Aborsion Indi Mahapos nga Solusyon

HALIN sang bata pa si Bill, nagapati sia nga ang aborsion isa ka daku nga sala pareho sa pagpatay. Pero ang iya malig-on kag madugay na nga panindugan nagbag-o sang 1975 sang sia na mismo ang kinahanglan nga magdesisyon parte sini. Ang iya nobya nga si Victoria nagbusong, kag indi pa si Bill handa nga akuon ang iya mga responsibilidad subong bana kag amay. “Namensar ako dayon sang mahapos nga solusyon,” siling ni Bill, “dayon ginsilingan ko si Victoria nga ipahulog niya ang iya ginabusong.”

Ang ginsiling ni Bill nga mahapos nga solusyon sa wala ginapaabot nga pagbusong kinaandan na subong. Ginapakita sang isa ka pagtuon sang 2007 nga may ginabulubanta nga 42 milyones ka hungod nga aborsion sang 2003 sa bug-os nga kalibutan. Ang mga babayi nga nagpahulog may lainlain nga rasa, nasyonalidad, relihion, tindog sa komunidad, edukasyon, kag edad. Kon nagbusong ka nga indi mo gusto, ano ang himuon mo? Kag ngaa madamo subong ang nagapahulog?

‘Amo na Lang Ini ang Nahibal-an Ko nga Solusyon’

“Binudlayan gid ako sa akon pagbusong kag pagbata, kag madamo pa kami sing problema kag mga balayran,” siling sang 35 anyos nga babayi. “Dayon, anom ka semana pa lang ako nga nagbata, nagbusong naman ako liwat. Nagdesisyon kami nga ipahulog na lang ang bata. Nagapati ako nga sala gid ini, pero amo na lang ini ang nahibaluan ko nga solusyon.”

Lainlain ang mga rason sang mga babayi nga nagapahulog. Ang pila sa sini amo ang problema sa kuarta kag naguba nga relasyon, kay mahimo gin-abusuhan ang iban nga babayi, amo nga gusto nila nga dulaon ang ano man nga kaangtanan sa ila ginaupdan nga lalaki. Ukon mahimo wala gid sa plano sang babayi ukon sang mag-asawa nga magbata.

Kon kaisa, ginapahulog sang babayi ang iya ginabusong para maproteksionan ang iya reputasyon. Ginpakita ini sang libro nga This Common Secret—My Journey as an Abortion Doctor ni Dra. Susan Wicklund. Ang isa niya ka pasyente nga gusto magpahulog nagsiling: “Relihioso gid ang akon mga ginikanan. . . . Kon magbusong ako nga wala nakasal, mahuy-an gid sila. Mabalahuba sa ila mga abyan nga nakasala ang ila bata.”

Dayon ginpamangkot sia ni Dra. Wicklund: “Kon amo, para sa ila nakasala ka gid. Ti, ano naman ang ila opinyon parte sa aborsion?” Ang babayi nagsabat: “Siempre, indi gid na ’ya mapatawad nga sala. Pero mas maayo na lang ina para indi ako mabalahuba. Kon ipahulog ko ang bata, indi na mahibaluan sang mga kaupdanan [sang akon ginikanan] sa simbahan nga nagbusong ako.”

Bisan ano man ang rason, ang hungod nga pagpahulog sa ginabusong indi gid mahapos. Masami nga mabudlay gid ini nga desisyon. Pero masolbar gid bala ang problema kon magpahulog ka?

Binagbinaga ang mga Resulta

Ginapakita sang isa ka research sang 2004 nga sa 331 ka Russian kag 217 ka Amerikana nga nagpahulog, mga katunga sa ila ang nasubuan gid sa tapos nagpahulog. Mga 50 porsiento sang mga Russian kag mga 80 porsiento sang mga Amerikana ang “ginkonsiensia” sang nagpahulog sila. Sobra naman sa 60 porsiento sang mga Amerikana ang ‘indi makapatawad sang ila kaugalingon’ sa ila ginhimo. Bisan pa masami nga  ginakonsiensia ang mga babayi nga nagpahulog—lakip na ang mga indi relihioso—ngaa madamo gihapon ang nagahimo sini?

Madamo gihapon ang nagapahulog bangod sa masami ginapilit gid sila. Mahimo piliton sila sang ila ginikanan, bana, kag mga abyan nga amo ini ang mas maayo nga solusyon. Bangod sini, nagpadasudaso sila nga magpahulog. “Pero sang nakamarasmas na sila sa tapos nagpahulog, ang kalabanan sa ila nakonsiensia, nasubuan, kag naghinulsol gid,” siling ni Dra. Priscilla Coleman, isa ka eksperto tuhoy sa nabatyagan sang mga nagpahulog.

Gani ang pamangkot: May kabuhi na bala ang bata nga ginpahulog? Suno sa report sang South Dakota Task Force to Study Abortion, madamo sa mga nagplano nga magpahulog “ang sayop nga ginpapati nga ‘tissue’ lamang ang ginakuha sa ila kag wala pa ini sing kabuhi. Nagsiling pa sila nga kon ginsugiran lang sila sing matuod, wala gid sila kuntani nagpahulog.”

Sa tapos matun-an ang “masubo katama nga panugiron” sang 1,940 ka babayi nga nagpahulog, amo ini ang ginsiling sang research: “Madamo sini nga mga babayi ang naakig gid kay ginpapati sila nga ang ginpahulog nga bata wala sing kabuhi.” Ini nga research nagsiling man nga “masakit gid batyagon para sa isa ka iloy nga ginpatay niya ang iya bata.”

Pero ano gid bala ang matuod? Tissue lamang bala ang ginapahulog sang isa ka babayi? Ukon may kabuhi na ang iya ginabusong?

[Kahon/Mga retrato sa pahina 4]

MGA NAGPAHULOG KON IPAANGGID SA MGA WALA NAGPAHULOG

Ginsaysay sang isa ka pagtuon sang 2006 ang kabuhi sang mga babayi nga nagbusong sang tin-edyer pa. Katunga sa ila ang nagpahulog kag katunga naman ang wala nagpahulog. Ginapakita sang pagtuon nga “ang mga babayi nga wala nagpahulog halos wala na nagkinahanglan sang bulig sang psychiatrist, wala gawa sing problema sa pagtulog, kag pila lang sa ila ang nagmarijuana kon ipaanggid sa mga nagpahulog.”—Journal of Youth and Adolescence.

Ginpakita man sang isa pa gid ka report “ang resulta sang apat ka pinakamaid-id nga pagtuon sa bilog nga kalibutan.” Ano ang ginapakita sining mga pagtuon? “Ang mga babayi nga nakaagi pahulog, pirme nagaproblema sa emosyon kon ipaanggid sa mga wala nakaagi pahulog.”—Report of the South Dakota Task Force to Study Abortion—2005.