Η Τέλεια «Διεύθυνση» της Γης

ΟΠΩΣ ακριβώς η διεύθυνσή μας περιλαμβάνει τη χώρα, την πόλη και την οδό όπου κατοικούμε, έτσι και η θέση της γης μπορεί να προσδιοριστεί θεωρώντας ως «χώρα» της το γαλαξία μας, «πόλη» της το ηλιακό σύστημα​—δηλαδή τον ήλιο και τους πλανήτες του—​και «οδό» της την τροχιά που διαγράφει μέσα στο ηλιακό σύστημα. Χάρη στην πρόοδο της αστρονομίας και της φυσικής, οι επιστήμονες έχουν μάθει πολλά όσον αφορά τα πλεονεκτήματα του μικροσκοπικού μας στίγματος μέσα στο σύμπαν.

Κατ’ αρχάς, η «πόλη» μας, το ηλιακό μας σύστημα, βρίσκεται σε ένα μέρος του γαλαξία το οποίο πολλοί επιστήμονες αποκαλούν κατοικήσιμη ζώνη του γαλαξία. Αυτή η ζώνη απέχει περίπου 28.000 έτη φωτός από το κέντρο του γαλαξία και περιέχει ακριβώς τις σωστές συγκεντρώσεις των χημικών στοιχείων που είναι απαραίτητα για τη συντήρηση της ζωής. Πιο μακριά, αυτά τα στοιχεία είναι πολύ ανεπαρκή. Πιο κοντά, η «γειτονιά» είναι πολύ επικίνδυνη εξαιτίας της μεγαλύτερης ποσότητας ενδεχομένως θανατηφόρας ακτινοβολίας και άλλων παραγόντων. «Ζούμε σε εξαιρετική τοποθεσία», λέει το περιοδικό Σαϊεντίφικ Αμέρικαν (Scientific American).

Η Ιδανική «Οδός»

Εξίσου «εξαιρετική» είναι και η «οδός» της γης, δηλαδή η τροχιά της μέσα στην «πόλη» του ηλιακού μας συστήματος. Αυτή η τροχιά, η οποία διαγράφεται περίπου 150 εκατομμύρια χιλιόμετρα μακριά από τον ήλιο, βρίσκεται μέσα στην περιαστρική κατοικήσιμη ζώνη, όπως την αποκαλούν οι επιστήμονες, όπου η ζωή ούτε παγώνει ούτε καίγεται. Επιπλέον, η πορεία της γης είναι σχεδόν κυκλική, διατηρώντας μας στην ίδια περίπου απόσταση από τον ήλιο όλο το χρόνο.

Ο ήλιος, στο μεταξύ, είναι η τέλεια «ενεργειακή μονάδα». Είναι σταθερός, έχει το ιδανικό μέγεθος και εκπέμπει ακριβώς τη σωστή ποσότητα ενέργειας. Δικαιολογημένα, έχει χαρακτηριστεί «πολύ ξεχωριστό άστρο».

Ο Τέλειος Γείτονας

Αν έπρεπε να επιλέξετε έναν «κοντινό γείτονα» για τη γη, δεν θα μπορούσατε να βρείτε καλύτερο από τη σελήνη. Η διάμετρός της είναι λίγο μεγαλύτερη από το ένα τέταρτο της διαμέτρου της γης. Έτσι λοιπόν, όταν συγκρίνεται με άλλους δορυφόρους στο ηλιακό μας σύστημα, η σελήνη μας είναι ασυνήθιστα μεγάλη σε σχέση με τον πλανήτη γύρω από τον οποίο περιστρέφεται. Αυτό, όμως, δεν είναι συμπτωματικό.

Κατ’ αρχάς, η σελήνη είναι η κύρια αιτία της παλίρροιας των ωκεανών, η οποία παίζει ζωτικό ρόλο στην οικολογία του πλανήτη. Επιπλέον, η σελήνη συμβάλλει στο να παραμένει σταθερός ο άξονας περιστροφής της γης. Ο πλανήτης μας, χωρίς αυτόν το δορυφόρο που είναι φτιαγμένος «στα μέτρα του», θα κλυδωνιζόταν σαν σβούρα, ίσως μάλιστα γέρνοντας και πέφτοντας στο πλάι! Οι επακόλουθες κλιματικές,  παλιρροϊκές και άλλες αλλαγές θα ήταν καταστροφικές.

Η Τέλεια Κλίση και Περιστροφή της Γης

Η κλίση των 23,5 μοιρών που έχει η γη επιφέρει τον ετήσιο κύκλο των εποχών, ρυθμίζει τις θερμοκρασίες και επιτρέπει να υπάρχει ευρύ φάσμα κλιματικών ζωνών. «Φαίνεται ότι ο άξονας του πλανήτη μας έχει “ιδανική” κλίση», αναφέρει το βιβλίο Η Σπάνια Γη​—Γιατί η Πολύπλοκη Ζωή Είναι Ασυνήθιστη στο Σύμπαν (Rare Earth​—Why Complex Life Is Uncommon in the Universe).

Το ίδιο ιδανική είναι και η διάρκεια της μέρας και της νύχτας, η οποία είναι αποτέλεσμα της περιστροφής της γης. Αν ο χρόνος περιστροφής ήταν σημαντικά μεγαλύτερος, η πλευρά της γης που θα ήταν στραμμένη στον ήλιο θα καιγόταν ενώ η άλλη πλευρά θα πάγωνε. Αντίστροφα, αν οι μέρες ήταν μικρότερες, αν διαρκούσαν λίγες ίσως ώρες, η γρήγορη περιστροφή της γης μπορεί να προκαλούσε ισχυρότατους θυελλώδεις ανέμους και άλλες βλαβερές επιπτώσεις.

Ναι, όλα όσα σχετίζονται με τον πλανήτη μας​—από τη «διεύθυνσή» του μέχρι το ρυθμό περιστροφής του και το γείτονά του, τη σελήνη—​παρέχουν αποδείξεις στοχαστικού σχεδίου από έναν σοφό Δημιουργό. a Ο φυσικός Πολ Ντέιβις, που είναι οπαδός της εξέλιξης, δηλώνει: «Ακόμη και άθεοι επιστήμονες θα νιώσουν δέος μπροστά στις αναλογίες, στη μεγαλοπρέπεια, στην αρμονία, στην καλαισθησία και στην ξεκάθαρη μεγαλοφυΐα που διακρίνονται στο σύμπαν».

Θα μπορούσε τέτοια μεγαλοφυΐα να αποτελεί προϊόν τύχης ή μήπως αντανακλά σχεδιασμό με συγκεκριμένο σκοπό; Συλλογιστείτε αυτό το ερώτημα καθώς διαβάζετε το επόμενο σύντομο άρθρο, το οποίο εξετάζει δύο εντυπωσιακές ασπίδες που προστατεύουν τη ζωή στη γη από απειλές προερχόμενες από το διάστημα.

[Υποσημείωση]

[Πλαίσιο στη σελίδα 5]

ΤΡΕΧΕΤΕ ΓΡΗΓΟΡΟΤΕΡΑ ΑΠΟ ΜΙΑ ΣΦΑΙΡΑ;

Όση ώρα θα διαβάζετε αυτό το πλαίσιο, θα έχετε διανύσει χιλιάδες χιλιόμετρα​—και χωρίς να αισθανθείτε κανέναν κραδασμό! Εξετάστε τα ακόλουθα.

Η γη έχει περιφέρεια 40.000 χιλιόμετρα και κάνει μία πλήρη περιστροφή κάθε 24 ώρες. Έτσι λοιπόν, τα σημεία που βρίσκονται στον ισημερινό ή κοντά σε αυτόν κινούνται με ταχύτητα 1.600 περίπου χιλιομέτρων την ώρα. (Οι πόλοι, φυσικά, απλώς περιστρέφονται επί τόπου.)

Η ίδια η γη διαγράφει τροχιά γύρω από τον ήλιο με ταχύτητα 30 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο, ενώ ολόκληρο το ηλιακό σύστημα ταξιδεύει γύρω από το κέντρο του γαλαξία μας με την εκπληκτική ταχύτητα των 249 χιλιομέτρων το δευτερόλεπτο. Συγκριτικά, οι σφαίρες τρέχουν με λιγότερο από 1,6 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 4]

Milky Way: NASA/​JPL/​Caltech

[Ευχαριστίες για την προσφορά της εικόνας στη σελίδα 5]

Earth: Based on NASA/​Visible Earth imagery