Ang Buhi nga Planeta

ANG planeta nga Duta dagaya sang buhi kag nanarisari nga mga organismo nga mahimo may minilyon ka mga espesyi. Ang kalabanan sini nagakabuhi sa duta, sa hangin, kag sa tubig, nga indi makita sang aton mga mata. Halimbawa, ang isa lamang ka gramo (0.04 ounces) nga duta, may 10,000 ka espesyi sang bakterya, wala pa labot ang mga mikrobyo! Ang pila ka espesyi nagapuyo mga tatlo ka kilometro sa idalom sang duta!

Ang atmospera dagaya man sang kabuhi. Indi lamang pispis, kabog, kag mga insekto ang makita diri kundi may mga binulan man nga puno ini sang polen ukon moging, espora, binhi, kag sa pila ka bahin may linibo ka sahi sang mikrobyo. Ang magasin nga Scientific American nagsiling: “Kon daw ano ka dagaya ang mikrobyo sa duta amo man sa hangin.”

Sa pihak nga bahin, madamo kita gihapon sing mga butang nga wala nahibaluan tuhoy sa kadagatan bangod magasto ang pagtuon sini. Bisan ang mga coral reef nga mahapos kadtuan kag maid-id na nga gintun-an, may minilyon gihapon ka espesyi nga wala pa makilal-an.

Apang, ang nahibaluan lamang naton amo nga ang planeta nga Duta dagaya gid sang kabuhi kag ang buhi nga mga butang nagabulig agod mabalanse ang mga kemikal ilabi na sa biosphere, ang bahin sang aton duta nga may kabuhi. Halimbawa, nangin balanse ang mga kemikal sa tubig sa kadagatan bangod sa calcium carbonate nga yara sa mga pakinhason kag mga korales, “subong sang ginahimo sang antacid sa aton nga tiyan,” report sang U.S. National Oceanic Atmospheric Administration. Ang mga tanom kag mga lumot nagabulig agod mangin balanse ang carbon dioxide kag oksiheno sa tubig kag sa hangin. Sa duta naman, ang mga bakterya kag mga fungus amo ang nagapadunot sang mga butang agod mangin abono sang tanom. Gani, masiling gid naton nga ang duta buhi nga planeta.

Apang, nangin posible lamang ang kabuhi sa duta bangod sa sibu gid nga pagpanghikot sang pila ka bahin sini, kag sang ika-20 nga siglo lamang ini nahangpan sing bug-os. Ini amo ang masunod:

1. Nahamtangan sang Duta sa Milky Way nga galaksiya kag sa sistema solar, subong man ang orbito sini, paghilay, kadasigon sang paglibot, kag ang bulan

2. Magnetic field kag atmospera nga nagapanghikot subong doble nga taming

3. Bugana nga tubig

4. Mga siklo nga nagapasag-uli sang suplay kag nagalimpiyo sa aton duta

Samtang ginabinagbinag mo ining mga topiko sa masunod nga mga artikulo, pamangkuta ang imo kaugalingon: ‘Nagtuhaw lamang bala ining mga bahin sang duta ukon ginhimo ini sang isa ka maalam nga desinyador? Kon may Manunuga gid man ang duta, ano ang katuyuan niya sini?’ Sabton ini sang katapusan nga artikulo.

[Kahon sa pahina 3]

“INDI NAMON MABATON NGA MAY DIOS”

Walay sapayan sang mga pamatuod nga gindesinyo sing maayo ang duta kag indi masiling nga nagtuhaw lamang ini, madamo gihapon nga sientista ang wala nagapati sa Manunuga. Ngaa? Indi lamang agod sakdagon ang mga ateista, kundi bangod ‘nagapati na sila nga daan sa materyalismo kag bisan ano pa ang matabo mangita sila sing paagi agod sakdagon ini,’ siling sang ebolusyonista nga si Richard C. Lewontin. Amo man sini ang ginapatihan sang mga sientista sa kabilugan. “Indi na mabag-o ang amon pagpati tuhoy sa materyalismo * bangod indi namon mabaton nga may Dios,” dugang pa niya.

Rasonable bala ining dogmatiko nga pagpati bisan pa tuman kadamo sang pamatuod nga may Manunuga? Ano sa banta mo?​—Roma 1:20.

[Nota]