Het recept voor echt geluk

VOOR een goede maaltijd heb je een goed recept en een goede kok nodig! In zekere zin is dat met geluk net zo. Het is niet het gevolg van één enkele factor maar van een combinatie van veel dingen in het leven, zoals werk, spel, het gezelschap van familie en vrienden, en activiteiten op religieus gebied. Maar er spelen ook subtielere factoren mee, zoals onze instelling, wensen en doelen.

Gelukkig hoeven we het recept voor echt geluk niet zelf uit te vinden. Waarom niet? Omdat onze Schepper ons een geweldig instructieboek heeft gegeven: de bijbel, die nu geheel of gedeeltelijk in 2377 talen en dialecten verkrijgbaar is — veel meer dan enige andere publicatie in de wereld!

Deze indrukwekkende verspreiding is een bewijs van Gods belangstelling voor het geluk en het geestelijk welzijn van alle mensen (Handelingen 10:34, 35; 17:26, 27). „Ik . . . ben uw God, die u leert uzelf baat te verschaffen”, zegt hij. Als we aandacht schenken aan zijn geboden, belooft hij ons rust en vrede „net als een rivier”. — Jesaja 48:17, 18.

Die belofte doet denken aan de woorden van Jezus die in het vorige artikel werden aangehaald: „Gelukkig zijn zij die zich bewust zijn van hun geestelijke nood” (Mattheüs 5:3). De religieuze gezindheid die hier wordt genoemd, is geen oppervlakkige vroomheid. Integendeel, heel ons leven wordt erdoor beïnvloed. Ze is een blijk van onze bereidheid om naar God te luisteren en door hem onderwezen te worden, omdat we erkennen dat hij ons veel beter kent dan wij onszelf kennen. „Wat me er vooral van overtuigt dat de bijbel van God afkomstig is,” zegt Errol, die al meer dan vijftig jaar de bijbel bestudeert, „is dat het onderwijs echt werkt als je het toepast!” Neem bijvoorbeeld de uitstekende raad die de bijbel geeft over het najagen van rijkdom en genoegens.

 Wijze raad in verband met geld

„Ook al heeft iemand overvloed,” zei Jezus, „zijn leven spruit niet voort uit de dingen die hij bezit” (Lukas 12:15). Wat u echt waard bent als persoon, vooral in Gods ogen, heeft niets te maken met de grootte van uw bankrekening. Bovendien leidt het najagen van rijkdom vaak tot extra zorgen, die u van uw levensvreugde beroven en tijd in beslag nemen die u aan belangrijker dingen zou kunnen besteden. — Markus 10:25; 1 Timotheüs 6:10.

Richard Ryan, een hoogleraar psychologie in de Verenigde Staten, stelt dat hoe meer iemand voldoening zoekt in materiële dingen, hoe minder voldoening ze hem in feite geven. De bijbelschrijver Salomo zei het zo: „Wie op geld uit is, krijgt er nooit genoeg van, en wie op rijkdom uit is, wil altijd meer” (Prediker 5:9 [10], Groot Nieuws Bijbel). De situatie zou vergeleken kunnen worden met de jeuk die door een muggenbeet wordt veroorzaakt — hoe meer u krabt, hoe meer de beet gaat jeuken, totdat u hem helemaal hebt opengekrabd.

De bijbel moedigt ons aan hard te werken en van de vruchten van ons werk te genieten (Prediker 3:12, 13). Daardoor krijgen we meer zelfrespect, en ook dat is een belangrijk ingrediënt van geluk. We kunnen misschien ook van enkele gezonde genoegens van het leven genieten. Maar plezier beleven aan goede dingen die met geld te koop zijn, is iets anders dan rijkdom tot het voornaamste doel in ons leven maken.

Genoegens de juiste plaats toekennen

Een religieuze gezindheid helpt ons het meeste profijt te hebben van ontspanning, amusement en andere genoegens. Jezus genoot van gezellige gelegenheden waarbij werd gegeten en gedronken (Lukas 5:29; Johannes 2:1-10). Maar dat waren zeker niet de dingen die hem de meeste vreugde gaven. Nee, hij genoot het meest van religieuze activiteiten, zoals anderen helpen meer over God en zijn voornemen met de mensheid te weten te komen. — Johannes 4:34.

 Koning Salomo probeerde allerlei genoegens uit om te zien of daar het geheim van geluk in zat. „Ik ga me in de genoegens storten en me amuseren”, zei hij. Deze rijke koning koos niet voor een voorzichtige kennismaking. Nee, hij stortte zich in de genoegens! Maar hoe voelde hij zich naderhand? „Ook dat was leegheid”, schreef hij. — Prediker 2:1, New English Bible.

Leeg en onvoldaan — zo voelen genotzuchtige mensen zich meestal. Toen onderzoekers het najagen van genoegens vergeleken met dingen als zinvol werk, religieuze activiteiten en betrokkenheid bij het gezin, ontdekten ze dat genotzucht het minst bijdroeg tot het algehele geluk van de mensen die aan het onderzoek meewerkten.

Wees vrijgevig en dankbaar

Gelukkige mensen zijn meestal vrijgevig en hebben belangstelling voor anderen in plaats van alleen aan zichzelf te denken. „Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen”, zei Jezus (Handelingen 20:35). Behalve dat we in materieel opzicht vrijgevig kunnen zijn, kunnen we onze tijd en energie geven — en dat wordt misschien nog wel meer gewaardeerd, vooral in het gezin. Man en vrouw moeten tijd met elkaar doorbrengen om hun huwelijk sterk en gelukkig te houden, en ouders moeten ruim voldoende tijd maken voor hun kinderen — om met hen te praten, hun genegenheid te tonen en onderwijs te geven. Het doet gezinsleden goed als ze in zulke dingen vrijgevig zijn, en zo wordt hun huis een oase van geluk.

Maar als anderen iets aan u geven — hun tijd, hun energie of iets anders — ’betoont u zich dan dankbaar’? (Kolossenzen 3:15) Het naleven van die paar woorden kan een wereld van verschil maken in uw contacten met anderen, en het kan uw eigen vreugde aanmerkelijk vergroten. Geeft het u niet een heerlijk warm gevoel als iemand u oprecht bedankt?

Als we dankbaarheid tonen, worden we ons ook meer bewust van de goede dingen die ons overkomen. In een vergelijkende studie vroeg een onderzoekster van de Universiteit van Californië in Riverside (VS) haar proefpersonen een „dankbaarheidsjournaal” bij te houden — een dagboek van dingen waar ze dankbaar voor waren. Het zal geen verbazing wekken dat de proefpersonen zich na een periode van zes weken opmerkelijk tevredener voelden.

De les? Wat uw omstandigheden ook zijn, leer uw zegeningen te tellen. Feitelijk moedigt de bijbel u daartoe aan met de woorden: „Verheugt u altijd. . . . Brengt in verband met alles dank” (1 Thessalonicenzen 5:16, 18). Om dat te doen, moeten we natuurlijk bewust proberen de goede dingen die we beleven, te onthouden. Waarom zou u zich dat niet ten doel stellen?

 Liefde en hoop — Essentieel voor geluk

Terecht zegt men wel dat de mens van de wieg tot het graf liefde nodig heeft. Zonder liefde kwijnen mensen weg. Maar wat is liefde nu precies? Hoewel het woord tegenwoordig te pas en te onpas wordt gebruikt, geeft de bijbel een mooie beschrijving van liefde: „De liefde is lankmoedig en vriendelijk. De liefde is niet jaloers, ze snoeft niet, wordt niet opgeblazen, gedraagt zich niet onbetamelijk, zoekt niet haar eigen belang, wordt niet geërgerd. Ze rekent het kwade niet aan. Ze verheugt zich niet over onrechtvaardigheid, maar verheugt zich met de waarheid. Ze verdraagt alle dingen, gelooft alle dingen, hoopt alle dingen, verduurt alle dingen.” — 1 Korinthiërs 13:4-8.

Ware liefde is echt onzelfzuchtig! Omdat ze ’niet haar eigen belang zoekt’, stelt ze het geluk van anderen op de eerste plaats. Jammer genoeg wordt die liefde steeds zeldzamer. In zijn grote profetie over het einde van het huidige samenstel zei Jezus zelfs dat ’de liefde van de meesten zou verkoelen’. — Mattheüs 24:3, 12; 2 Timotheüs 3:1-5.

Maar deze situatie zal niet altijd zo blijven, want ze vormt een belediging voor de Schepper, die de belichaming van liefde is! (1 Johannes 4:8) Binnenkort zal God de aarde ontdoen van alle mensen die met haat vervuld zijn of zich door hebzucht laten leiden. Hij zal alleen mensen in leven laten die hun best doen om de hierboven beschreven liefde aan te kweken. Als gevolg daarvan zal er over heel de aarde vrede en geluk heersen. De bijbelse belofte zal gegarandeerd in vervulling gaan: „Nog maar een korte tijd en de goddeloze zal er niet meer zijn; en gij zult stellig acht geven op zijn plaats, en hij zal er niet zijn. De zachtmoedigen daarentegen zullen de aarde bezitten, en zij zullen inderdaad hun heerlijke verrukking vinden in de overvloed van vrede.” — Psalm 37:10, 11.

Stel u eens voor dat elke dag „heerlijke verrukking” brengt! Is het een wonder dat de bijbel zegt: „Verheugt u in de hoop”? (Romeinen 12:12) Zou u graag meer willen weten over de schitterende hoop die God gehoorzame mensen biedt? Lees dan het volgende artikel.

[Inzet op blz. 7]

„Het is gelukkiger te geven dan te ontvangen.” — Handelingen 20:35

[Kader/Illustratie op blz. 5]

Succesverhalen — Zijn ze echt waar?

Af en toe horen we verhalen over mensen uit probleemgezinnen, die zich met veel moeite omhoog hebben gewerkt en tegen alle verwachtingen in heel rijk zijn geworden. „Zulke verhalen worden soms aangehaald als bewijs dat ze van een slechte situatie het beste hebben gemaakt en ondanks of juist door hun moeilijke jeugd goed terecht zijn gekomen”, zegt een rapport over geluk in de San Francisco Chronicle. „Het probleem met die uitleg is, zo blijkt uit onderzoek, dat ze achteraf bezien misschien helemaal niet zo goed terecht zijn gekomen. Ze zijn alleen rijk geworden.”

[Kader/Illustratie op blz. 6]

Geluk bevordert de gezondheid

Een positieve instelling is een goed medicijn. „Geluk of aanverwante gemoedstoestanden, zoals hoop, optimisme en tevredenheid, blijken de kans op een hart- en vaataandoening, een longziekte, diabetes, verhoogde bloeddruk, verkoudheid en infecties van de bovenste luchtwegen te verminderen of de ernst ervan te beperken”, zegt een verslag in het tijdschrift Time. Bovendien bleek uit een Nederlands onderzoek onder oudere patiënten dat, over een periode van negen jaar bekeken, een opgewekte, positieve instelling de kans op sterfte met een verbazende 50 procent verminderde!

Hoe gemoedstoestanden invloed uitoefenen op het lichaam is nog steeds onduidelijk. Maar uit onderzoek is gebleken dat positieve, optimistische mensen minder cortisol aanmaken, een stresshormoon waarvan bekend is dat het het immuunsysteem onderdrukt.

[Illustratie op blz. 4, 5]

Zoals het volgen van een goed recept een heerlijke maaltijd kan opleveren, kan het opvolgen van Gods raad tot geluk leiden