Aborsiyon—Usa ka Komplikadong Solusyon

SI Bill nagdako nga nagtuo nga dakong sala ang pagpakuha sa gisabak kay sama ra kinig pagpatay. Apan ang iyang lig-ong baroganan napukan niadtong 1975 dihang siya na ang natungdan niini nga problema. Ang iyang trato nga si Victoria namabdos, ug si Bill dili andam magpakasal ug mahimong amahan. “Mipili ko sa labing sayon nga solusyon,” miingon si Bill, “ug akong gisugo si Victoria sa pagpakuha sa iyang gisabak.”

Kanang gitawag ni Bill nga labing sayon nga solusyon sa usa ka wala planoha ug wala damha nga pagsabak komon kaayo. Usa ka panukiduki nga gihimo sa tibuok kalibotan niadtong 2007 nagtaho nga sa 2003 gibanabana nga 42 milyones ang nagpaaborsiyon sa tibuok kalibotan. Ang mga babaye nga nagpaaborsiyon maoy gikan sa tanang rasa ug nasyonalidad, gikan sa nagkalainlaing relihiyon, ug gikan sa dagko ug gagmay ug suweldo, sa taas ug mubog edukasyon, ug sa nagkalainlaing edad—gikan sa mao pay pagregla ngadto sa hapit nang mohunong ang pagregla. Kon nagsabak ka nga wala tuyoa, unsay imong buhaton? Nganong daghan kaayo ang mipili nga magpaaborsiyon?

‘Kini Lang ang Akong Nahunahunaang Solusyon’

“Naglisod ko sa akong pagsabak ug pagpanganak, ug daghan pa gyoy galastohan ug problema ang pamilya,” miingon ang 35-anyos nga babaye. “Dayon paglabay ug unom ka semana human ko nanganak, nagsabak na pod ko. Midesisyon kami sa pagpakuha sa akong gisabak. Nahibalo ako nga daotan kadto, apan kini lang ang akong nahunahunaang solusyon.”

Ang mga babaye magpaaborsiyon sa daghang katarongan, gikan sa panalapi ngadto sa usa ka dili malamposong kaminyoon, tingali tungod sa pag-abuso, mao nga dili na sila gustong makig-uban pa sa lalaki. O kaha ang pagsabak wala lang gayod sa plano sa babaye o sa magtiayon.

Usahay ang uban magpaaborsiyon sa pagpanalipod sa dungog sa pamilya. Kini ang nahitabo sa usa ka babaye nga gitaho ni Dra. Susan Wicklund diha sa iyang librong This Common Secret—My Journey as an Abortion Doctor. Usa sa iyang mga pasyente nga nagpaaborsiyon miadmitir: “Relihiyoso kaayo ang akong ginikanan. . . . Kon mapaangkan ko, madaot gayod ang ilang dungog. Isipon sa ilang mga higala nga ang ilang anak nakasala.”

Dayon si Dra. Wicklund nangutana: “Bitaw, nakasala ka sa ilang panan-aw, apan unsay ilang hunahuna bahin sa aborsiyon?” Ang babaye miingon: “Dako kaayong sala ang aborsiyon. Apan mas maayo kana kay walay mahibalo niana. Kon magpaaborsiyon ko, ang mga higala [sa akong ginikanan] . . . dili mahibalo nga ako gipaangkan.”

Bisag unsa pay kahimtang, ang desisyon sa pagpakuha sa gisabak dili gayod lalim. Kini sakit kaayo. Apan ang aborsiyon ba maoy usa ka sayon nga solusyon?

Hunahunaa ang mga Resulta

Usa ka panukiduki niadtong 2004 nga gihimo diha sa 331 ka babayeng Ruso ug 217 ka Amerikana nga nagpaaborsiyon nagpakita nga mga katunga niining duha ka grupo lain ug gibati human nga nagpaaborsiyon. Mga 50 porsiyento sa mga babayeng Ruso ug mga 80 porsiyento sa mga Amerikana gitulisok sa konsensiya. Kapin sa 60 porsiyento sa mga Amerikana ‘dili makapasaylo sa ilang kaugalingon.’ Bisan tuod daghan ang gitulisok sa konsensiya—bisan kadtong wala mag-isip sa ilang kaugalingon nga relihiyoso—nganong daghan man gihapon kaayong babaye ang nagpaaborsiyon?

 Sagad tungod sa grabeng pagpamit-os. Ang mga ginikanan, kapikas, o maayog tuyo nga mga higala moaghat sa pagpakuha sa gisabak ingong mas maayong solusyon. Busa moresulta kini ug dinalidali, sayop nga desisyon. “Apan human sa paghimog malisod nga desisyon ug sa pagpakuha sa gisabak,” miingon si Dra. Priscilla Coleman, nga espesyalista maylabot sa ipahinabong kadaot sa hunahuna tungod sa aborsiyon, “ang panghunahuna sa mga babaye mobalik sa normal, nga inubanan ug pagtulisok sa konsensiya, kaguol, ug pagbasol.”

Kasagaran ang pagbasol maoy tungod niini nga isyu: Ang aborsiyon ba nakakalas sa usa ka kinabuhi nga naglungtad na? Usa ka taho sa South Dakota Task Force to Study Abortion mihinapos nga daghang babayeng mabdos nga nagpaaborsiyon “gipatuo nga ‘tisyu’ lang ang gikuha, ug miingon nga dili unta sila magpaaborsiyon kon gisultihan lang sila sa tinuod.”

Human sa pagtimbang-timbang sa “makapahinuklog ug makapaguol kaayo nga gipanulti” sa 1,940 ka babaye nga nagpaaborsiyon, ang panukiduki miingon: “Ang kadaghanan niining mga babayhana nasuko sa kamatayon sa usa ka bata nga gipatuo kanila nga wala gayod maglungtad.” Kini miingon usab nga ang “ipahinabong kadaot sa hunahuna grabe kaayo dihang siya masayod nga iyang gipatay ang iyang anak.”

Apan unsa ang tinuod? Ang pagpaaborsiyon ba maoy pagkuha lamang ug tisyu gikan sa matris sa babaye? Usa ba gayod ka buhing tawo diha sa tagoangkan ang bata nga wala pa matawo?

[Kahon/Mga hulagway sa panid 4]

IPANGANAK KONTRA IPAKUHA

Gisusi sa usa ka panukiduki niadtong 2006 ang kaagi sa daghang babaye nga namabdos sa tin-edyer pa. Katunga kanila nanganak, ug ang katunga nagpaaborsiyon. Ang panukiduki miingon nga “ang mga babaye nga wala magpaaborsiyon dili kanunayng magpakonsultag mga sikologo, wala kaayoy problema sa pagkatulog, ug wala kaayoy posibilidad nga manabako ug marijuana kon itandi niadtong nagpaaborsiyon.”—Journal of Youth and Adolescence.

Laing report nagtaho sa “mga resulta sa upat ka pagpanukiduki.” Unsay nakita niini nga mga panukiduki? “Ang mga babayeng nagpaaborsiyon mas daghag problema sa panghunahuna kon itandi sa mga babaye nga wala magpaaborsiyon.”—Report of the South Dakota Task Force to Study Abortion—2005.