Mu ye kwa litaba za mwahali

Mu ye kwa litaba za mwahali

Kana tobali i ka tiisa silikani sa luna?

Kana tobali i ka tiisa silikani sa luna?

Ba Banca ba Buza Kuli

Kana tobali i ka tiisa silikani sa luna?

Heather u bile mwa libato ni Mike ka likweli ze peli feela, kono u ikutwa kuli se ba zibani ka nako ye telele. Ba ñolelananga tushango, ba ambolanga nako ye telele fa luwaile, mi mane a li muñwi ku bona ha bulela, yo muñwi wa kona ku feleleza za bulela! Kono cwale busihu ha ba nze ba inzi mwa mota, Mike u bata ze ñwi ku fita ku ambola feela.

Mwahalaa likweli ze peli ze felile, bo Mike ni Heather ba swalani feela kwa mazoho ni ku tubetana hanyinyani. Heather ha lati ku eza ze tuna ku fita zeo. Kono hape ha lati kuli a kauhane ni Mike. Ha ku na mutu u sili ya mu lumbanga ni ku mu tabisa hahulu inge Mike. Mi u ipulelela mwa pilu kuli: ‘Esi mane na ni Mike lwa latana, . . . cwale butata ki bufi?’

MWENDI ki kale mu lemuha ko u ka libisa muinelo wo. Kono mwendi se mu sa koni ku lemuha ki ka mo tobali i ka sinyeza libato la bo Mike ni Heather. Ha mu nyakisise taba ye:

Ha mu tula mulao o muñwi, inge cwalo mulao wa kuli se si ya mwahalimu kaufela si na ni ku wela fafasi, mu ka ikolofaza. Ki nto ye swana ha mu sa lateleli mulao wa Mulimu, o cwale ka wa kuli: “Mu ipabalele kwa buhule.” * (1 Matesalonika 4:3) Ki lifi ze kona ku zwa mwa ku sa latelela mulao wo? Bibele i li: “Ya pila mwa buhule, u foseza mubili wa hae luli.” (1 Makorinte 6:18) Kana manzwi ao ki a niti? Mu like ku kolohanya matata a malalu e ba kona ku kopana ku ona ba ba ikenya mwa buhule.

1. ․․․․․

2. ․․․․․

3. ․․․․․

Cwale ha mu bone hape ze mu ñozi. Kana mu ñozi lika ze cwale ka matuku a sihule, limba za mwa bucwañi, ni ku sa shemubiwa ki Mulimu? Zeo ku si na kakanyo ki lika ze maswe za kona ku kopana ni zona ufi kamba ufi ya loba mulao wa Mulimu wa kuli lu ipabalele kwa buhule.

Nihakulicwalo, mu kana mwa tahelwa ki muliko. Mu kana mwa ipulelela kuli, ‘Ha ku na ze kona ku ezahala ku na.’ Mu kana mwa ikutwa kuli, esi mañi ni mañi u eza buhule? Litaka za mina za kwa sikolo li kana za itumba ka za tobali ye ne li kile za eza, mi li kana li sa bonahali ku kutula mwateñi ze maswe. Mi sina Heather ya bulezwi kwa makalelo, mu kana mane mwendi mwa ikutwa kuli tobali i ka tiisa silikani sa mina. Mi kwandaa zeo, ki mañi ya tabela ku sehiwa kuli ha si ka eza kale fateñi tobali? Kana ne ku si ke kwa ba hande ku i eza?

Batili, mu si ke mwa matukela ku nahana cwalo! Mane pili mu swanela ku ziba kuli haki mañi ni mañi ya eza buhule. Ki niti kuli mu kana mwa bala lipiho ze bonisa kuli buñata bwa banana ba eza buhule. Ka mutala, patisiso ye ne ezizwe mwa United States ne i bonisize kuli mikulwani ha ba yo fezanga sikolo se si pahami, ba babeli mwahalaa ba balalu ba kabe ba ezize tobali. Niteñi, taba yeo hape i bonisa kuli ba bañwi—ili mukulwani a li muñwi mwahalaa ba balalu—bona ha ba ezangi buhule. Kono ba ba bu eza bo? Babatisisi ba fumani kuli banana ba bañata ba ba ezanga buhule ba ipumananga ku o muñwi kamba ye miñwi ya miinelo ye maswe ye latelela.

Muinelo #1: MASITAPILU. Buñata bwa banana ba ba ikenyanga mwa buhule ba bulelanga kuli ba inyazanga ha se ba ezize buhule.

Muinelo #2: KU SA SEPANA. Mushimani ni musizani ha se ba ezize tobali, mañi ni mañi u ka kalisa ku ipuza kuli, ‘Mutu yo u lobezi ni mañi yo muñwi?’

Muinelo #3: KU KAUHANA. Ha se ba ezize tobali, bashimani ba bañata ba yubekanga basizana ni ku yo bata basizana ba sili.

Muinelo #4: KU ZWAFA. Mwa pilu, musizana u kona ku ikutwa kuli na ka tabela mutu ya mu sileleza, ku fita mutu ya itusisa feela yena.

Kwandaa zeo, hape mu nyakisise taba ye: Bashimani ba bañata ba bulelanga kuli ha ba koni ku nyala musizana ye ba lobezi kale ni yena. Kabakalañi? Kakuli ba tabela ku nyala mutu ya si ka lobala kale ni muuna!

Kana taba ye ya mi komokisa, kamba mwendi mane ku mi nyemisa? Haiba ki cwalo, ibe kuli mu musizana kamba mu mushimani, mu hupule taba ye: Ze zwanga mwa ku eza tobali ki ze maswe hahulu ku fita ze boniswanga mwa mafilimu ni fa TV. Ze buhiswa mwa mafilimu ni fa TV li bonisanga kuli banana ba ba ezanga tobali ba ikumbutiwanga mi ba bonisananga lilato sakata. Kono mu si pumiwi! Ba ba bata ku mi hohela mwa buhule ba bata feela ku eza litakazo za bona beñi. (1 Makorinte 13:4, 5) Ki cwalo kakuli, kana mutu ya mi lata luli wa kona ku eza lika ze mi holofaza ni ku mi zwafisa? (Liproverbia 5:3, 4) Mi kana mutu ya mi lata luli wa kona ku mi kenya mwa muliko o kona ku felisa bulikani bwa mina ni Mulimu?—Maheberu 13:4.

Taba ya niti ki ya kuli haiba mu eza tobali ni mutu, mwa ishubula ili mina ka ku fanisa nto ya butokwa hahulu. (Maroma 1:24) Kona libaka batu ba bañata ha ba zwafanga ni ikutwa bumaswe ha se ba ezize buhule, kakuli ba ikutwanga inge kuli ba tuhelezi nto ye ñwi ya butokwa ku uzwiwa ku bona! Mu si tuheleli nto yeo ku ezahala ku mina. Haiba mutu a lika ku mi pepeza ka ku bulela kuli, “Kambe wa ni lata, kambe wa eza nto ye,” mina mu mu alabe ka ku tiya kuli, “Kambe wa ni lata, kambe ha u ni kupi ku eza nto ye!”

Mubili wa mina ki wa butokwa hahulu mi ha mu swaneli ku u fanisa feela. Mu bonise kuli mu tiile ka ku utwa mulao wa Mulimu wa ku ikambusa kwa buhule. Kwapili haiba mu nyala kamba mu nyalwa, kihona mu ka kona ku eza tobali. Mi mu ka kona ku ikola yona ka ku tala, ku si na ku inyaza kamba ku bilaela se siñwi, mo ba inyazezanga ni ku bilaela batu ba ba ezanga buhule.—Liproverbia 7:22, 23; 1 Makorinte 7:3.

Mwa kona ku fumana litaba ze ñata ka za “Ba Banca ba Buza Kuli” fa keyala ya fa Intaneti ya www.watchtower.org/ype

[Litaluso za kwatasi]

^ para. 6 Ka ku ya ka mo li itusiselizwe mwa Bibele, linzwi la “buhule” ha li ami feela tobali kono li ama ni likezo ze ñwi za mwahalaa batu ba ba si ka nyalana, ze cwale ka ku swala-swala kwa njenje ya yo muñwi kamba ku eza tobali ya mwa hanu kamba ya mo ku zwela ze maswe. Mwa kona ku bona litaba ze ñwi mwa buka ya Questions Young People Ask—Answers That Work, Volyumu 2, fa makepe 42-47.

ZA KU NAHANISISA

● Nihaike kuli mubili o si ka petahala u kona ku lakaza ku eza tobali, ki kabakalañi ku i eza ha ku si ka luka?

● Mu ka ezañi haiba mutu a mi ku kupa ku lobala ni yena?

[Mbokisi fa likepe 21]

LI BULELA LITAKA ZA MINA

“Ku hanela mukupi ha ku talusi kuli u ka tuhela ku kupa. Mu tokomele mo mu hanela. Haiba mu hana ka sishemo, inze mu utwahala ku kakanya, mukupi ha na ku tuhela ku kupa. Mu tokwa ku alaba ka ku tiya!”

“Ku hana feela hañata ha ku sebezi. Nihaiba ku talusa bulapeli bwa mina fokuñwi ha ku sebezi. Se ni zibile batu ba ba itumbanga kuli ba kile ba wisa Mukreste. Fokuñwi mu tokwa feela ku siya mutu ya mi kataza. Ku eza cwalo ku taata, kono kwa sebeza.”

“Ka ku ba Mukreste, mu na ni mikwa ye ba tabela ba bañwi. Kacwalo mu tone, mi mu hane ha mu kupiwa ku ikenya mwa likezo za buhule. Mu zwelepili ku ba ni mikwa ye minde. Mu si matukeli ku eza nto ye si ke ya mi tusa se siñwi!”

[Maswaniso]

Diana

James

Joshua

[Mbokisi fa likepe 22]

MU MU BONISE KULI MU TIILE!

Haiba mu mwa libato, kana mu na ni lilato sakata ku musizana yo mu mwa libato ni yena? Haiba mu na ni lilato luli ku yena, mu mu bonise kuli mu na ni . . .

maata a ku latelela milao ya Mulimu

butali bwa ku ambuka miinelo ye kona ku mi kenya mwa muliko

lilato la ku tokomela za hae

Haiba mu eza cwalo, u zibe musizana yo mu mwa libato ni yena u ka ikutwa sina mwa na ikutwezi Mushulami, ya na ize: “Mulatiwa wa ka ki wa ka, mi na, ni wa hae.” (Pina ya Lipina 2:16) Ka mubulelelo o muñwi kikuli, mu ka mu bonisa kuli mu tiile!

Mu bone Liproverbia 22:3; 1 Makorinte 6:18; 13:4-8.

[Mbokisi fa likepe 22]

AKALEZO

Ha mu inzi ni mushimani kamba musizana, mulao o munde o mu swanela ku latelela ki wo: Haiba ku na ni nto ye mu si ke mwa tabela kuli bashemi ba mina ba mi bone inge mu i eza, u zibe nto yeo ha mu swaneli ku i eza.

[Siswaniso fa likepe 22]

Ku lobala ni mutu yo mu si ka nyalana ni yena ki ku sinya mpo ye mu filwe ki Mulimu. Ku swana inge ku nga siswaniso se sinde se mu filwe ki mutu ni ku itusisa sona sina mahatelo a mahutu a mina