Pagpaniid sa Kalibotan

◼ Ang usa ka imbaw nga nakuha ilalom sa North Atlantic Ocean giingon nga mao ang “kinatas-ag kinabuhi nga kinhason nga nakaplagan sukad.” Giihap sa mga siyentipiko ang mga lut-od sa kabhang niini ug ilang nahibaloan nga ang imbaw maoy 405 anyos na.—SUNDAY TIMES, BRITANYA.

◼ “Bisan ang mga bilyonaryo maapektohan usab sa krisis sa ekonomiya. Pangutan-a lang ang ilang mga sikologo.”—THE NEW YORK TIMES, U.S.A.

Ang TV Makaimpluwensiya sa Batasan sa Pagpakigsekso

“Nagkadaghan ang ebidensiya nga kon ang mga batan-on magsigeg tan-aw ug mga salida sa TV nga may pagpakigsekso, maimpluwensiyahan ang ilang tinamdan ug batasan sa pagpakigsekso,” nag-ingon ang artikulo diha sa basahong Pediatrics. Gani, sumala sa usa ka pagtuon, ang mga tin-edyer nga magsigeg tan-aw sa maong mga salida “duha ka pilo nga posibleng mamabdos” kay niadtong dili kaayo tigtan-aw niana. Ang usa ka hinungdan mao nga ang TV makapahunahuna sa mga batan-on nga ang pagpakigsekso daw walay makadaot nga mga resulta, ug ang wala kinahanglanang pagmabdos ug ang mga sakit nga mapasa pinaagig pagpakigsekso wala hatagig pagtagad. Siyempre, usa lang ang TV sa mga paagi nga makaimpluwensiya sa mga batan-on bahin sa pagpakigsekso. Ang mga tigpanukiduki nag-ingon nga ang mga magasin, Internet, ug musika makaimpluwensiya usab.

Bag-ong mga Matang sa Sanla

Tulo ka libong tawo sa Amerika gitambalan ug sanla, nga gitawag usab ug Hansen’s disease. Mga 150 ka bag-ong matang sa sanla ang nadayagnos kada tuig. Daghang sanlahon maoy gikan sa ubang nasod. Apan ang National Hansen’s Disease Program, sa Baton Rouge, Louisiana, “nakamatikod ug mga 30 ka matang sa sanla kada tuig taliwala sa mga molupyo sa habagatang Louisiana ug sa Gulf Coast sa Texas kinsa nangatawo sa Amerika ug wala pa gayod makaadto ug mga nasod diin komon ang sanla,” nag-ingon ang American Society of Tropical Medicine and Hygiene. Wala pa gayod bug-os masabti sa mga tigpanukiduki kon nganong mikaylap kining sakita. Kon sayo nga madayagnos, ang sanla bug-os matambalan. Apan kon nakagamot na kini, ang nadaot nga kaunoran dili na maayo.

Radyoaktibong mga Butang Nangawagtang

“Ang mga terorista nga tingali nakabaton ug nukleyar o ubang radyoaktibong mga butang nakahatag ug dakong kapeligrohan,” nag-ingon si Mohamed ElBaradei, direktor heneral sa International Atomic Energy Agency. “Daghan kaayo ang nangawagtang nga nukleyar o radyoaktibong mga butang nga gitaho sa Agency—duolag 250 ka kaso sukad sa Enero ngadto sa Hunyo 2008 lamang. Makapabalaka gayod nga ang kadaghanan niining mga butanga wala na gayod makit-i.” Walay klaro kon kini nga pagkawagtang maoy tungod ba sa nagkadako nga panginahanglag radyoaktibong mga butang o tungod ba sa mas tukma nga taho sa membrong mga estado bahin niini nga mga pagkawala.

Karaang Sinulat Nakaplagan sa Israel

Ang mga arkeologo sa Israel nakakaplag ug usa ka dokumento nga gisulat 1,000 ka tuig nga mas una kay sa Dead Sea Scrolls. Ang maong dokumento, nga may lima ka tudling pulong nga gisulat ug tinta diha sa usa ka tipak sa yutang kulonon, nakubkoban diha sa usa ka kuta sa Judea sa Khirbet Qeiyafa, Israel, nga natukod sa ikanapulong siglo B.C.E. Kining dokumentoha wala pa mahuman paghubad, apan mora kinig usa ka legal nga dokumento nga gisulat sa usa ka batid nga sekretaryo ug dunay “mga pulong nga nalangkit sa mga pulong ‘huwes,’ ‘ulipon’ ug ‘hari,’” nag-ingon ang usa ka balita sa Hebrew University of Jerusalem.

[Picture Credit Line sa panid 30]

Gabi Laron/Institute of Archaeology/Hebrew University © Yosef Garfinkel