Igra slučaja ili delo Stvoritelja?

Oko noćnog leptira

● Kao što samo ime govori, većina noćnih leptira uglavnom leti po mraku. Dok se prisustvo nekih noćnih stvorenja može opaziti kada im oči zasijaju na svetlosti, noćni leptir ima jedinstven način da se prikrije — njegova rožnjača znatno manje odbija svetlost.

Razmislite o sledećem: Oko noćnog leptira ima neobičnu rožnjaču — ona se sastoji od nizova mikroskopskih ispupčenja raspoređenih u šestougaone strukture. Ta ispupčenja su „manja od talasne dužine vidljive svetlosti“, kaže Peng Đang, docent za oblast hemijski inženjering na Floridskom univerzitetu u SAD. Raspored i veličina tih nizova su takvi da oko noćnog leptira upija svetlost različitih talasnih dužina koja dopre iz više uglova. Sićušna ispupčenja na njegovoj rožnjači visoka su samo 200 do 300 nanometara. Poređenja radi, prečnik prosečne ljudske vlasi je oko 80 000 nanometara!

Inženjeri se nadaju da će im bolje poznavanje rožnjače noćnog leptira pomoći da poboljšaju dizajn dioda koje emituju svetlost (LED) i ekrana s tečnim kristalima (LCD), koji se koriste u mnogim elektronskim uređajima. Građa oka noćnog leptira mogla bi naći primenu i u korišćenju solarne energije. Silikonske solarne ćelije odbijaju do 35 posto svetlosti, što je priličan gubitak potencijalne energije. Međutim, Đang i njegovi saradnici su po uzoru na raspored sićušnih ispupčenja u oku noćnog leptira napravili silikonsku ćeliju koja odbija manje od 3 posto svetlosti. „Možemo mnogo naučiti posmatrajući strukture koje se nalaze u prirodi“, zaključio je Đang.

Do kakvog ste zaključka došli? Da li su sićušne antirefleksne strukture u oku noćnog leptira nastale pukim slučajem ili su delo Stvoritelja?

[Slika na 30. strani]

Rožnjača noćnog leptira sastoji se od nizova mikroskopskih ispupčenja raspoređenih u šestougaone strukture

[Slike na 30. strani]

Silikonska ploča koja ne odbija svetlost koristi se u solarnim ćelijama

[Izvori slika na 30. strani]

Uveličani snimak oka noćnog leptira: Courtesy of Dartmouth Electron Microscope Facility; uveličani snimak silikonske ploče: Courtesy Peng Jiang