Bucharest​—Usa ka Siyudad nga Duhay Dagway

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ROMANIA

KON imong lantawon ang Bucharest gikan sa halayo makita dayon nimo ang usa ka bilding​—ang Palasyo sa Parliamento (1), nga nailhan sa panahon sa mga Komunista ingong Balay sa Katawhan. Kining simple nga tinukod, nga nalakip sa kinadak-ang mga bilding sa kalibotan, maoy usa sa pangunang pangdani niini sa mga turista.

Dunay pipila ka bahin sa palasyo nga naghawas sa modernong dagway sa Bucharest. Apan ang mga tawo didto lainlaig pagbati nianang dako kaayong bilding. Gusto sab nilang maapresyar sa mga turista ang laing dagway sa ilang siyudad​—ang matahom nga arkitektura sa nangagi.

Ang Kaulohan sa Kanhiayng Panahon

Sa 1862, ang Bucharest nahimong kaulohan sa Romania. Sa ikaduhang bahin sa ika-19ng siglo, kusog nga miuswag ang siyudad. Sunod-sunod nga gitukod diha sa gilinyahag-kahoy nga kadalanan ang dagko apan maanindot nga publikong mga tinukod nga gidisenyo sa Pranses nga mga arkitekto. Tungod kay ang Bucharest daghag parke, hardin, ug mga plasa, kini gitawag ug tanamang siyudad. Usa usab kini sa unang mga siyudad sa kalibotan nga may mga suga sa kadalanan nga gigamitag petrolyo. Pagka-1935 ang Arko sa Kadaogan (2), nga ilang gisundog sa Arc de Triomphe sa Champs-Élysées sa Paris, gitukod diha sa matahom nga Kiseleff Avenue. Ang maanindot nga siyudad susama sa Paris. Sa pagkatinuod, ang Bucharest gitawag gani ug Gamayng Paris sa Sidlakan.

Human sa Gubat sa Kalibotan II, ang Bucharest, nga nailalom sa pagmando sa mga Komunista, nakasinatig dakong kausaban. Ang ikatulo ka bahin sa sentro sa siyudad, diin nahimutang ang daghang karaan nga mga tinukod, giguba ug gipulihag mga apartment. Sa 1960 ug 1961 lamang, mga 23,000 ka apartment ang gipanukod. Sa 1980, gisugdan paghimog plano ang Balay sa Katawhan. Kini gidayandayanag gatosan ka kandelero ug gihimoag bomb shelter nga nahimutang 90 metros ilalom sa yuta, diin modangop ang mga tawo kon dunay pagpamomba. Sanglit kini adunay luna nga mokabat ug 360,000 metro kuwadrado, 12 ka andana, ug 1,100 ka kuwarto, katulohon nimo ang gidak-on sa Palasyo sa Versailles aron motumbas niini. Dakong luna sa karaang bahin sa lungsod ang gihawanan aron tukoran sa palasyo ug sa kinadak-ang dalan​—mas lapad pa sa Champs-Élysées—​nga moabot hangtod sa atubangan sa palasyo. Kadtong nakakita sa karaang Bucharest, halos dili na makaila sa siyudad karon.

Alang sa daghang molupyo didto, ang dako kaayong palasyo maoy mapait nga handomanan sa nagtukod niini​—ang namatay nang diktador nga si Nicolae Ceauşescu. Tungod sa iyang dakong tinguha nga magtukod ug usa ka monumento para sa iyang kaugalingon, siya nanguhag duolan sa 700 ka arkitekto ug tinagpulo ka libong trabahador nga magrelyebohay kada walo ka oras, adlaw ug gabii. Sa dihang napukan ang iyang rehimen niadtong 1989, wala pa mahuman ang palasyo, apan niadtong tungora migasto na kini ug kapin sa usa ka bilyong dolyar.

Laing Dagway

Ang laing dagway sa siyudad makita diha sa bahin sa karaang lungsod nga nagpabilin hangtod karon. Didto, imo gihapong makita ang matahom nga arkitektura sa karaang Bucharest. Ug diha sa Museyo sa Balangay (3)​—nga usa sa daghang museyo sa siyudad—​imong mahanduraw ang lainlaing paagi sa pagkinabuhi kaniadto sa mga balangay sa Romania. Sa usa ka malinawong parke nga nag-umbaw sa lanaw, kapin sa 50 ka balay sa mga mag-uuma ug uban pang karaang mga tinukod gikan sa tibuok Romania ang gibalhin niining dapita. Makaiikag kini kay ang matag balay samag museyo, diin gipakita ang mga himan, trabaho, ug ang kahimtang sa panimalay kaniadto, nga lahi kaayo sa Bucharest karon.

Niining siyudara, nagsagol ang bag-o ug daan. Sagad makakita ka ug magtapad nga mga bilding nga gitukod sa lainlaing yugto sa kasaysayan (4). Busa, makita nimo diha sa tibuok siyudad ang duha ka dagway sa Bucharest.

 [Mga hulagway sa panid 10]

1 Palasyo sa Parliamento

2 Arko sa Kadaogan

3 Museyo sa Balangay

4 Magtapad nga mga bilding nga gitukod sa lainlaing yugto sa kasaysayan

[Credit Line]

© Sari Gustafsson/​hehkuva/​age fotostock