Ngetá nacaꞌ cudau unetagü i aicumaü̃?

NHAÜ̃GU rüĩnü: Curü relógio natchie niĩ. Ngẽguma naca cudaꞌgu teé imeẽẽ i curü relógio rü nüü̃ cucuaꞌ na muü̃ma i duü̃ü̃gü naü i ngẽma puracü, taꞌacü tá cuüü̃? Notürü taꞌacü cuüü̃, tchi nüü̃ icuyangaugu teé taü i ngẽma relógio? Rü ta taꞌacü cuüü̃, tchi nüü̃ cucuaꞌgu na nüma cuü̃ narüngü̃ẽẽtchaü̃? Nacaꞌ ícuca i norü ngü̃ẽẽ caꞌna?

Ngẽgumarüü̃ ta bemana nagutcha nagu cuyaõ i meü̃ nangupetüü̃ tá erü guü̃cüwawa nangẽma i gutchaü̃gü, rü ngẽmagagu ngéta nacaꞌ cudau i unetagü i meü̃ i aicumaü̃? Bemana togü rü cumaã naunetagü na curü gutchaü̃güü̃ narüoe tá notürü nagutcha nagu cuyaõ i ngẽma unetagü erü nhamaãcüügu nangẽma i muü̃tchi i oregüneta. Rü ngẽmaãcü narümemaẽ niĩ torü ücü ya Tupanagu nacaꞌ tadaugü i meü̃ i unetagü na nagu tayaõgüü̃caꞌ. Ngẽmaãcü naü tama nagutcha erü Tupanaarü Ore nüü̃ niu na ‘nüma rü guü̃guma tüna nangaicamatchire’ rü tüü̃ narüngü̃ẽẽtchaü̃. — Puracügü 17:27, 1 Pedru 5:7.

Taꞌacütchiga niĩ nagu nayaõ i Tupanarü Orewa?

Ngẽguma Tupanaarü Ore nüü̃ yaugu i nagu nayaõtchiga rü meãma nüü̃ niu i taꞌacütchiga niĩ i ngẽma ore i cientistagüarü rü duturugüarü yeera. Rü gregogawa ngẽma ore “nagu nayaõ” rü meãma nüü̃ ínananguẽẽ rü nagu nayaõ na meü̃ ngupetüü̃ tá, nhaü̃tchiga niĩ. Na aicuma nagu nayaõü̃caꞌ nanawaꞌe: Nüíraü̃, nagu nayaõ na meü̃ ngupetüü̃ tá, rü norü tare nüü̃ nacuaꞌ ngéta nangẽma wüi uneta i meü̃ i aicuma iĩü̃. Tupanaarü Orearü unetagü tama doragü niĩ. Erü Tupana ya aicümacüwa ne naũ i ngẽma meü̃ i unetagü.

Rü ngẽmacaꞌ na nüü̃ ínananguẽẽü̃caꞌ rü nagu nayaõü̃caꞌ nanawaꞌe nüü̃ nacuaꞌ ngetá nangẽma unetagü i aicuma iĩü̃. (Ebréugü 11:1) Notürü Tupanaarü Ore nanaweꞌ na nüü̃ ínananguẽẽ rü nagu nayaõ, rü tama nawüigu. — 1 Corĩ́tiucü̃ãꞌ 13:13.

Cuaꞌãtchiruü̃, ngẽguma cumücücaꞌ cucaꞌgu i norü ngü̃ẽẽ, cuma rü nüü̃ ícuyanguẽẽ na cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá. Tüꞌcüü̃? Erü nagu cuyaõ ya cumücü, nagagu i guü̃ma meü̃gü na nüma rü marü naüü̃. Cuma rü cunaweꞌ na nüü̃ ícuyanguẽẽ rü nagu cuyaõ, notürü ngẽma nacümagü tama nawüigu.

Ngéta ne naũ i uneta i aicumaü̃ na nagu nayaõü̃caꞌ?

Tupanawa ne ĩ i unetagü i meü̃ i aicuma iĩü̃. Norü Ore nanaweꞌ na nũcüma, Yeuwa niĩ norü duü̃ü̃gümaã iunetacü na wüi nguneü̃ tá meü̃wa nangẽmagüü̃. (Jeremias 14:8) Ngeü̃rüüü̃mare i meü̃ i unetagü norü duü̃ü̃gücaꞌ rü nawa ne naũ. Rü yemacaꞌ nümagü aicuma nagu nayaõgüü̃, erü guü̃guma Tupana nayanguẽẽ ga guü̃ma ga norü unetagü. Yuchué ga Iraéutanüü̃güarü ãẽꞌgacü rü ngẽmatchiga nhanagürü: ‘Meãma nüna pecuaꞌãtchie rü Cori ya Tupana rü marü nayanguẽẽ ga guü̃ma ga yema pemaã nüü̃ yauü̃. Rü bai ga wüi ga yema norü uneta ga nüü̃ naüpetüü̃ ga tama yanguẽẽü̃.’ — Josué 23:14.

Muü̃tchiema i taunecüguwena, Tupana rü guü̃guma nanaaiꞌrügumaraü̃ rü taguma naütchicüü. Norü Orewa nangẽma muü̃tchi i norü unetagü na nüma rü marü nayanguẽẽ.

Rü ngẽmacaꞌ name niĩ nüü̃ niu na Tupanarü Ore i ümatüü̃ rü nhama wüi i unetagüarü poperarüü̃ niĩ na nagu tayaõgüü̃caꞌ. Ngẽguma nacaꞌ cunguꞌgu na nhuãcü̃ Tupana rü duü̃ü̃gümaã namecümaü̃, ngẽma cuü̃́ nanatautchaẽẽ na yeeraãcü iyaeü̃caꞌ i curü õ i norü unetagüwa. Orearü uruü̃ ga Pauru rü nhanagürü: ‘Rü guü̃ma ga yema nũcüma ümatüü̃ ga Tupanaarü orewa, rü naümatü na tüü̃ nanguꞌẽẽü̃caꞌ na taguma nüü̃ rüoeü̃ ega woo taꞌacü rü gutchaü̃ tüü̃ üpetügu. Rü yema Tupanaarü ore rü naümatü na tüü̃ nataãẽẽẽü̃caꞌ rü tüü̃ nüü̃ nacuaꞌẽẽü̃caꞌ na aicuma Tupanaarü iĩgüü̃.’ — Romacü̃ãꞌ 15:4.

Taꞌacü Tupana tamaã iunetaü̃?

Nhugu ãũrima tanawaꞌegü i ore i meü̃ na nagu tayaõgüü̃caꞌ? Ngẽguma wüi duü̃ü̃ na nüü̃ ingetchaü̃gügu nayu, caꞌna? Muü̃ma i duü̃ü̃gücaꞌ nagutchaü̃tchi nagu nayaõgüü̃ na meü̃ nangupetüü̃ tá, ngẽguma ngẽma tchieü̃ ngupetügu. Marü nüü̃ tacuaꞌgüü̃ na yu rü guü̃ma i duü̃ü̃güwa nangu tá. Rü ngẽmacaꞌ Tupanaarü Ore nüü̃ niu na ‘tórü uwanü yu niĩ’. — 1 Corĩ́tiucü̃ãꞌ 15:26.

Rü ngẽmaãcü, ngéta nacaꞌ tadaugü i meü̃ i unetagü na tüü̃ nataãẽẽẽü̃caꞌ? Ngẽma wetchicuru nüü̃ niu na tórü uwanü i tá nüü̃ naporamaẽü̃, rü yu niĩ. Rü Yeuwa ya Tupana rü naporaü̃ i yuarü yeera niĩ. Erü nüma rü marü ínanadagüẽẽü̃ i yueü̃. Rü norü Orewa nanaweꞌ na marü 9 eꞌpüꞌcüna nüma rü ínanadagüẽẽü̃ ga yueü̃ ga norü poramaã.

Nũcüma, Yeuwa rü Ngetchuchuna naã i pora na ínanadagüẽẽü̃caꞌ ga Lázaru, woo nüma rü marü ãgümücü ga nguneü̃ nangupetü ga na iyataꞌgüãü̃. Ngetchutchu naü ga yema ga muẽẽma ga duẽẽgüpeꞌewa. — Juã́ũ 11:38-48, 53, 12:9, 10.

Bemana, cugüãẽwa cugüna nacaꞌ: Taꞌacücaꞌ ínanadagüẽẽ ga yema duü̃ü̃gü, tchi wenaarü norü yuwa nangu? Yema rü aicuma nangupetüü̃. Notürü ngẽma ore i aicumaü̃ na nũcüma nangupetüü̃ rü tüü̃́ nanatautchaẽẽ na nagu tayaõgüü̃caꞌ i meü̃ ngupetüü̃ i wipeꞌewa, erü Tupana aicuma ínanadagüẽẽ ga yema duü̃ü̃gü. Ngẽma niĩ i uneta i aicumaü̃ na nagu tayaõgüü̃.

Ngetchutchu nhanagürü: ‘Tchama niĩ i ítchanadagüẽẽü̃ i yueü̃gü, rü wena tchanamaẽẽẽü̃.’ (Juã́ũ 11:25) Yeuwa Ngetchutchuna naã tá i norü pora na wipeꞌewa ínanadagüẽẽü̃caꞌ i yueü̃ i guü̃ i naãnewa. Ngetchutchu nhanagürü ta: ‘Erü tá ínangu i ngẽma nguneü̃ i nagu guü̃ma i duü̃ü̃gü i yueü̃ rü tá na nüü̃ naĩnüẽü̃ i tchauga. Rü namaü̃güwa tá ínatchoü̃.’ (Juã́ũ 5:28, 29) Aicuma niĩ na guü̃ i yueü̃ wena táarü namaẽ i meẽtchiü̃ i naãnewa.

Ichaía natchiga i wenaarü namaẽü̃ rü nhanagürü: “Natürü ngẽma cugu yuexü̃ Pa Corix rü wena tá namaxẽ, rü ngẽma naxü̃negü rü inarüdagü tá. Rü ngẽma waixümütüü̃wa peexü̃ rü nabaixãchie tá rü norü taãxẽmaxã tá aita naxüe. Erü ngẽma curü mexü̃ rü ñoma omürüxü̃ tá nagu cunabaixemaxẽxẽ rü ngẽma cugu yuexü̃ rü wena tá waixümüanewa inarüdagü.” — Isaías 26:19, tcaP.

Ngẽma Tupanarü uneta aũrima tüü̃ nataãẽẽẽ, caꞌna? Teé marü tayue rü Tupanaãẽwa nangẽmagü. Ngẽma rü nameẽtchi erü Tupana ya poraü̃tchicü taguma nüü̃ inarüngüma ya yueü̃. (Luca 20:37, 38) Wipeꞌewa nümagü wena táarü namaü̃ i meẽtchiü̃ i naãnewa rü ngẽ́ma duü̃ü̃gü meãma nanayaugü i nümagü. Rü ngẽmaãcü, Tupanaarü Orewa nangẽma wüi meẽtchiü̃ i uneta i aicumaü̃ na wipeꞌewa tauü̃táma duü̃ü̃gü nayue.

Nhuãcü nagu cuyaõ cuü̃ narüngü̃ẽẽ?

Tupanaaarü Ore nüü̃ niu nagu nayaõ na meü̃ ngupetüü̃ tá rü nhama wüi napateꞌerüü̃ niĩ na nüü̃ ínapoü̃ü̃caꞌ i naẽru. (1 Techarónicacü̃ãꞌ 5:8) Taꞌacütchiga niĩ i ngẽma? Nũcümaü̃tchi wüi ga tchurara rü nüü̃́ nayema i napateꞌe i norü poü̃ruü̃ i naẽruawa. Yema rü nüü̃ ínapoü̃ na tama nayuü̃caꞌ, yeguma togümaã nügü nadaigu. Ngẽgumarüü̃ ta, nagu tayaõgüü̃ i Tupanaarü unetagü rü tüü̃ ínapoü̃ na tama tarümaãtchiü̃caꞌ rü tama tchieü̃gu tarüĩnuẽü̃caꞌ ngẽguma gutchaü̃gü tüü̃ nangupetügu.

Tupanaaarü Ore nüü̃ niu ta na nagu nayaõü̃ rü nüü̃ ínanguẽẽü̃ nhama wüi wapuruarü ngãü̃ruü̃rüü̃ niĩ. (Ebréugü 6:19) Teémaã poraãcü i gutchaugü nangupetüü̃ i wapuruwa rü nüü̃ niugü na wapuruarü ngãü̃ruü̃ ãũrima nüü̃ narüngü̃ẽẽ na tama nayueü̃caꞌ i tatüarü gutchaü̃wa.

Ngẽgumarüü̃ ta nagu tayaõgüü̃ i Tupanarü unetagü tüü̃ narüngü̃ẽẽ na tama nüü̃ tarüchaue ngẽguma taütchiü̃ i gutchaü̃güwa ingẽmagügu. Yeuwa rü tamaã iunetaü̃ na marü ningaica i nguneü̃ na tauü̃táma i gueragü nangupetüü̃ rü bai maꞌwaꞌegüü̃ rü bai yu. (Nüü̃ i quadru i naátü 10wa) Poraãcü ngẽmagu tayaõgüü̃ rü tüü̃ nataãẽẽẽ na meãma Tupanapeꞌewa tamaẽü̃caꞌ rü tama tchieü̃ taügüü̃caꞌ.

Yeuwa ya Tupana ta cumaã nauneta i ngẽma meü̃ i unetagü. Nüma rü nanawaꞌe na cunayau tá i ngẽma meẽtchiü̃ i maü̃. Norü ngútchaü̃ niĩ na ‘guããü̃́ma na nangẽmaü̃ i maü̃ i taguma gúü̃.’ Nhuãcü? Wüitchigü i duü̃ü̃gü nawaꞌe ‘nüü̃ nacuaꞌü̃ i ngẽma ore i aicuma iĩü̃’. (1 Timúteu 2:4) Tomagü cuü̃ tataãẽẽẽgü na Tupanaarü Oreü̃ cucuaꞌü̃caꞌ. Ngẽguma cunaügu i ngẽma, Tupana tá cuna nanaã i meü̃ i unetagü i duü̃ü̃güarü unetagüarü yeera niĩ.

Tchi Tupanagu cuyaõgu, nüma rü tagutáma cuü̃ ínataꞌ erü nagu cuyaõ na Tupana guü̃gutáma cuna nanaã i pora na norü ngútchaü̃ cuüü̃caꞌ. (2 Corĩ́tiucü̃ãꞌ 4:7, Piripucü̃ãꞌ 4:13) Rü ngẽmaãcü tagutáma ínitchaãtchi i Tupanaarü unetagücaꞌ cudau erü norü unetagügu rü nüü̃ icuyangau i wüi taãẽ i aicuma iĩü̃.

[Quadru/Natchicünaꞌã]

Tüꞌcüü̃ nagu nayaõ?

Ngẽma Tupanarü oregü i aicumagüü̃ rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ tá na nagu cuyaõü̃caꞌ i meü̃ nangupetüü̃ tá:

◼ Tupana tamaã nauneta na taãẽ i aicumaü̃ tüü̃́ nangẽma tá.

Norü Ore nüü̃ niu na nhama i naãnewa rü meẽtchiü̃ i naãnewa niĩ tá, rü ngẽ́ma nagúü̃raü̃ü̃ i duü̃ü̃gü taãẽãcü wüigu namaẽ rü wüiicatama i natanüü̃ niĩ tá. — Salmo 37:11, 29, Isaías 25:8, Apocaríchiu 21:3, 4.

◼ Tupana taguma nidora.

Yeuwa rü natchi naai i doragü. Nüma rü naüüneü̃ rü ngẽmacaꞌ tagutáma nidora. — Provérbios 6:16-19, Isaías 6:2, 3, Titu 1:2, Ebréugü 6:18.

◼ Tupana guü̃ i pora nüü̃́ nangẽma.

Yeuwaicatama guãmaarü poramaẽcü niĩ. Taúema nüna nanatchuꞌu na nayanguẽẽü̃caꞌ i norü unetagü. — Êxodo 15:11, Isaías 40:25, 26.

◼ Tupana nanawaꞌe na maü̃ i taguma gúü̃ cuü̃́ nangema tá.

— Juã́ũ 3:16, 1 Timúteu 2:3, 4.

◼ Tupana guü̃guma meü̃gu narüĩnü i tatchiga.

Nüma rü tama nagu narüĩnü i tórü tchieü̃gü, notürü nagu narüĩnü i taꞌacü i meü̃ tüü̃́ nangema. (Salmo 103:12-14, 130:3, Ebréugü 6:10) Nüma rü nagu nayaõ na yiemagü taügü tá i taꞌacü i meü̃ rü tamaã nataãẽ ngẽguma taügügu i ngẽma. — Provérbios 27:11.

◼ Tupana tá cuü̃ narüngü̃ẽẽ na norü ngútchaü̃ cuüü̃caꞌ.

Tupanaarü duü̃ü̃gü nüü̃ nacuaꞌgü na nüma rü taguma nüü̃ ínataꞌ. Nüma ya Tupana rü tüna naã i naãẽ i üüneü̃ na tüü̃ narüngü̃ẽẽgüü̃caꞌ. — Piripucü̃ãꞌ 4:13.

◼ Tupanagu nayaõ nameẽtchiü̃.

Nüma rü tagutáma cuü̃ ínataꞌ rü ngẽmacaꞌ poraãcü nagu nayaoü̃. — Salmo 25:3.

[Natchicünaꞌã]

Natapeꞌerüü̃, nagu cuyaõ i Tupanaarü unetagü rü cuü̃ ínapoü̃ na tama curümaãtchiü̃caꞌ.

[Natchicünaꞌã]

Wüi wapuruarü ngãü̃ruü̃rüü̃, nagu cuyaõ i meü̃ nangupetüü̃ tá rü cuü̃ narüngü̃ẽẽ.

[Naügüü̃ i]

Natchicünaꞌãarü yora: René Seindal/Su concessione del Museo Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo