Pi o Pondola Oku Sanga Elavoko Liocili?

Ololosio yove ya liwekapo oku talavaya kuenda yimõleha okuti ya tetuka. Eci o sanda umue oco a yi semũlule, o sanga olonjila vialua yoku yi semulula. Asapulo ka a kambi, viosi vialio vi lekisa esilivilo liupange va linga ndaño okuti valua va ci piãlisapo. Pole, nye nda wa linga nda wa limbukile okuti omunu wa panga ololosio yaco vanyamo apita, o lisungue love? Handi vali: Ove o kũlĩha okuti eye o sanjukila oku kuatisa kuenda ka ku pingi olombongo. Nda oco ci leluka vali oku nõla eci o linga ale sio?

Kaliye sokisa ololosio yaco yi kuete ocitangi luloño wove woku kuata elavoko. Nda o sima okuti o kasi oku pumba elavoko ndomo ci kasi oku pita lomanu valua koloneke vilo via vĩha, pi o pondola oku sanda ekuatiso? Kuli omanu valua va popia okuti va tẽla oku potolola ovitangi, pole, ovisimĩlo viavo olonjanja vialua a koka atatahãi kuenda ka a suilepo. Omo liaco, momo lie ka tu sandela una wa tu panga haiye wa tu ĩha uloño woku kuata elavoko? Embimbiliya li popia okuti “eye ka kasi ocipãla lomunu lomunu pokati ketu.” kuenda o sanjukila oku tu kuatisa.—Ovilinga 17:27; 1 Petulu 5:7.

Elomboloko Lia Suapo Lielavoko

Ondaka elavoko Vembimbiliya yi kuete alomboloko alua kuenda ya suapo vali okuti ovisimĩlo vio londotolo, vio lonoño kuenda via vakuakukonomuisa ovisimĩlo koloneke vilo, ci sule. Olondaka via tukuiwa Vembimbiliya haivio via pitiyiwa okuti “elavoko” yi lomboloka oku lavoka lesanju kuenda oku lavoka ocina cimue ciwa. Velavoko mua kongela ovina vivali: onjongole yocina cimue ciwa kuenda ono yoku tava okuti ocina caco ciwa ci ka tẽlisiwa. Elavoko li sangiwa Vembimbiliya hacisimĩloko lika ca sunguluka. Olio li kuete ono ya koleliwa yocili kuenda ovovangi.

Ocili okuti elavoko lia li setahãla lekolelo, momo li sukila oku kunamela kovovangi, okuti kocisimĩlo hakoko. (Va Heveru 11:1) Pole, Embimbiliya lilekisa etepiso likasi pokati kekolelo lelavoko.—1 Va Korindo 13:13.

Ndocindekaise: Eci o pinga cimue kekamba liove lia koleliwa, citava okuti o kuata elavoko liokuti oku kuatisa. Elavoko liaco li kuete ono, momo wa kolela kokuaye, wo kũlĩha ciwa kuenda wa muĩle ale eci eye a linga ca lekisa okuti wa ku kapako kuenda ohenda vapuluvi akuavo. Ekolelo, lelavoko liove li li kuete omunga loku kuata elitokeko, pole ovio via litepa. O kuata ndati elavoko liaco ku Suku?

Ono Yoku Kuata Elavoko

Suku eye ono yelavoko lielavoko. Kosimbu Yehova wa tukuiwile okuti ‘elavoko lia va Isareli.’ (Yeremiya 14:8) Elavoko liosi lia koleliwa, afendeli vaye va kuatele, lia tunda kokuaye; kuenje eye wa kala elavoko liavo. Elavoko liaco ka lia lombolokele lika onjongole yoku tẽlisiwa kuocina cimue. Suku wa va ĩha ono ya kolapo yoku kuata elavoko. Poku va tata vokuenda kuanyamo alua, eye wa sokiya olohuminyo vialua kuenda oku vi tẽlisa. Usongui wavo Yehosua wa sapuila va Isareli hati: “Ene wa kũlĩhi ciwa . . . okuti, layimue ondaka ya kambapo pokati kolohuminyo viosi viwa vina Yehova Suku yene a popia kokuene. Viosi via tẽlisiwa kokuene. Layimue ondaka pokati kavio ya kambapo.”—Yehosua 23:14.

Papita ale anyamo alua, pole, Suku ka pongolokele. Embimbiliya lieyuka lolohuminyo vialua vikomohĩsa via Suku lovolandu a suapo oku tẽlisiwa kuavio. Olohuminyo viovitumasuku vialio via koleliwa kuenda vimue via sonehiwa ndu okuti via tẽlisiwa ale vepuluvi via lingiwa.

Olio esunga lieci tu tukuila Embimbiliya “elivulu lielavoko.” Osimbu o lilongisa ovolandu a lekisa ndomo Suku a tata omanu, esunga liove lioku kapa elavoko kokuaye lika pamisiwa. Upostolo Paulu wa soneha hati: “Ovina viosi via sonehiwa osimbu, via sonehiwila oku tu longisa okuti, omo liepandi lietu kuenda elembeleko li tunda Kovisonehua, tu kuata elavoko.” —Va Roma 15:4.

Elavoko Lipi Suku a tu Ĩha?

Vepuluvi lipi tu limbuka okuti tu sukila oku kuata elavoko? Haceciko tu pita lolofa? Komanu valua, apuluvi aco oku fisa umue tu sole, elavoko li moleha ndu okuti ka li silivila. Kuli hẽ ocina cikuavo ci sumuisa vali okuti olofa vi sule? Lomue o pondola oku puluka kolofa. Ka tu pondola oku vi tateka otembo ka yi pui, ndaño muẽle oku vi tiukilisa konyima. Olio esunga lieci Embimbiliya li tukuila olofa okuti “unyãli o sulako.” —1 Va Korindo 15:26.

Omo liaco, tu sanga ndati elavoko eci tu kasi oku liyaka lolofa? Kũlĩhĩsa okuti ocinimbu cimuamue Cembimbiliya ci tukula olofa okuti unyali o sulako, ci popiavo okuti olofa vika “kunduiwa.” Yehova Suku wa velapo okuti olofa vi sule. Eye wa ci situlula ale olonjanja vialua. Ndamupi? Poku pindula vana va fa. Embimbiliya li tukula apuluvi eceya Suku a talavaya lunene waye oco a pindule omanu.

Vepuluvi limue likomohĩsa Yehova wa eca komõlaye unene woku pindula ekamba liaye Lasaru. Tunde eci a file papitile ale oloneke vikuãla. Yesu ka ci lingile vuyombeki, eye wa ci linga pokati kowiñi.—Yoano 11:38-48, 53; 12:9, 10.

Pamue o lipula ndoco: “Momo lie omanu vaco va pinduiwila?” Omanu vaco ka va kukile hẽ loku fa vali onjanja yikuavo? Ocili okuti eci ocili. Pole, ovolandu aco a koleliwa, a vokiya onjongole yetu yokuti vangandietu va fa, va ka kala vali komuenyo; tu kuete ovovangi woku kolela okuti ci ka pita muẽle ocili. Volondaka vikuavo tu kuete elavoko liocili.

Yesu hati: “Ame ndipinduko haime ndimuenyo.” (Yoano 11:25) Yehova o ko wĩha unene woku pindula voluali luosi. Yesu hati: “Owola yiya eci vosi va kasi vayambo va ka yeva ondaka yaye, kuenje va ka tundamo.” (Yoano 5:28, 29) Ocili okuti vana va pekela vayambo va kuete elavoko lioku pinduiwa oco va kaile vocumbo celau palo posi.

Uprofeto Isaya wa vangula eci catiamẽla kepinduko ndoco: “Ovivimbi viove vi ka kala lomuenyo. Ovivimbi viange vi ka pinduka. Pasuki kuenda kaluki lesanju, Ene wa tungi voneketela! Momo owume wene u sokisiwa lowume womẽle, Kuenda ilu lieve li ka ecelela okuti vana va fa, va kala vali lomuenyo.” —Isaya 26:19, 20.

Ku simi hẽ okuti ohuminyo eyi yi lembeleka? Vana va fa va kasi vekalo limue lia kolapo, ndeci oñaña yimue ya teyuiwa vocilangalo ca ina yaye. Omo liaco, vana va kasi oku puyuka vayambo va selekiwa volondunge via Suku ukuonene wosi. (Luka 20:37, 38) Ndopo va ka neniwa komuenyo loku kala voluali liesanju, ndeci oñaña yimue yi yoleliwa lepata lia sanjuka halio liu lavoka lesanju.

Ceci Elavoko li Pondola Oku ku Lingila

Paulu o tu longisa calua esilivilo lielavoko. Eye wa sokisa elavoko locimãleho cimue ci kuete esilivilo cotevele yespiritu okuti ocikoko. Nye a yonguile oku popia. Kosimbu asualali va enda oku wala ocikoko cutale poku enda ku yaki. Ocikoko caco ca enda oku teyuila ovitue viavo kovina vi koka ohele. Ocisimĩlo cipi Paulu a yonguile oku pitiya? Ndeci ocikoko ci teyuila utue, elavoko liteyuila olondunge, ale uloño woku sokolola. Nda elavoko liove lia sevetiwa kocipango ca Suku, ombembua yove yovutima ka yi ka nyoliwa lesakalalo ale lesumuo eci o liyaka locitangi cimue ka ca lelukile. Helie ka sukila ocikoko caco?

Paulu wa tukula ocindekaise cikuavo oco a lombolole elavoko lia tiamẽla kocipango ca Suku. Eye wa soneha ndoco: “Tu kuete elavoko liaco ndonjundo kovimuenyo vietu.” (Va Heveru 6:19) Paulu wa kũlĩhĩle ciwa esilivilo lionjundo momo wa kala umue pokati kava va supuluka vonaviyu ya vomba. Eci va sangiwa vocipikipiki locilunga caco, vakuanaviyo va imba onjundo yonaviyu. Nda oyo ya kakatelele ciwa kosi yokalunga, o naviyu nda ya puluka kehunguhungu.

Cimuamue haico nda olohuminyo via Suku via kala elavoko ‘lia pama’ vomuenyo wetu elavoko liaco li ka tu kuatisa oku pandikisa kovitangi vi sakalaisa vio koloneke vilo via vĩha. Yehova wa likuminya okuti ndopo kuiya otembo okuti lomue omanu o ka pita vali luyaki, lungangala, lesumuo, ndaño muẽle oku fa. (Tala okakasia kemẽla 10.) Oku kakatela kelavoko liaco ci tu kuatisa oku liteyuila kohele kuenda ci tu ĩhavo evetiyo tu sukila oco tu kapiko olonumbi via Suku loku yuvula oku yapuisiwa lovituwa violuali kuenda evĩho lia siata calua voluali koloneke vilo.

Yehova ecavo elavoko liaco kokuove, ukuakutanga. Eye o yongola okuti o limbuka ove muẽle omuenyo a ku yonguila. Onjongole yaye yeyi okuti o “kuata ukũlĩhĩso wa suapo wocili.” Ndamupi? Catete omunu lomunu o sukila ‘oku kuata ukũlĩhĩso wa suapo wocili.’ (1 Timoteo 2:4) Omo liaco, tu ku vetiya oku kuata ukũlĩhĩso wocili Wondaka ya Suku. Vocakati cu kũlĩhĩso waco, Suku o ka ku ĩha elavoko ya velapo okuti lina lieciwa loluali lulo li sule.

Nda wa kuata elavoko liaco, lalimue eteke o ka liyeva okuti wa yandulukiwa, momo o ka kolela okuti Suku o kuete unene woku ku ĩha ongusu o sukila, oco o tẽlise ocimãho ci likuata locipango caye. (2 Va Korindo 4:7; Va Filipoi 4:13) Eli hẽ halioko elavoko ove o sukila? Omo liaco, nda osima okuti o sukila elavoko ale o kasi oku li sandiliya, ku ka konyõhe. Olio li kasi ocipepi love. O pondola oku li sanga!

 [Box/Picture on page 10]

Asunga Oku Kuata Elavoko

Ovisonehua vi kuãimo vi pondola oku ku kuatisa oku vokiya elavoko liove:

▪ Suku wa likuminya esanju liocili kovaso yoloneke.

Ondaka yaye yi popia okuti ongongo yosi yi ka linga ocumbo celau muna mu ka kala apata a li kuetele omunga kuenda esanju.— Olosamo 37:11, 29; Isaya 25:8; Esituluilo 21:3, 4

▪ Suku ka pondola oku kemba.

Eye o nyale ovohembi osi. Yehova o kola ale wa liyelisa kovina viosi kuenda ka pondola oku kemba.— Olosapo 6:16-19; Isaya 6:2, 3; Tito 1:2; Va Heveru 6:18

▪ Suku o kuete unene ka u pui.

Yehova eye lika ukuonene wosi. Lacimue ci kasi voluali ci pondola oku u tateka oku tẽlisa olohuminyo viaye.— Etundilo 15:11; Isaya 40:25, 26

▪ Suku o yongola okuti o kala komuenyo otembo ka yi pui.

​—Yoano 3:16; 1 Timoteo 2:3, 4.

▪ Suku o tu tenda ndomanu va kuete elavoko.

Eye ka tiamisila utima ka ku lueya etu pole, kovituwa vietu viwa kuenda ka likolisilo etu. (Olosamo 103:12-14; 130:3; Va Heveru 6:10) Eye o lavoka okuti tu linga eci ca sunguluka haico cu sanjuisa.—Olosapo 27:11.

▪ Suku wa likuminya oku ku kuatisa oku tumbika ovimãho vi likuata locipango caye.

Afendeli vaye ka va sukila oku liyeva okuti va yandulukiwa. Suku eca kokuavo espiritu sandu liaye, longusu yaye, oco yi va kuatise.—Va Filipoi 4:13.

▪ Oku tiamisila elavoko ku Suku lalimue eteke o ka sumuisiwa.

Kolela okuti eye lalimue eteke a ka ku sumuisa. —Olosamo 25:3.

 [Picture on page 12]

Ndeci ocikoko ci teyuila utue elavoko li teyuila olondunge

[Picture on page 12]

Ndeci onjundo, elavoko li kuete ociseveto ca pama li kuatisa oku kalapo

[Credit Line]

Courtesy René Seindal/Su concessione del Museo

Archeologico Regionale A. Salinas di Palermo