Ang Moderno kag Dumaan nga Bucharest

SUNO SA MANUNULAT SANG MAGMATA! SA ROMANIA

SA PAGTAN-AW mo sa Bucharest, una mo nga matalupangdan ang isa ka bilding. Amo ini ang Palasyo sang Parlamento (1), nga nakilal-an sa panahon sang Komunismo nga Balay sang Katawhan. Ining simple nga tinukod amo ang isa sa pinakadaku nga bilding sa bilog nga kalibutan, kag isa sa ginabisitahan sang mga turista.

Sa pila ka paagi, ini nga palasyo nagapakita sang moderno nga talan-awon sa Bucharest. Apang lainlain ang reaksion sang mga pumuluyo diri sa sini nga palasyo. Nagalaum sila nga matalupangdan man sang mga nagabisita ang isa naman ka bahin sang siudad, nga amo ang matahom kag dumaan nga mga arkitektura.

Ang Kapital sang Una

Sang 1862, nangin kapital sang estado sang Romania ang Bucharest. Sa ulihi nga bahin sang ika-19 nga siglo, madasig nga nag-uswag ang siudad. Sa higad sang mga dalan nga madamo sing kahoy, ginpatindog ang dalagku apang matahom nga mga bilding nga gindesinyo sang Pranses nga mga arkitekto. Bangod madamo sing parke, hardin, kag plasa sa Bucharest, gintawag ini nga isa ka hardin nga siudad. Ang Bucharest isa man sa mga siudad sa bilog nga kalibutan nga una nga naggamit sing mga suga sa kalye nga ginatughungan sang lana. Sang 1935 ang Arko sang Kadalag-an (2), nga gin-ilog sa Arc de Triomphe sa Champs-Élysées sa Paris, ginpatindog sa matahom nga Kiseleff Avenue. Nanamian ang mga Pranses sa sini nga siudad kay daw pareho ini sa Paris kon tan-awon. Amo kon ngaa ginatawag ini nga Little Paris sa Sidlangan.

Pagkatapos sang Bug-os Kalibutan nga Inaway II, daku gid ang pagbag-o sang Bucharest sang gingamhan ini sang Komunista. Mga sobra sa 30 porsiento sang sentro sang siudad, nga madamo sing dumaan nga mga tinukod, ang ginguba agod patindugan sing mga apartment. Sang 1960 kag 1961 lang, mga 23,000 ka apartment ang ginpatindog. Sang 1980, nagplano nga magpatindog sang ginatawag nga Balay sang Katawhan. Gintakdan ini sang mga chandelier kag ginhimuan ini sang palanaguan sa tion sang pagpamomba, nga mga 90 metros sa idalom sang duta. Sobra sa 360,000 metros kuadrados ang kalaparon sini, may 12 ka andana, kag 1,100 ka kuarto, tatlo ka pilo ang kadakuon sini sangsa Palasyo sang Versailles sa Pransia. Malapad ang ginhawanan sa dumaan nga bahin sang siudad agod mabutangan sang palasyo kag sang malapad nga mga dalan, nga mas malapad pa sangsa Champs-Élysées, nga nagapadulong sa mayor nga puertahan sang bilding. Sa mga nakasonar sa dumaan nga Bucharest, daw indi na nila makilal-an ini nga siudad.

Para sa madamo nga mga pumuluyo diri, ang palasyo nagapahanumdom sa ila sa nagpatukod sini, ang napatay nga diktador nga si Nicolae Ceauşescu. Bangod sang iya handum nga makapatindog sang iya kaugalingon nga monumento, ginpilit niya ang halos 700 ka arkitekto kag ang linibo ka trabahador nga magbuslanay sa sulod sang 24-oras nga pagtrabaho. Sang natapos ang iya paggahom sang 1989, wala pa ini nahuman, bisan pa nga kapin sa 47 bilyones ka pesos na ang iya nagasto.

Ang Lain nga Dagway sang Siudad

Makita ang lain naman nga dagway sang siudad sa nabilin nga bahin sang dumaan nga siudad. Madayaw ka gihapon sa katahom sang mga tinukod sa dumaan nga Bucharest. Kag sa Village Museum (3)​—isa sa mga museo diri—​makita mo ang nagkalainlain nga kultura kag pagkabuhi sa mga uma sang Romania. Sa malinong nga parke nga malapit sa linaw, makita ang sobra sa 50 ka payag. Gindala man diri ang iban pa nga mga tinukod halin sa bug-os nga Romania agod patindugon liwat kag amo ini ang nagpatahom sa sini nga lugar. Ang tagsa ka balay isa na mismo ka museo, makita mo ang mga kagamitan, baligya, kag ang hitsura sa sulod sang balay sang dumaan nga Romania nga lain gid sa Bucharest subong.

Nagatuparay lang ang dumaan kag ang moderno nga mga tinukod sa sini nga siudad. Kinaandan na lang nga makita ang dumaan nga tinukod sa tupad sang moderno nga bilding (4). Amo nga ang duha ka dagway sang Bucharest nagatuparay sa bug-os nga siudad​—ang siudad nga makita ang dagway sang una kag subong.

 [Mga retrato sa pahina 10]

1 Palasyo sang Parlamento

2 Arko sang Kadalag-an

3 Village Museum

4 ang dumaan nga tinukod sa tupad sang moderno nga bilding

[Credit Line]

© Sari Gustafsson/​hehkuva/​age fotostock