Чын ӱшаным кушто муаш?

ТЫГАЙ примерым налына: тендан шагатда коштмым чарнен. Очыни, тудо пудырген. Тудым тӧрлаташлан шуко ачалыме вер уло. Чыла вере тыланда шагатдам ачален пуаш сӧрат. Тыге ойлат гынат, южгунам нуно чынжымак нимомат ыштен огыт керт. Но трук те пален налыда: пошкудыда тендан шагат модельдам шонен лукшо мастарче улмаш. Тудо тыланда оксам налде полшаш ямде. Кӧ деке каймыдам пален налаш йӧсӧ огыл.

Ындыжым тиде шагатым ӱшанен моштымашда дене таҥастарыза. Те шукышт гаяк тиде йӧсӧ илышыште ӱшанда йомеш манын шижыда гын, кушто полышым кычалаш тӱҥалыда? Шуко еҥ тыланда нелылыкым сеҥаш полшаш сӧра. Те ода пале, кӧм колышташ да кӧн каҥашыже тыланда пайдам конден кертеш. А можыч каҥашым тудын деч йодаш, кӧ айдемым ыштен да тудлан ӱшанаш моштымашым пуэн? Библийыште возымо дене келшышын, «тудо мемнан кокла гыч икте дечат тораште огыл» да полшаш ямде улеш (Апост. пашашт 17:27; 1 Петрын 5:7).

Ӱшаным умылтарымаш

Врач, шанчыеҥ да психолог-влак дене таҥастарымаште Библий келгынрак умылтара, мо тыгай ӱшан. Библийым возымо йылмылаште «ӱшан» шомак дене кусарыме мут-влак чот вучымым да иктаж-мом сайым вучымым ончыктат. Чынжымак, ӱшан кок фактор гыч шога: иктаж-мом сайым ужаш кумыл да тиде шукталтеш манын ӱшанашлан негыз. Библийыште возымо ӱшан — тиде яра шонен лукмаш огыл, тудо пеҥгыде факт ден доказательстве-влак дене негызлалтеш.

Ӱшанен вучымаш, ӱшанымаш семын, пуста шонымаш дене огыл, а доказательстве-влак дене негызлалтшаш (Еврей-влаклан 11:1). Но Библий ӱшанен вучымаш ден ӱшанымаш коклаште ойыртемым ышта (1 Коринфян-влаклан 13:13).

Тыгай примерым налына. Лишыл йолташ деч полышым йодын, те тудын полшымыжлан ӱшанеда. Вет те тудым сайын паледа. Тудо поро да полшаш эре ямде, сандене тудын полшымыжлан ӱшанаш тендан чыла негыз уло. Тендан ӱшанымаш ден ӱшанен вучымашда чот кылдалтыт. Туге гынат, нунын коклаште ойыртем уло. А Юмылан тыге ӱшанаш лиеш мо?

Ӱшанлан негыз

Чын ӱшаным Юмо гына пуа. Библий жапыште Иеговам «Израильын ӱшанже» манын ойленыт (Иеремия 14:8). Израиль калыкын кеч-могай ӱшанже тудын деч лийын; Юмо веле нунын ӱшанышт лийын. Нуно арам огыл ӱшаненыт, вет ӱшаныштлан пеҥгыде негызым нунылан Юмо пуэн. Израильтян-влакым икмыняр шӱдӧ ий мучко вуйлатен, Иегова шуко сӧрымашым пуэн да нуным шуктен. Калыкым вуйлатыше Иисус Навин Израильлан каласен: «Те… паледа: Иегова Юмыда тыланда пуымо чыла поро сӧрымашыжым шуктен, ик мутымат шуктыде коден огыл» (Иисус Навин 23:14).

Икмыняр тӱжем ий эртен, но нине шукталтше сӧрымаш-влак ожнысыла ӱшанымашым пеҥгыдемдат. Библийыште Юмын шуко сылне сӧрымашыжым возымо. Тыгак тудо каласкала, кузе нуно шукталтыныт. Шукталтмыштым историят пеҥгыдемда. Библийын ончылгоч каласымыж-влаклан пеҥгыдын ӱшанаш лиеш. Южышт нерген тыге возымо, пуйто нуно уже пуымо годымак шукталтыныт.

Теве молан Библийым ӱшаным пуышо книга манаш лиеш. Юмын шке калыкше верч тыршымыже нерген шымлымына годым Юмылан ӱшанаш амал-влак шукемыт веле. Апостол Павел возен: «Возымашын шочыктымо чытымаш ден кумылаҥдымашлан кӧра ӱшанна лийже манын, мом ончыч возымо, чылажат мемнам туныкташлан возымо» (Римлян-влаклан 15:4).

Юмо мыланна могай ӱшаным пуа?

Могай ситуаций годым ӱшан мыланна чотак кӱлеш? Кунам ме колымаш дене тӱкнена. Но шукыштлан йӧратыме лишыл еҥым йомдарыме годым сай ончыкылыклан ӱшанаш чот йӧсӧ. Тыгай годым шукыштын ӱшанышт йомеш. Ик айдемат колымаш деч утлен огеш керт. Ме илышнам ик жаплан веле шуен кертына, но колымаш садиктак толеш. Сандене Библийыште колымашым «пытартыш тушман» манме (1 Коринфян-влаклан 15:26).

Колымаш дене тӱкнен, ме сайлан ӱшанен кертына мо? Библийысе почеламутышто, кушто колымашым «пытартыш тушман» манме, тыгак тиде «тушман... пытарыме лиеш» манын возымо. Иегова Юмо колымаш деч виянрак. Тидым Юмо шуко гана ончыктен. Кузе? Колышо-влакым ылыжтыме дене. Библийыште индеш случайым возымо, кунам колышо-влак Юмын вийжылан кӧра ылыжтыме лийыныт.

Мутлан, ик случайым палемдаш лиеш: Иегова шке Эргыжлан, Иисуслан, Лазарь йолташыжым ылыжташ вийым пуэн. Йолташыже уже ныл кече колышо лийын. Иисус тидым шолып огыл, а шуко еҥ ончылно ыштен (Иоаннын 11:38—48, 53; 12:9, 10).

Очыни, те шонеда: а молан еҥ-влакым ылыжташ кӱлын, вет нуно варажым шоҥгемыныт да угыч коленыт? Тиде чынжымак туге. Но нине случай-влаклан кӧра лишылна-влак угыч илаш тӱҥалыт манын ӱшанашлан мемнан кумылна гына огыл, а эше пеҥгыде негыз уло. Вес мут дене, мемнан чын ӱшанна уло.

Иисус каласен: «Мый ылыжмаш да илыш улам» (Иоаннын 11:25). Иегова тудлан уло тӱня мучко еҥ-влакым ылыжташ вийым пуа. Иисус каласен: «Жап толеш, кунам шӱгарысе-влак чылан Тудын [Христосын] йӱкшым колыт да лектыт» (Иоаннын 5:28, 29). Шӱгарыште кийыше чыла еҥын рай мландыште ылыжаш йӧн уло.

Исаия пророк ылыжмаш нерген теве мом возен: «Колышо-влакет илаш тӱҥалыт. Колышо-влак кынелыт. Мландыште кийыше-влак, помыжалтса да йӱкын куаныза! Вет тыйын лупсет эр лупс гай улеш, да мланде вийдыме колышо-влаклан ылыж кынелаш пуа» (Исаия 26:19).

Лыпландарыше сӧрымаш, туге вет? Колышо-влак ава кӧргыштӧ улшо йоча семын эн аралыме верыште улыт. Чынак, колышо-влак эн лӱдыкшыдымӧ верыште кият, могайым шонен лукташ гына лиеш — Чылакертше Юмын ушыштыжо (Лукан 20:37, 38). Вашке нуно угыч илышыш пӧртылыт. Кузе йӧратыше еш чот вучымо йочан шочмыжлан куана, тыгак колышо-влакын ылыжмашлан лишылышт-влак чот куанаш тӱҥалыт. Тугеже, колымаш дене тӱкнена гынат, ӱшан уло.

Ӱшан тыланда могай пайдам конден кертеш?

Павел мемнам ӱшанын пайда шотышто шукылан туныкта. Тудо ӱшаным шлем дене таҥастарен. Шлем — кӱлешан духовный сарӱзгар-влак гыч иктыже (1 Фессалоникысе-влаклан 5:8). Молан Павел ӱшаным шлем дене таҥастарен? Акрет жапыште сарыш кайыше сарзе кӱртньӧ шлемым портыш але коваште упш ӱмбач чиен. Шлемлан кӧра сарзын вуйжо сусыргымаш деч аралыме лийын. Тыгела, Павел теве мом каласынеже ыле: кузе шлем вуйым арала, тыгак ӱшан ушым арала. Юмын сӧрымыжлан пеҥгыде ӱшанда уло гын, кеч-могай йӧсылык дене тӱкнен, те шӱм-чон тыныслыкым ода йомдаре да нимогай лӱдмаш тендам огеш авалте. Чынжымак, тыгай «шлем» кажне еҥлан кӱлеш, туге вет?

Павел эше ик примерым конден. Тудо ончыктен, кузе ӱшан Юмын эрыкше дене кылдалтын. Тудо возен: «Тиде ӱшанен вучымаш чонлан якыр гай, ӱшанле да пеҥгыде» (Еврей-влаклан 6:19). Павел икмыняр гана корабльын шаланымыжым чытен, сандене якырын чот кӱлешан улмыжым тудо сайын пален. Штормыш логалын, моряк-влак якырым вӱдыш шуэныт улмаш. Якыр, теҥызын пундашышкыже шуын, сайын пижеш ыле гын, корабль серышыш луктын шуымаш деч да шаланымаш деч аралалт кодын кертеш ыле.

Тиде семынак, Юмын сӧрымашыже-влак мыланна «ӱшанле да пеҥгыде» улыт гын, тунам ӱшанлан кӧра ме шторм семын неле жапнам сеҥен лектына. Иегова тыгай жап толмым сӧра: вашке айдеме тукым сар-влак деч, законым пудыртымаш, ойго да колымаш деч орланымым чарна. (10-шо страницыште рамкым ончыза.) Ӱшан мыланна якыр семын штормым илен лекташ полша. Тыгак тудо мемнам Юмын нормыжо почеш илаш да тиде тӱнян осал койышыж деч кораҥаш кумылаҥда.

Иегован пуымо ӱшан тыландат пайдам конден кертеш. Юмо тыланда сай илышым пуынеже. Чыла еҥ утаралтше манын, тудын кумылжо уло. Еҥ-влак кузе утаралт кертыт? Эн ончыч кажныжлан чыным пален налаш кӱлеш (1 Тимофейлан 2:4). Юмын Мутшо гыч лекше да илышым пуышо шинчымашым налза. Тиде тӱняште улшо ӱшан дене таҥастарымаште Юмын пуымо ӱшан утларак сай улеш.

Тыгай ӱшанлан кӧра те полыш деч посна нигунамат ода код. Юмо тудын эрыкшылан келшен толшо кеч-могай цель-влакым шукташ тыланда вийым пуа (2 Коринфян-влаклан 4:7; Филиппысе-влаклан 4:13). Тенданат тыгай ӱшан лийже манын, кумылда уло мо? Чын ӱшан дене илымыда шуэш гын, тудым кычалза. Вет чын ӱшаным кычал муаш неле огыл. Те тудым муын кертыда.

[Рамке]

Ӱшанашлан негыз

Ӱлнӧ возымо библийысе шонымаш-влак тыланда ӱшандам пеҥгыдемдаш полшен кертыт.

▪ Юмо пиалан ончыкылыкым сӧра.

Тудын Мутыштыжо возымо: уло мланде райыш савырна да тушто еҥ-влак пиалан лийыт да ик еш семын илаш тӱҥалыт (Псалом 36:11, 29; Исаия 25:8; Почмаш 21:3, 4).

▪ Юмо огеш шоякле.

Тудо кеч-могай шоякым ужмышудымо. Иегова святой да ару улеш, сандене тудо огеш ондале (Притчи 6:16—19; Исаия 6:2, 3; Титлан 1:2; Еврей-влаклан 6:18).

▪ Юмын куатше мучашдыме.

Иегова гына чыла кертеш. Шонен пыштымыжым шуктымаште тудлан нимо чаракым шынден огеш керт (Исход 15:11; Исаия 40:25, 26).

▪ Юмо тыланда курымеш илышым тылана.

(Иоаннын 3:16; 1 Тимофейлан 2:3, 4).

▪ Юмо мемнан ӱмбакына ӱшан дене онча.

Тудо мемнан йоҥылышнам огеш кычал, а вийым пыштымынам да сай койышна-влакым ужаш тырша (Псалом 102:12—14; 129:3а; Еврей-влаклан 6:10). Ме чыным ышташ тӱҥалына манын, тудо ӱшана, да чыным ыштымыланна куана (Притчи 27:11).

▪ Юмо тудлан йӧрышӧ цель-влакым шуктымаште полшаш сӧра.

Юмын служитлышыже-влак тудын деч полышым эре налын кертыт. Мыланна полшашлан тудо чаманыде святой шӱлышыжым пуа — эн куатле вийжым (Филиппысе-влаклан 4:13).

▪ Юмылан ӱшанен, ме нигунамат она ондалалт.

Юмо айдеме огыл, тудлан тӱрыснек ӱшанаш лиеш. Юмылан ӱшанымыланда те нигунамат ода ӧкынӧ (Псалом 24:2, 3).

[Сӱрет]

Кузе шлем вуйым арала, тыгак ӱшан ушым арала.

[Сӱрет]

Пеҥгыде ӱшан якыр семын вийым пуэн кертеш.

[Кушеч налме]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo