Vijana Huuliza

Ninaweza Kutumiaje Wakati Wangu kwa Hekima?

“Nilimsikia mtu akisema kwa mzaha kwamba ukitaka nifike mahali saa kumi jioni, basi unapaswa kuniambia nifike hapo saa tisa. Hapo ndipo nilipotambua kwamba ninahitaji kupanga wakati wangu vizuri!”—Ricky. *

UNGEPENDA uongezewe saa ngapi kwa siku? Ungetumia hizo saa za ziada kufanya nini?

□ Kutembelea marafiki

□ Kulala

□ Kusoma

□ Kufanya mazoezi

□ Jambo lingine ․․․․․

Ingawa huenda ikapendeza kuongezewa saa nyingi zaidi kwa siku, hiyo ni ndoto tu! Kwa hiyo, unaweza kufanya nini? Vijana wengi wamejifunza kwamba kupanga wakati wao kumewasaidia kupata saa za ziada ambazo wanahitaji sana. Pia wametambua kwamba kutumia wakati wao kwa hekima kumepunguza mfadhaiko wao, kukawasaidia kuboresha maksi zao, na kuwafanya waaminiwe zaidi na wazazi wao. Acha tuone jinsi unavyoweza kutumia wakati wako kwa hekima.

Tatizo la 1 Kupanga Ratiba

Ni nini kinachoweza kukuzuia? Huenda kufikiria tu kupanga ratiba kukakuogopesha! Unapenda kufanya mambo bila mpangilio wowote na hutaki kila dakika ya maisha yako iongozwe na ratiba.

Kwa nini upange ratiba? Mfalme Sulemani aliandika hivi: “Mipango ya mwenye bidii bila shaka huleta faida.” (Methali 21:5) Bila shaka Sulemani alikuwa mtu mwenye shughuli nyingi. Alikuwa mume, baba, na mfalme—na huenda alifanya mambo yote hayo kabla ya kufikia umri wa miaka 20! Na maisha yake yalikuwa na shughuli nyingi hata zaidi baada ya hapo. Vivyo hivyo, maisha yako sasa yana shughuli. Lakini huenda shughuli zikaongezeka kadiri unavyozeeka. Itafaa kupanga ratiba sasa badala ya kusubiri hadi wakati huo!

Vijana wenzako wanasema nini? “Miezi sita hivi iliyopita, nilianza kupanga ratiba yangu kwa ukawaida. Nilikuwa nikijaribu kurahisisha mambo, na kupanga ratiba kuliniwezesha kufanya hivyo!”—Joey.

“Kuandika orodha hunisaidia kufuata ratiba yangu. Ninapokuwa na mambo mengi zaidi ya kufanya, mimi na mama yangu tunaandika mambo yote hayo na kupanga jinsi tunavyoweza kusaidiana kutimiza miradi yetu yote.”—Mallory.

Ni nini kitakachokusaidia? Hebu wazia: Tuseme ungekuwa ukisafiri. Halafu kila mtu katika  familia yenu atupe mifuko yake ndani ya buti la gari. Inaonekana hakutakuwa na nafasi ya kuingiza kila kitu. Utafanya nini? Huenda ukatoa kila kitu nje na kupanga tena ukianza na ile mifuko mikubwa. Kisha nafasi itapatikana kwa ajili ya ile mifuko midogo.

Ni hali moja na maisha yetu. Ukianza kujaza wakati wako na mambo madogo, huenda hutaweza kupata nafasi ya mambo muhimu zaidi. Tenga wakati kwa ajili ya mambo makubwa kwanza, na utashangaa jinsi utakavyopata wakati mwingi kwa ajili ya mambo mengine!—Wafilipi 1:10.

Ni mambo gani muhimu zaidi unayohitaji kufanya?

․․․․․

Sasa panga tena mambo unayohitaji kufanya kwanza ukianza na mambo yale muhimu zaidi. Ukifanya mambo muhimu kwanza, huenda ukashangaa kwamba una wakati mwingi sana wa kushughulikia mambo yale madogo. Lakini kumbuka, hutafanikiwa ukianza na mambo madogo!

Unachoweza kufanya. Tafuta kitabu kidogo na upange mambo unayohitaji kufanya kwanza. Au unaweza kutumia yoyote kati ya vifaa vifuatavyo.

□ Kalenda ya simu

□ Karatasi ndogo ya mkononi zilizounganishwa

□ Kalenda ya kompyuta

□ Kalenda ya mezani

Tatizo la 2 Kufuata Ratiba

Ni nini kinachoweza kukuzuia? Unapotoka shuleni huenda ukataka kupumzika na kutazama televisheni kwa dakika chache tu. Au ulipanga kujifunza, lakini unapata ujumbe unaokualika ukatazame sinema. Wakati wa kutazama sinema hauwezi kubadilika lakini unaweza kubadili wakati wa kujifunza hadi usiku. ‘Isitoshe,’ unajiambia, ‘mimi hufanya mambo vizuri ninaposhinikizwa.’

Kwa nini ufuate ratiba? Huenda ukapata maksi za juu zaidi ukijifunza wakati akili yako iko chonjo. Na bila shaka tayari umekazwa na mambo mengi sana, sivyo? Mbona ujiongezee mkazo kwa kusubiri hadi usiku ili ujifunze upesi-upesi na kijuujuu tu? Mambo yatakuwaje asubuhi inayofuata? Huenda ukalala kupita kiasi, ujihisi ukiwa umeshinikizwa zaidi, utoke nyumbani haraka-haraka, na huenda hata ukachelewa kufika shuleni.—Methali 6:10, 11.

Vijana wenzako wanasema nini? “Mimi ninapenda kutazama televisheni, kucheza gitaa, na kuwa na marafiki. Mambo hayo si mabaya; lakini nyakati nyingine yanamaliza wakati wa kufanya mambo ya maana zaidi, na hivyo ninalazimika kuharakisha kuyafanya.”—Julian.

Ni nini kitakachokusaidia? Usipangie mambo unayohitaji kufanya peke yake—pangia pia mambo unayofurahia  kufanya. “Ni rahisi kufanya mambo ya lazima ikiwa ninajua kwamba baadaye nitafanya mambo ninayofurahia,” anasema Julian.

Wazo lingine: Jiwekee mradi mkubwa, kisha jiwekee miradi mingine midogo itakayokusaidia kuufikia. Joey, mwenye umri wa miaka 16 aliyetajwa awali, anasema: “Ningependa kuwa mwalimu wa wakati wote wa Biblia. Mradi huo hunisaidia kupanga ratiba yangu sasa nikijitayarisha kwa ajili ya maisha yenye shughuli nyingi zaidi baadaye.”

Unachoweza kufanya. Ni mradi gani mmoja au miwili unayoweza kufikia katika miezi sita inayofuata?

․․․․․

Ni mradi gani unaoweza kufikia katika miaka miwili ijayo, na unahitaji kuanza kufanya nini sasa ili ufikie mradi huo?

․․․․․

Tatizo la 3 Uwe Nadhifu na Mwenye Utaratibu

Ni nini kinachoweza kukuzuia? Hujui kwamba kuwa nadhifu na mwenye utaratibu kunahusiana na kutumia wakati wako vizuri. Isitoshe, huenda ikawa rahisi zaidi kuacha vitu shaghalabaghala. Unaweza kusafisha chumba chako kesho, au hata usikisafishe! Wewe hujali kama chumba chako si nadhifu, kwa hiyo, hakuna ubaya kukiacha hivyo. Je, hilo ni kweli?

Kwa nini uwe nadhifu na mwenye utaratibu? Kuhakikisha kila kitu ni nadhifu na kimepangwa vizuri kutakomboa wakati unapoanza kutafuta vitu. Pia hilo litakupa amani nyingi ya akili.—1 Wakorintho 14:40.

Vijana wenzako wanasema nini? “Nyakati nyingine ninapokosa wakati wa kupanga nguo zangu, vitu ninavyohitaji hupotea chini ya rundo la nguo hizo.”—Mandy.

“Pochi yangu ilipotea kwa juma zima. Nilifadhaika sana kwa sababu hiyo. Lakini mwishowe niliposafisha chumba changu niliipata.”—Frank.

Ni nini kitakachokusaidia? Jaribu kurudisha vitu mahali pake haraka iwezekanavyo. Kufanya mambo kwa ukawaida badala ya kusubiri hadi vitu vinaporundamana kabisa kutafanya iwe rahisi kusafisha na kupata vitu.

Unachoweza kufanya. Jaribu kuwa na zoea la kuwa nadhifu. Weka kila kitu mahali pake na uone ikiwa kufanya hivyo kutarahisisha mambo.

Anza polepole—anza leo! Ni mapendekezo gani katika makala hii yanayoweza kukusaidia zaidi?

․․․․․

Nitajaribu mapendekezo hayo kwa majuma ․․․․․․ nione kama yatanisaidia.

[Maelezo ya Chini]

MAMBO YA KUFIKIRIA

▪ Unahitaji kulala kwa saa ngapi ili uweze kufanya mambo vizuri?

▪ Unaweza kumwomba nani akusaidie kupanga ratiba?

▪ Ikiwa tayari una ratiba, unaweza kufanya marekebisho gani?

[Sanduku/Picha katika ukurasa wa 20, 21]

Katika juma moja, vijana kati ya umri wa miaka 8 na 18 walitumia saa zao hivi:

17

pamoja na wazazi wao

30

shuleni

44

kutazama televisheni, kucheza michezo ya video, kutuma ujumbe wa haraka, na kusikiliza muziki

WAKATI WANGU UNAPOTELEA WAPI?

Jumlisha wakati unaotumia kila juma

kutazama televisheni: ․․․․․

kucheza michezo ya video: ․․․․․

kutumia kompyuta: ․․․․․

kusikiliza muziki: ․․․․․

Jumla: ․․․․․

Saa ninazoweza kutumia kufanya mambo ya maana zaidi: ․․․․․

[Picha katika ukurasa wa 20]

Ukitanguliza mambo madogo hutakuwa na nafasi kwa ajili ya mambo ya maana zaidi