Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Tetai Puka Umere Rava Atu

Tetai Puka Umere Rava Atu

“Ko te Pipiria te puka tua maata ravaia atu i roto i te tuatua enua.”​—The World Book Encyclopedia.

I TE 550 anere mataiti e tere atu i topa, kua akamata te tangata Tiamani maani apinga ko Johannes Gutenberg i te nenei i runga i te taipu nekeneke. Ko te puka maata tei nenei muaia i runga i tana matini nenei koia oki ko te Pipiria. * Mei te reira taime mai, e pirioni ua atu te au puka tei neneiia no runga i te au tumu manako ravarai tei manakoia. Inara, ko te Pipiria, te mea teitei rava atu i roto katoatoa i te reira.

  • Kua manakoia e kua tere atu i te 4.7 pirioni Pipiria (i te katoaanga me kare ei tuanga ua) tei neneiia. E rima taime te reira i te maata atu i te au kopi o te rua o te puka tei tua maata ravaia atu, Quotations From Chairman Mao.

  • Kua tere atu i te 50 mirioni kopi o te Pipiria me kore te au tuanga o te reira tei tua uaia akenei i roto anake ua i te mataiti okotai. “Ko te Pipiria te puka oko maata ravaia atu i roto i te mataiti, i te au mataiti ravarai,” i karanga ai tetai ripoti i roto i te makatini The New Yorker.

  • I te tuanga katoa me kore ei tuanga ua, kua uriia te Pipiria i roto i te au reo tei tere atu i te 2,400. Tetai tuanga ua o te Pipiria, ka rauka i roto i te au reo tei tuatuaia e te 90 patene e tere atu o te pamiri tangata.

  • Mei tetai apa o te aronga tata Pipiria kua akaoti i ta ratou au tataanga i mua ake i te anau anga o Confucius, te tangata Tinito rongonui i te tuatua pakari, e Siddhārtha Gautama, te tangata tei akamata i te akonoanga Buddha.

  • E akakeuanga puapinga tikai to te Pipiria i runga i te au angaanga ati, kapiti mai tetai au tutu peniia, te akatangianga imene, e te au puka rongonui rava atu i roto i te ao nei.

  • Te vai nei rai te Pipiria noatu te au arairaianga a te au kavamani, te au tutungi anga a te aronga patoi akonoanga, e te au akakinoanga a te aronga akaapa. Kare atu e puka ke i roto i te tuatua enua tei aro atu i tetai patoianga maata rava atu​—⁠e te vai nei rai.

Kare ainei te au tikaanga tei taikuia i runga akenei i te au mea takake rava? E tika rai, kare te au akakiteanga anake ua e te au tareanga umere tikai e akapapu maira e e mea tau kia irinakiia te Pipiria. Ka akara matatio tatou i teianei e rima tumu i irinaki ei te au mirioni ua atu tangata e ka tau te Pipiria kia irinakiia.

^ para. 3 Te Pipiria a Gutenberg, tei kapiki katoaia e ko te Pipiria e 42 raini, e urianga Ratino te reira e kua oti i te tataia mei te mataiti 1455.