Mohuta wa Katse wo o Lego Kotsing ka go Fetišiša Lefaseng

KA MONGWADI WA PHAFOGA! KUA SEPANIA

E šetše e le nako e telele batho ba tseba mahlo a bogale a lengau le matšato a lona. Ge motho a kgona go lemoga dilo gabonolo, ma-Sepania a re o na le “mahlo a lengau.” Se se nyamišago ke gore lengau la Iberia (Lynx pardinus) bjale le šetše le tsebja ka selo se sengwe seo se sa tswalanego le gatee le mahlo a lona a bogale goba mahlajana a lona. Le šetše le tšewa e le “mohuta wa katse woo o lego kotsing ka go fetišiša lefaseng.” *

Nywageng e mentši e fetilego, mangau a Iberia a be a hwetšwa gohle kua Portugal le kua Sepania mohlomongwe le dikarolong tša kgole tše bjalo ka Dithabeng tša Pyrenees tšeo di lego Fora. Mehleng ya lehono, dihlopha tša tšona tše mmalwa tšeo di phatlaletšego di phela tikologong ya borwa-bodikela bja Pheninsula ya Iberia. Lega go le bjalo, ke dihlopha tše pedi feela tša mohuta wo wa mangau tšeo e lego tše dintši moo e lego gore di ka kgona go ka ikatiša gotee le go tšwela pele di phela, gomme palo-kakaretšo ya wona e fokotšegile o šoro.

Go ya ka dikakanyetšo tše dingwe, palo ya mangau a Iberia e šetše e fokotšegile go fihla ka tlase ga 200. Ke’ng seo se baketšego gore diphoofolo tše di fokotšege ka tsela e šiišago gakaaka? Ba bangwe ba bolela gore lebaka le legolo la se ke go hlaela kudu ga dijo tša tšona tše dikgolo e lego mebutla yeo e bolailwego ke leuba la bolwetši bja mebutla (myxomatosis). Go oketša moo, mangau a mangwe a ile a tanywa ke batsomi ba sego molaong goba a bolawa ke dikoloi ditseleng tša lephefo. Le gona, a thoma go dula ditikologong tše di lego lekatana. Pego ya moragonyana bjale ya World Wildlife Fund e bega gore mathata a ke ona ao a bakilego go fokotšega ga palo ya mangau gore a dule mafelong a manyenyane a lego lekatana.

Gaešita le ge tšhelete e ka bago diranta tše dimilione tše 230 e beetšwe ka thoko bakeng sa go phološa mangau a lego kotsing, moragonyana bjale sehlopha sa ditsebi se ile sa hlalosa boemo e le bjo bo “šiišago.” Go ya ka Nicolás Guzmán, molomaganyi wa National Plan for the Conservation of the Iberian Lynx, gare ga diphoofolo ka moka tše di šetšego lešokeng tšeo palo ya tšona e nyenyane e lego ka tlase ga 200, go na le ‘tša tshadi tšeo di ka kgonago go tswala tšeo di lekanago palo ya magareng ga 22 le 32 feela.’ O ile a oketša ka gore: ‘Go phologa ga mangau a go tla ithekga ka ona mangau a a ditshadi.’ Se se nyamišago ke gore boemo bja mangau a Iberia bo bonagatša seo se diragalelago dibopiwa tše dintši tše dibotse tša lefase.

[Mongwalo wa ka tlase]

[Methopo ya Diswantšho go letlakala 18]

Foto © Fernando Ortega

sos lynx