Ua Fesili Mai Talavou

Aiseā Ou te Fefe ai e Taʻu Atu Oʻu Talitonuga?

“Na iai ni avanoa lelei ou te talanoa atu ai i le aʻoga e faatatau i oʻu talitonuga. Ae ou te leʻi talanoa atu.”—Kalepo. *

“Sa fesili mai le matou faiaʻoga i le vasega po o le ā so matou manatu e faatatau i le evolusione. Na ou iloa o le avanoa lelei lea mo aʻu e taʻu atu ai loʻu talitonuga. Peitaʻi na ou matuā fefe ma e leai saʻu tala na faia. Ina ua uma, sa matuā leaga oʻu faalogona.”—Ema.

PE AFAI o oe o se talavou Kerisiano, atonu e pei lava ou lagona o lagona o Kalepo ma Ema. I le pei o i laʻua, atonu e pele iā te oe upu moni faavae o le Tusi Paia ua e aʻoaʻoina, ma e te manaʻo e taʻu atu na upu moni i isi. Peitaʻi, atonu e te palaai e talanoa atu e faatatau i ou talitonuga. Ae e mafai ona e atiaʻe le lototele. E faapefea? Taumafai e faataʻitaʻi auala o loo mulimuli mai, a o e sauni i tausaga taʻitasi mo le aʻoga:

1. Ia iloa mea e te fefe ai. Pe a e mafaufau i le taʻuina atu o ou talitonuga, e faigofie lava ona mafaufau i tulaga leaga e tutupu mai! Peitaʻi, o nisi taimi, e mafai ona faaitiitia lou fefe e ala i le tusi i lalo o mea e te fefe ai.

Ia faauma le fuaiupu o loo mulimuli mai.

▪ Pe afai ou te talanoa atu i le aʻoga e uiga i oʻu talitonuga, o le mea lenei atonu e tupu:

․․․․․

E ono faamāfanafanaina oe i le iloaina, e tutusa lava mea ia e te fefe ai ma mea o loo fefefe ai isi talavou Kerisiano. O se faaaʻoaʻoga, ua faapea mai Christopher, e 14 tausaga le matua, “Ou te fefe neʻi ula mai tamaiti iā te aʻu, ma ō taʻu atu i tagata uma o aʻu e ese mai lava i isi tamaiti.” Ma ua faapea mai Kalepo lea na taʻua i le amataga, “Ou te popole neʻi fai mai se fesili a se tasi ae ou te lē iloa le tali.”

2. Ia talia luʻi e tulaʻi mai. Po o mea o e fefe  ai e matuā lē faavaea lava? Atonu e leai. Ua faapea mai Ashley, “O nisi tamaiti e faatagā faafoliga mai e fiafia i oʻu talitonuga. Ae mulimuli ane latou toe faaaogā aʻu tala na fai atu e ula mai ai, ma faalili aʻu i luma o isi tamaiti.” O le mea lenei na tupu iā Nicole, e 17 ona tausaga: “Na faatusatusa e se tama se mau mai i lana Tusi Paia ma laʻu Tusi Paia, ma e eseese faaupuga o iai. Na ia faapea mai, ua suia laʻu Tusi Paia. Sa ou meia! Na ou lē iloa po o le ā le tala a fai atu.” *

O tulaga faapenei e fai lava si popolevale ai! Ae nai lo o le sola ese mai ai, ia talia na luʻi o se vaega o lou olaga o se Kerisiano. (2 Timoteo 3:12) Ua faapea mai le talavou e 13 tausaga, o Mataio, “Na fetalai Iesu o le a sauāina ona soo, e tatou te lē faatalitalia la o le a fiafia mai tagata uma iā i tatou, po o o tatou talitonuga.”—Ioane 15:20.

3. Ia mafaufau i aogā. Pe e iai se mea lelei e maua mai i se mea lē lelei na tupu? O le manatu lenā o Amber, e 21 tausaga. Fai mai a ia, “E faigatā tele ona faamatala atu ou talitonuga i tagata e lē faaaloalo i le Tusi Paia, ae e fesoasoani lenā iā te oe e malamalama lelei ai i lou lava tulaga.”—Roma 12:2.

Toe tepa i le tulaga na e faamatalaina i le Auala 1. Ia mafaufau i ni mea lelei a itiiti ifo e lua, e mafai ona iʻu i ai lenā tulaga, ma ia tusi i lalo.

1 ․․․․․

2 ․․․․․

O sina fautuaga: E mafai faapefea i le faailoa atu o ou talitonuga ona faaitiitia ai omiga mai i aumea? E faapefea i lou faia faapea ona aafia ai lou mautinoa o oe lava? O ou lagona mo Ieova le Atua? O ona lagona mo oe?—Faataoto 23:15.

4. Ia sauniuni. Ua taʻua i le Faataoto 15:28 e faapea: “E manatunatu le loto o lē amiotonu, ina ia fai se tali.” E ese mai i le manatunatu i lau tala o le a fai atu, taumafai e mafaufau i fesili e ono lāgā mai e isi. Ia fai ni saʻiliʻiliga i na mataupu, ma fuafua tali e te mafai ona fai atu.—Tagaʻi i le siata “Sauni Lau Tali e Fai Atu,” i le itulau e 25.

5. Ia amata loa. Pe afai ua e nofosauni e talanoa atu e faatatau i ou talitonuga, e faapefea ona e amata? E iai auala e te filifili ai. I se isi faaupuga, o le taʻuina atu o ou talitonuga e tai pei o le aau: O nisi tagata e faifai mālie ona alu i totonu o le vai; ae o isi e oso saʻo lava i totonu. I se tulaga tutusa, atonu e te amata le talanoaga i se mataupu e lē faalelotu, ma faasolosolo mālie ona siaki le vai. Ae afai e te popole tele ina neʻi iai se mea e sasi, o le auala sili lava e te fai o le ‘oso saʻo loa lava i ai.’ (Luka 12:11, 12) Ua faapea mai Aneterea, e 17 ona tausaga, “O taimi uma lava, e sili atu ona faigatā le mafaufau e faatatau i le taʻuina atu o oʻu talitonuga, nai lo o le taʻuina atu. Ae e amata loa se talanoaga, ua sili atu ona faigofie nai lo o le mea sa ou mafaufau o le a iai!” *

6. Ia faautauta. E pei lava ona lē mafai ona e oso i totonu o se vai e papaʻu, ia faaeteete foʻi ia aua neʻi amataina ni finauga e leai se uiga. Ia manatua, e iai ona pō e tautala ai ma ona pō e faalologo ai. (Failauga 3:1, 7) E oo foʻi iā Iesu na iai taimi na lē tali atu ai i ni fesili. (Mataio 26:62, 63) Ma ia manatua le mataupu silisili lenei: “O ē ua faautauta e latou te iloa atu le leaga ma lafi ai, a o le tagata e lē magafagafa e alu atu pea i ai, ona salamō mulimuli ai lea.”—Faataoto 22:3, Today’s English Version.

O lea la, afai ua e iloa o le a amata se finauga, aua le “alu atu pea i ai.” Nai lo lea, ia avatu se tali puupuu ma le faautauta. O se faaaʻoaʻoga, pe afai e faalili mai se tamaitiiti o le vasega, ‘Aiseā e te lē ulaula sikareti ai?’ e mafai ona e faapea atu, ‘Ona ou te lē manaʻo e faaleagaina loʻu tino!’ E fua lava i le tali mai, o le a e filifili ai pe e faamatala atili atu ou talitonuga pe leai.

O auala ua taʻua i luga, e mafai ona fesoasoani iā te oe e “nofo sauni [ai] pea e tali atu” e uiga i ou talitonuga. (1 Peteru 3:15) O le mea moni, o le nofosauni e lē uiga ai faapea o le a lē taitai ona e popole. Ae ua iloa e Alana, e 18 tausaga e faapea: “Pe a e faamatala atu ou talitonuga e ui lava i le fefe, o le a e lagona e pei lava ua e faataunuuina se mea—ua e manumalo i lou fefe ma le popole e faapea, o le a lē iʻu i se iʻuga lelei. Ma afai e iʻu i se iʻuga lelei, o le a sili atu ona lelei ou faalogona! O le a e fiafia ona sa e lototele e talanoa atu e faatatau i ou talitonuga.”

[Faaopoopoga i lalo]

MEA E MAFAUFAU I AI

▪ Po o manatu o loo taʻua i lalo, o manatu na o se tasi i lau aʻoga?

‘Ou te iloa o oe o se Molimau a Ieova. Atonu e te manatu o le a ou ula iā te oe, ae o le mea moni lava ou te faaaloalo iā te oe. E faapefea ona e toʻa pea e ui i faafitauli i le lalolagi? E ese loʻu fefe. Po o le a iai se isi taua o lata mai? Po o le a tatala le faaipoipoga a oʻu mātua? Po o le a tuua le aʻoga i lenei aso o oʻu saogalemu pea, e aunoa ma le afāina i se auupega? E tele aʻu fesili, ae e foliga mai e iai se fuafuaga o lou olaga, ma ua e iloa le mea e te manaʻo e fai. Pe ua māfua ona o lau lotu? Ou te fia talanoa i ai, ae ou te fefe e lāgā le mataupu. Pe e mafai ona e amataina se ta talanoaga faamolemole?’

 [Pusa/Ata i le itulau 26]

TALA A LAU TUPULAGA

“Na taliē mai nisi tamaiti iā te aʻu ina ua faamatala atu i ai oʻu talitonuga. Ae e masani lava ona latou tuua aʻu, pe afai e latou te iloa ou te lē o popole atu i a latou ulaga.”—Francesca, Peleseuma.

“Pe afai e te lē taʻuina i tagata o oe o se Kerisiano, atonu o le a amata ona galo iā te oe o oe o se Kerisiano, ma amata ona e gaoioi e pei o isi tagata. E lē mafai ona e mulimuli atu i isi tagata; ae e ao ona e tumau i lou tagata ua iai.”—Samantha, Iunaite Setete.

“A o oʻu laʻitiiti, ou te leʻi manaʻo e ese mai i isi tamaiti. Ae na mulimuli ane oʻu talisapaia le auala, ua fesoasoani ai oʻu talitonuga iā te aʻu, ina ia maua se olaga e sili ona lelei. O le iloaina o lenā tulaga na faatuputeleina ai loʻu mautinoa—na ou lagona ai le mitamita i mea ua ou talitonu i ai.”—Jason, Niu Sila.

[Pusa i le itulau 26]

 AMATAINA O TALANOAGA

▪ “O ā au fuafuaga mo le taumāfanafana?” [Pe a uma ona tali mai, ona taʻua lea o au fuafuaga faaleagaga, e pei o le auai i se tauaofiaga po o le faalautele atu o lau faiva.]

▪ Taʻu se mea na taʻua i tala fou ona fesili atu lea: “Pe na e faalogo i ai? O le ā sou lagona i lenā mea na tupu?”

▪ “Pe e te manatu o le a oo ina faaleleia le tulaga tautupe o le lalolagi o loo iai [po o se isi faafitauli]? [Faatali mo se tali.] Aiseā ua e manatu ai faapena?”

▪ “O le ā lau lotu?”

▪ “O le ā sou manatu i lou olaga o le a iai, i le isi lima tausaga i le lumanaʻi?” [Pe a uma ona tali mai, faamatala atu i ai ou sini faaleagaga.]

 [Siata i le itulau 25]

(Tagaʻi i le lomiga mo le ata atoa)

Sauni Lau Tali e Fai Atu

ʻOti le vaega lea!

Fautuaga: Ia talanoaina lenei siata faatasi ma ou mātua ma uō. Ia faatumu le siata. Ona vaai lea pe mafai ona e mafaufau i isi fesili e ono lāgā mai e tamaiti o lau vasega.

Amioga

Fesili

O le ā lou manatu e faatatau i le tauatane?

Tali

Ou te lē ʻinoʻino i le tauatane, ae ou te lē ioe i a latou amioga.

Le isi fesili

Pe e lē faaituʻau lenā manatu?

Saʻiliʻiliga

1 Korinito 6:9,10; Questions Young People Ask—Answers That Work, Volume 2, mataupu e 28. *

Tali

E leai, auā ou te tetee i ituaiga uma o amioga lē mamā—e lē na o le tauatane.

Tuugātala

Fesili

Aiseā e te lē tuutala ai?

Tali

Ua ou filifili ou te lē tuutala seʻiloga ua ou matua.

Le isi fesili

Pe e māfua ona o lau lotu?

Saʻiliʻiliga

Pese a Solomona 8:4; Young People Ask, Volume 2, mataupu 1.

Tali

Ioe. E faatoʻā matou tuutala pe a iai se manatu e faaipoipo, ma ou te iloa ou te leʻi sauni mo lenā tulaga!

Solitū

Fesili

Aiseā e te lē faʻalo ai i le fuʻa?

Tali

Ou te faaaloalo i le atunuu o loo oʻu nofo ai, ae ou te lē tapuaʻi i ai.

Le isi fesili

O lona uiga la e te lē tau mo lou atunuu?

Saʻiliʻiliga

Isaia 2:4; Ioane 13:35; O ā Aʻoaʻoga a le Tusi Paia, itulau e 148-151. *

Tali

E leai, ma e lē tau foʻi le faitau miliona o Molimau a Ieova o loo i isi atunuu, faasaga i lenei atunuu.

Toto

Fesili

Aiseā e te lē taliaina ai tuigātoto?

Tali

Ou te talia vailaau e saogalemu e tui mai—lea e lē pipisi mai ai aafiaga o le AIDS. Ae ua fai mai le Tusi Paia ia taumamao mai i le toto, ma o le pogai lenā ou te lē taliaina ai.

Le isi Fesili

Ae faapefea pe afai o le a e oti? Po o le a lē faamagaloina oe e le Atua?

Saʻiliʻiliga

Galuega 5:28, 29; Eperu 11:6; le tusi, Aʻoaʻoga a le Tusi Paia?, itulau e 129-131.

Tali

Filifiliga

O Pai ma Lafai o le tagata o le tou lotu, ae na ia faia le mea lea, ma le mea lea. Aiseā e te lē faia ai?

Tali

Ua aʻoaʻoina i matou i mea e finagalo i ai le Atua, ae e lē o faamalosia i matou e faia so o se mea! Ua iā i tatou le avanoa e fai ai a tatou lava filifiliga.

Le isi Fesili

Pe e lē o le uiga o lenā mea e eseese tapulaa mo tagata eseese i lau lotu?

Saʻiliʻiliga

Tali

Foafoaga

Fesili

Aiseā e te lē talitonu i le evolusione?

Tali

Aiseā e tatau ai fua ona ou talitonu i le evolusione? E oo foʻi i saienitisi e lē ioe i ai, ma o i latou o ni tagata popoto!

Le isi Fesili

Saʻiliʻiliga

Tali

[Faaopoopoga i lalo]

[Ata i le itulau 26]

O le taʻuina atu o ou talitonuga e tai pei o le aau. E mafai ona e faifai mālie—pe oso saʻo lava i totonu!