounanḓengu womaundjiro. Eye wa tja omaundjiro ya sana nokuripangiṋa novirwise tjimuna tji wa zara ekori rotjitenda. (1 Ovatesalonika 5:8) Hapo eye aa hee tjike? Aa hungire ohunga nomurwe wovita woruveze orukuru ngwaa zara ekori rotjitenda tje ri movita, popengi nda ri nokakori karwe komukova moukoto. Mena rekori rotjitenda ndi, oviumbe ovingi kotjiuru aavi heza nu kaavi yenene okutjita oumba ounene. Hapo Paulus aa hee tjike? Otja ekori rotjitenda pu ritjevera otjiuru, omaundjiro wina opu ye tjevera ourizemburuka nouripura wetu. Indu tji u nomaundjiro momakwizikiro wa Mukuru, komoo kara nondira nokurihahiza tji wa munu ouzeu. Atuhe tu hepa okuzara ekori rotjitenda tjimuna ndo.

Paulus wina wa tjanga kutja: “Omaundjiro nga tu na wo otja otjihande tjomuinyo wetu; otjo otjizikame nu katji nyinganyinga.” (Ovaheberi 6:19) Mena rokutja Paulus wa tuurunga omaumba wozoskepi povikando ovingi, eye aa tjiwa nawa onḓengu yotjihande tjozoskepi. Indu tji va wirwa i yotjivepo, ovahinge voskepi aave hitisa otjihande mehi kutja tji hande oskepi. Indu otjihande tji tja handa nawa mehi, oskepi aai yenene okutuurunga otjivepo pendje nokuyumbwa komukuro nokukeriveta momawe.

Momuano otjingewo, ndoovazu omakwizikiro wa Mukuru omaundjiro ‘omazikame nu nge ha nyinganyinga,’ owo ye yenena okutuvatera kutja tu tuurunge omauzeu ngu matu munu moruveze rwouzeu ndwi. Omakwizikiro wa Jehova wokutja ovandu kave nokumuna ovita, ozondjito zoutwe, omihihamo nonḓiro maye yenenisiwa moruveze rwa tjimanga. (Lesa okawongo ku ke ri pomukuma 10.) Tji twa kakatere komaundjiro ngo maye tu vatere okutuurunga omauzeu, nokutuvatera okuhupa otja komirari vya Mukuru pendje nokuhorera komihingo omivi poo kongaro ndji ri mouye ndino.

Omaundjiro Jehova nge tu pa wina ye kamburira mo ove kourike woye. Eye u vanga kutja u hupe otja komuano mbwaa vanga rutenga. Eye u vanga kutja “ovandu avehe ve ṋingapare.” Omomuano uṋe? Rutenga, auhe wetu ma sokuvaza “kondjiviro youatjiri.” (1 Timoteus 2:4) Ovatjange wokambo nga mave riyarikaṋa kove kutja u kare nondjiviro youatjiri ohunga nEmbo ra Mukuru. Omaundjiro Mukuru ngu me ku pe omawa tjinene okukapita inga ngu mo munu mouye mbwi.

Tji u nomaundjiro ngo komoo rihahiza, mena rokutja Mukuru me ku pe omasa ngu mo hepa okuyenenisa ozondando ngamwa nḓu mape ya okara na zo otja kombango ye. (2 Ovakorinte 4:7; Ovafilipi 4:13) Tjiri ingo omaundjiro ngu mo hepa. Indu tji mo hepa omaundjiro poo tji mo ye paha o rihahiza. Omaundjiro mo yenene okuyemuna.

 [Box/Picture]

Omena raye tji twa sokukara nomaundjiro?

Omapu nga zikamena komatjangwa nga, maye ku vatere okukara nomaundjiro:

◼ Mukuru wa kwizika oruyaveze oruwa.

Embo re ri tja, ouye auhe mau rire oparadisa mu mamu kara ovandu avehe mbu mave yorokere ohange.—Epsalme 37:11, 29; Jesaja 25:8; Omavandururiro 21:3, 4.

◼ Mukuru ka kora ovizeze.

Eye wa tonda ovizeze ngamwa avihe. Jehova eye omuyapuke kunao, eye kamaa yenene okukora ovizeze.—Omiano 6:16-19; Jesaja 6:2, 3; Titus 1:2; Ovaheberi 6:18.

◼ Mukuru omunamasaaehe.

Jehova erike ongu ri omunamasaaehe. Kape notjiṋa tji matji yenene okumutjaera okuyenenisa ombango ye.—Eksodus 15:11; Jesaja 40:25, 26.

◼ Mukuru u vanga kutja u hupe nga aruhe.

—Johanes 3:16; 1 Timoteus 2:3, 4.

◼ Mukuru u nongamburiro mu eṱe.

Eye ka tara koungundipare nozongatukiro zetu nungwari u tara kozongondjero novikaṋena vyetu oviwa. (Epsalme 103:12-14; 130:3; Ovaheberi 6:10) Eye u kara nomaundjiro kutja matu tjiti imbi mbi ri ovisemba nu u yoroka indu tjitwa tjiti nao.—Omiano 27:11.

◼ Mukuru wa kwizika kutja me ku vatere okuyenenisa ozondando zoye otja kombango ye.

Ovakarere ve kave sokurihahiza. Mukuru u tu pa ombepo ondjapuke nge ri omasa we, nge tu vatera.—Ovafilipi 4:13.

◼ Omaundjiro ngu tu na wo mu Mukuru kamungandjo.

Mukuru omuṱakame nu imba mbe ri yameka ku ye kamaa ve ṱisiwa ohoṋi.—Epsalme 25:3.

 [Picture]

Otja ekori rotjitenda pu ritjevera otjiuru, omaundjiro wina ye tjevera ourizemburuka wetu

[Picture]

Tjimuna otjihande, omaundjiro nga zikamena kouatjiri ye tu vatera okutjinda ouzeu

[Credit Line]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo