Neke ki te tumu manako rikiriki

Neke ki te ngai o te au tumu tuatua

Kare te Dyslexia i Tapu Ana Iaku

Kare te Dyslexia i Tapu Ana Iaku

Kare te Dyslexia i Tapu Ana Iaku

Akakiteia e Michael Henborg

E tu marie toku i te apii​—⁠e “dyslexia.” Kua riro teia turanga, tei tupu ki toku papa, mama, e toku ai teina e toru, ei tu ngata noku i te tatau i toku reo Tenemaka, e kua riro te apii ei tu ngata tikai. Noatu ra, kua rauka iaku te tauturu maata e te akamaroiroi anga, mei toku ngutuare tangata tikai.

KO TOKU ngutuare tangata e Au Kite no Iehova no tetai a uki, e te tatau anga tikai i te Pipiria e te au puka akatumuia ki runga i te Pipiria, e riro ua ana rai ei tuanga puapinga i roto i to matou oraanga. E aru putuputu katoa ana maua ko toku teina ko Flemming ia Papa ki roto i te angaanga orometua Kerititiano, tei apii mai kia maua i te puapinga o te tatau e te tata meitaki.

I toku tamariki anga, kua tatau au i te au itiu ravarai o Te Punanga Tiaki e te E Ara! e e pou ana e 15 ora i te tatau okotai makatini! Pera katoa, kua akamata au i te tatau i te katoaanga o te Pipiria. Kua piri katoa au ki roto i te Apii Orometua Teokaratiki, e raveia ana i roto i te au putuputuanga a te Au Kite o Iehova takapini i teianei ao. E tereni ana teia apii i te aronga apii i te tatau e te tuatua meitaki e te oronga i te au tuatuaanga i mua i te katoatoa. Pouroa teia ravenga kua tauturu maata iaku i toku tu marie i te apii no te dyslexia. Inara, kare rava au i kite ana e ka aro atu au i te au akaaoanga e manganui. Ka akamarama atu au.

Apii i te Reo Papaa

I te mataiti 1988, e 24 oku mataiti, kua akamata au i te tavini ei painia, e orometua tamou no te tuatua meitaki. No te mea e manganui te au iti tangata no te au enua ke mai e noo ra i Tenemaka, kua inangaro au i te akakite atu i te tuatua mou o te Pipiria kia ratou. Inara, kia rauka meitaki iaku teia, ka anoanoia au i te apii i te reo Papaa​—⁠e angaanga ngata tikai iaku. Noatu ra, na te akakoromaki e te apiianga naku uaorai, kua meitaki marie mai au, e kare i roa ana kua rauka iaku i te akakite i te tuatua meitaki o te Patireia o te Atua ki te aronga ke ke e tuatua Papaa ra i roto i toku oire, ko Copenhagen. Noatu e e maata te tarevake i toku tuatuaanga i te reo, kare ra au i akariro ana i te reira kia tapu iaku.

Na te kite anga i te reo Papaa kua tauturu katoa iaku kia tavini ei tangata tauturu i roto i te au angaanga akatu are a te Au Kite o Iehova i te au enua tukeke. Te mea mua, kua tukuia au ki Ereni, e i muri mai kua tauturu au i te angaanga akatu are opati manga i Madrid, i Paniora.

No te mea kua inangaro au i te akamaata atu i taku akakite anga i roto i te angaanga tutuanga, kua tuku au i taku patianga, kia o atu ki te Apii Terenianga Orometua, akaaereia e te Au Kite o Iehova. Te oronga maira teia apii e varu epetoma no te terenianga puapinga i te au tane Kerititiano kare i akaipoipo vaine, te ariki puareinga ua ra i te au tukuanga angaanga i te au ngai te inangaro maataia ra te au orometua no te tuatua meitaki. (Mareko 13:10) Kua patiia au kia tae ki te pupu apii reo Papaa te ka raveia ki Tuitene.

Kua akamata te apii i te ra 1 o Tepetema, 1994. Kua inangaro au kia papa meitaki au, no reira kua apii au i te reo Papaa e a ora i te ra no tetai varu marama, e kua piri atu au ki tetai putuputuanga tuatua Papaa. I reira, i te akamataanga te apii, kare au i akatika i toku tu marie i te apii kia arai i toku tereanga ki mua. Ei akaraanga, me ui mai te au puapii i te au uianga, kua taki putuputu au i toku rima i te pau, noatu e kare e papu ua ana iaku te au tuatua tano ka taangaanga. I muri ake i toku karatuatianga, kua tukuia atu au kia tavini ei painia i Copenhagen. Kua riro te apii i te reo Papaa ei akaaoanga maata tikai, inara e akaaoanga maata atu te tapapa maira iaku.

Apii i te Reo Tamiri

I roto ia Titema 1995, kua tukuia atu au ki tetai putuputuanga tuatua Tamiri, i roto i tetai taoni Tenemaka, ko Herning. I toku manako, ko te reo Tamiri tetai reo pakari rava atu i te au reo o teianei ao. E 31 ona reta, pera katoa te au kapitianga o te au koniteniti e te au vovera i te maani anga i te au reta kapitipiti, i te akaputu katoaanga e vaitata atu e 250 au tu reta!

I te akamataanga, taku au akoanga ki te putuputuanga tei roto i te reo Tenemaka e e uriia ana ki te reo Tamiri. I toku oronga anga i te akoanga i te reo Tamiri, papu iaku e kare e tangata i marama mai ana iaku. Noatu ra, kua akarongo meitaki mai te katoatoa, noatu e e manganui te katakata maira. Kia viviki atu taku apii i te reo, kua iki au i te aere atu ki tetai enua ko Tiri Ranaka, e mirioni ua atu tangata e tuatua ra i te reo Tamiri.

I toku tae anga ki Tiri Ranaka i roto ia Okotopa 1996, tei roto te enua i te tu taitaia o te tamaki i te reira ngai. No tetai taime, kua noo au ki roto i te taoni ko Vavuniya i te ope, i rotopu i nga tua e tamaki ra. Kare e maata ana te au apinga a te Au Kite o reira, inara to ratou aroa e te ngakau takinga meitaki e mea pumaana tikai, e kua tauta pakari ratou i te apii mai iaku i te reo Tamiri. Kua umere tikai te aronga kare i te Au Kite, e ko au, e tangata no te tuanga mai o Europa i taua ngai ra, te tauta ra i te tuatua i to ratou reo. Kua riro no to ratou tu akameitakianga e te akaaka kua ngoie ua iaku i te tuatua kia ratou no runga i te Pipiria.

I roto ia Tianuare 1997, kua oki atu au ki Tenemaka, e i te mataiti i muri mai, kua akaipoipo au ia Camilla, e painia. Kua inangaro tikai au i te oki ki Tiri Ranaka, no reira i roto ia Titema 1999, kua oki atu au i teia taime, maua ko taku vaine. Kare i roa ana, kua rave maua i te au apii Pipiria ki te au ngutuare tangata e te au tangata tataki tai, e kua aru atu maua i te Au Kite o te reira ngai ki ta ratou au apii Pipiria. Kua o pu tikai maua ki roto i te angaanga orometua e te tuatua i te reo.

I roto ia Mati 2000, kua oki atu maua ki Tenemaka. Kua ngata tikai i te akaruke atu i te au taeake Kite e te aronga apii Pipiria, no te mea kua tupu to maua inangaro mou ia ratou. Inara, e maata atu te angaanga i mua ia maua, te o maira te akaaoanga i te apii i tetai akaou mai reo!

Mei te Reo Tamiri ki te Reo Ratavia

I roto ia Me 2002, e a mataiti to maua akaipoipo anga i teianei, kua tae mai ta maua patianga ko Camilla kia tavini ei nga mitinari i Ratavia, e enua Europa i te tua itianga o Tenemaka. Kua viviki a Camilla i te apii i te reo Ratavia e kua rauka i te tuatua i te reira i muri ua ake i te ono epetoma! Inara, kare au i kite roa ana. Ko te tika, i teia ra nei te manako nei rai au e e meangiti ua taku i rauka, noatu te au tauturu ravarai tei rauka iaku. Noatu ra, te tauta pakari nei au i te rave ua atu i te reira. *

Te turuturu maata nei rai a Camilla iaku, e te mataora nei maua i roto i ta maua tavinianga ei mitinari. E tika rai, kua apii maua i te Pipiria ki te au tangata ngakau aroa e manganui. Me ngaropoina iaku te au kupu me kore te taangaanga i te au karama tarevake, e akakoromaki ana te Au Kite e te aronga apii Pipiria i taua ngai ra, kia marama e kia tauturu mai iaku. Na teia e akamaata ana i toku tukatau me rave au i te angaanga orometua i te ngai tangata e me oronga katoa au i te au tuatuaanga i ko i te au uipaanga Kerititiano.

Eaa ra au i ariki ei i te akaaoanga no te apiianga i tetai au reo ke me e ngata tikai te reira iaku? I roto i tetai tuatua, no te aroa​—⁠kare no te reo inara no te tangata. E tikaanga mataora tikai i te tauturu anga i tetai tangata i te kite i te Atua mou, ko Iehova, e te akavaitata atu kiaia. E e manganui te au mitinari e kite putuputu ua ana e ka oti meitaki atu te angaanga me tuatua tetai ki tetai ke i roto i to ratou reo enua, te reo o to ratou ngakau.

I te au mataiti i topa, kua rauka ia maua ko taku vaine i te tauturu e maata ua atu te tangata kia kite i te kite tika tikai o te tuatua mou o te Pipiria. Inara, kare e tau te akameitakianga kia aere mai kia maua. Kareka ra, te akameitaki nei maua ia Iehova no te au tupuanga meitaki ta maua i kite ana. Ko tika ra, ka tanu ua e ka tamauu ua maua i te au ua o te tuatua mou o te Pipiria; na te Atua ra e akatupu i te reira.​—⁠1 Korinetia 3:⁠6.

Te Riro Anga te Araianga ei Tauturu

Noatu e kua riro te dyslexia ei araianga noku, kua riro katoa ei tu meitaki. Akapeea ra? Me oronga au i te akoanga i roto i te putuputuanga, kare au e irinaki ana ki runga i te au tataanga, no reira e akara tika atu ana au ki te katoatoa. Pera katoa, e taangaanga pu ana au i te au akatutuanga, kia mama ua iaku i te akamaara. No reira, i roto i tetai au tu kua tauturu toku turanga iaku kia akameitaki atu i toku tu kite karape i te apii.

Kua tata te apotetoro Kerititiano ko Paulo e: “Kua iki oki te Atua i te mea parukaua o teianei ao, ei taakama atu i te aronga maroiroi.” (1 Korinetia 1:27) Kua akariro toku tu marie i te apii iaku ei “mea parukaua” i roto i tetai au tu. Inara, mei ta matou rai i kite mai, e oronga pu mai ana a Iehova i tei ngere ia matou. Ka inangaro ua ia matou kia akanoo i te au akakoroanga tau, kia tapapa atu i te au tupuanga akaaka, kia pure no te vaerua tapu o te Atua, e oti aere atu e tauta i te rave i te reira.

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 18 I muri ake i te tavinianga e ono mataiti i Ratavia, kua tuku akaouia atu te Taeake ko Henborg e tana vaine ki Kaana, i tetai tuatau ua akenei.

[Pia i te kapi 22]

AU TIKAANGA NO TE DYSLEXIA

Eaa te dyslexia? No roto mai te tuatua “dyslexia” i te reo Ereni e ko te aiteanga “kare e kite i te tuatua meitaki.” E turanga no te oraanga roa katoa, ko te dyslexia e tu marie i te apii i tetai reo te o atura tikai ki te tatauanga. Ko te aronga tei tuia e te dyslexia e kite mai ana i te tu ngata kia marama i te pirianga i rotopu i te au reta e te au tangianga te komonoia ra e taua au reta ra. Inara, penei e tuke ana te au akairo taka meitaki mei tetai tangata ki tetai tangata.

Eaa te tumu no te dyslexia? Kare te au tumu i maramaia, inara, e mea tupu mai mei te metua ki te tamariki. Te akataka maira te au kimikimianga apii i tetai tu makimaki o te roro e te angaanga, kare te dyslexia e kapitiia atu ana ki te tu kite pakari me kore ki te tu kare e inangaro ana i te apii. Ko te tika, te aronga i tuia e meitaki ana ratou i roto i te au angaanga kare e umuumuia ana te kite karape i te reo.

Akapeea i te rapakau i te dyslexia? E puapinga tikai me kitea vaveia teia tu. Te terenianga puapinga i roto i te tu karape i te reo te o maira i te taangaanga anga i te au turanga, te akarongo anga, te kite anga, e te amiri anga tikai. Kia rauka ia ratou i te tere meitaki ki mua i ta ratou uaorai ka rauka, e manganui te aronga apii e anoano ra i te tauturu anga tataki tai. Penei ka anoano katoa ratou i te tauturu no te au manamanata manako ngakau tei tupu mai no te tu ngata i te apii. Na te apii meitakianga e te angaanga maata, ka rauka i te aronga apii e dyslexia ratou i te apii i te tatau e te tata meitaki. *

[Tataanga Rikiriki i Raro]

^ para. 31 Kua akatumuia te akakiteanga i runga akenei e te International Dyslexia Association. Akara katoa i te atikara “Tauturu Anga i te au Tamariki tu Marie i te Kite i te Apii.”

[Tutu i te kapi 23]

Ko maua ko tetai Kite i Tiri Ranaka

[Tutu i te kapi 23]

Maua ko Camilla i Ratavia