Pagkinabuhi nga Menos ang Kita

ANG pagkinabuhi nga menos ang kita nagkinahanglag maayong plano. Kini ang gipasiugda ni Jesus sa dihang siya miingon: “Kinsa kaninyo nga buot magtukod ug torre nga dili una molingkod ug kuwentahon ang gasto, aron tan-awon kon siya aduna bay igo aron sa paghuman niini?” (Lucas 14:28, 29) Sa magpadapat nianang tambaga, ikaw ‘makakuwenta sa gasto’ sa pagkinabuhi sumala sa imong kita kon maghimog badyet. Sa unsang paagi kini mosaler? Sulayi kini:

Inigdawat nimo sa suweldo, paggahin ug espesipikong mga kantidad nga ilain-lain alang sa presente ug umaabot nga mga galastohan. (Tan-awa ang kahon sa  panid 8.) Kon imong malain-lain ang imong galastohan, mahibalo ka kon diin paingon ang kuwarta ug pilay nagasto sa mga butang nga dili kaayo importante. Pinaagi niana imong matino kon unsay imong pakunhoran ug gasto.

Sa magplano ug badyet nga mosaler nimo, sunda ang mosunod nga mga sugyot.

 Magmaalamon Kon Mamalit

Sa dihang nawad-ag trabaho si Raúl, ang iyang asawa nga si Bertha, nagbag-o sa iyang paagi sa pagpamalit. “Mangita kog mga kupon para diskuwento ug gibaratilyong mga baligya,” siya miingon. Aniay pipila ka sugyot:

● Planoha daan ang imong lutoonon sa tibuok semana base sa kon unsay gibaratilyong pagkaon.

● Palit ug pangunang mga pangsambog sa sud-an para sa pagluto imbes kanang gipaketeng mga pagkaon.

● Palit ug daghan nianang gibaratilyong mga baligya o kanang pagkaon nga anaa sa tempo.

● Palit ug dinaghan, apan paneguroa nga dili usab sobra ka daghan ang imong palitong pagkaon nga madaot kon magdugay.

● Aron makabarato, palit ug ukay-ukay nga sinina nga maayo pa.

● Palit ug promo nga tiket sa dihang mobiyahe.

● Ayaw pagpunayg pamalit. a

Irekord Kana

“Kinahanglan ming magbadyet,” matod pa ni Fred, “busa akong ginarekord ang kinahanglan namong bayran dayon ug kon pilay among ibadyet sa tibuok bulan.” Si Adele nga iyang asawa, midugang: “Nahibalo ko kon pilay akong gastohon kon mamalit ko sa merkado. Usahay kon mamalit kog mga kinahanglanon para sa mga bata o sa balay, akong tan-awon ang badyet kon paigo ba, ug ‘kon dili gani, maghulat na lang kami sa sunod bulan.’ Nakatabang gayod ang pagrekord!”

Pamalandong Una sa Dili pa Mamalit

Pangutan-a kanunay ang imong kaugalingon: ‘Gikinahanglan ba gyod ni nako? Mapuslan pa ba ang daan nakong gamit, o gusto lang gyod kog bag-o?’ Kon panagsa ra nimong gamiton ang usa ka butang, pwede bang mangabang na lang? Kon gamitonon gyod ang usa ka butang, pwede ra ba ang segunda mano?

Bisag ang ubang mga pamaagi sa ibabaw morag dili kaayo importante, dako kaayo kinig mahimo! Sa ato pa, kon imong batasanon ang pagdaginot diha sa gagmayng mga butang, mabatasan usab nimo ang pagdaginot sa dagkong mga butang.

Pangitag mga Paagi

Aron makamenos ug gasto sa mga butang nga dili kaayo importante, pangitag mga paagi. Pananglitan, si Adele miingon: “Duha ang among awto apan ang usa among gibaligya ug usa na lay among gigamit. Aron makadaginot ug gasolina, tingbon namo ang among lakaw. Mamalit lang kami sa among gikinahanglan.” Aniay ubang mga paagi aron makamenos ug gasto:

● Pananom ug mga utanon.

● Sunda ang manuwal sa imong mga gamit aron dili kini daling maguba.

● Pag-ilis dayon ug pang-oran inig-abot sa balay aron dili daling madaan ang imong sinina nga panglakaw.

 Ayaw Pagpalain!

Daghan niadtong nawad-ag trabaho maghilom na lang ug magpalain sa ilang kaugalingon. Apan dili ingon niana si Fred! Ang iyang pamilya mapaluyohon kaniya, lakip ang iyang dagkong mga anak. “Nakakat-on kami sa pagtinabangay, ug kini nakapasuod kanamo,” siya miingon. “Kaming tanan nakaamgo, ‘Dili lang kini problema sa usa, kondili problema ni namong tanan.’”

Nalig-on usab si Fred sa iyang isigka-Kristohanon sa dihang siya regular nga makigtigom uban kanila sa Kingdom Hall sa mga Saksi ni Jehova. “Inigtapos sa among Kristohanong mga tigom, madasig gyod ko,” siya miingon. “Buotan kaayo ang mga igsoon. Tungod sa ilang tabang ug paglipay, mibati kami nga wala mi mag-inusara.”—Juan 13:35.

Mga Kaayohan sa Pagtuo

Tungod sa kawalay trabaho milyon-milyon ang mibati nga giluiban sila sa ilang mga amo. Si Raúl, nga nahisgotan na, naguol pag-ayo sa wala damhang pagkataktak sa trabaho duha ka beses—una sa iyang nasod sa Peru ug dayon sa New York City. Human mataktak sa trabaho sa ikaduhang higayon, si Raúl nakaingon, “Wala na gayoy butang nga segurado niining kalibotana.” Milabay na lang ang mga bulan, wala gihapon siya makakitag trabaho. Unsay nakatabang kaniya? Si Raúl miingon, “Nahimo akong suod sa Diyos ug nakaamgo ko nga kinahanglang mosalig ko kaniya kon gusto kog tinuod nga kasegurohan.”

Si Raúl Saksi ni Jehova, ug ang iyang pagtuon sa Bibliya nakatabang kaniya sa pagbatog lig-ong pagtuo sa mahigugmaong langitnong Amahan, kinsa misaad: “Dili ko gayod ikaw pagabiyaan ni sa bisan unsang paagi pagatalikdan.” (Hebreohanon 13:5) Lisod ang kahimtang. “Kami kanunayng mag-ampo alang sa among pangunang mga panginahanglan, ug kami nagmakontento sa kon unsay gitagana sa Diyos,” matod pa niya. Ang asawa ni Raúl nga si Bertha, midugang: “Usahay mabalaka ko, nga maghunahuna kon makakita ba kahag trabaho si Raúl. Apan gitubag ni Jehova ang among mga pag-ampo kay natagan-an man ang among panginahanglan matag adlaw. Bisag menos na ang among kuwarta karon, mas simple ang among kinabuhi.”

Kay si Fred Saksi ni Jehova man, ang iyang pagtuon sa Bibliya nakaapektar sa iyang paagi sa pag-atubang sa situwasyon. “Usahay gilantaw namo nga ang kasegurohan mabatonan lang diha sa trabaho, posisyon, o pondo sa bangko,” siya miingon. “Apan akong nakat-onan nga si Jehova lang ang makahatag ug kasegurohan, ug ang pagpakigsuod kaniya maoy makahatag ug tinuod nga kasegurohan.” b

[Mga footnote]

[Blurb sa panid 9]

“Kami kanunayng mag-ampo alang sa among pangunang mga panginahanglan, ug kami nagmakontento sa kon unsay gitagana sa Diyos”

 [Kahon/Chart sa panid 8]

 Kon Unsaon Pagbadyet

(1) Irekord ang binulang mga galastohan. Ilista ang imong magasto sa tibuok bulan alang sa pagkaon, balay (abang o binulang bayranan sa bangko), sakyanan, mga bayranan sa tubig, koryente, ug uban pa. Alang sa tinuig nga mga bayranan, bahina kana sa 12 para sa binulang kantidad.

(2) Ilain-lain ang mga galastohan. Lakip niini ang pakaon, balay, sakyanan ug mga gastos sa pagbiyahe, ug uban pa.

(3) Banabanaa kon pilay ilain sa matag galastohan. Kon bahin sa tinuig nga bayranan, banabanaa kon pilay ilain alang niini matag bulan.

(4) Ilista ang tanang limpiyong kita sa imong pamilya. Ibani kinig kantidad alang sa mga bayranan sama sa buhisanan. Itandi kini sa mga galastohan.

(5) Matag bulan paglain ug kantidad alang sa matag galastohan. Ang simpleng paagi sa paghimo niini mao ang pagmarka diha sa sobre alang sa matag galastohan. Dayon sudli kinig kuwarta matag panahon hangtod matibuok ang kantidad.

Pahinumdom: Magmaalamon sa paggamit ug credit card! Daghang plano sa pagbadyet nangadaot tungod sa tentasyon sa pagpangutang.

[Chart]

(Alang sa aktuwal nga pagkahan-ay, tan-awa ang publikasyon)

Limpiyong Binulan nga Kita

LIMPIYONG BINULAN NGA SUWELDO ₱․․․․․ UBAN PA ₱․․․․․

LIMPIYONG SUWELDO SA

UBANG SAKOP SA BALAY ₱․․․․․ TOTAL NGA LIMPIYONG KITA

₱․․․․․

Gibadyet Aktuwal

nga Binulang Galastohan nga Binulang Galastohan

₱․․․․․ Abang o Bayranan sa Bangko ₱․․․․․

₱․․․․․ Insyurans/Buhis ₱․․․․․

₱․․․․․ Bayranan sa Koryente, Tubig, ug Uban Pa ₱․․․․․

₱․․․․․ Sakyanan ₱․․․․․

₱․․․․․ Kalingawan/Biyahe ₱․․․․․

₱․․․․․ Telepono ₱․․․․․

₱․․․․․ Pagkaon ₱․․․․․

₱․․․․․ Uban pa ₱․․․․․

TOTAL NGA GIBADYET AKTUWAL NGA TOTAL

₱․․․․․ ₱․․․․․

Itandi ang Kita ug Galastohan

LIMPIYONG BINULAN NGA KITA ₱․․․․․

IBANI SA− BALANSE

BINULANG GALASTOHAN ₱․․․․․ ₱․․․․․