HEB je een minderwaardigheidscomplex en durf je daardoor geen nieuwe uitdagingen aan te gaan? Krijgt je zelfvertrouwen af en toe een deuk door goedbedoelde opmerkingen van mensen tegen wie je opkijkt? Ben je zo ontmoedigd door blunders uit het verleden dat je niks meer durft? Hoe kun je dan leren om over missers heen te komen — of die nu echt zijn of ingebeeld?

Het is echt de moeite waard om achter het antwoord op de laatste vraag te komen, want vroeg of laat maakt iedereen fouten (Romeinen 3:23). Maar mensen die met mislukkingen hebben leren omgaan, kunnen tegen een stootje. Ze kunnen fouten relativeren, zich eroverheen zetten en het opnieuw proberen. En de volgende keer is de kans groter dat het wel goed gaat! We gaan nu bespreken hoe je met drie uitdagingen kunt omgaan: faalangst, een ingebeelde mislukking en een echte mislukking.

Je verwacht dat het misgaat en je besluit het niet eens te proberen, omdat je denkt dat de kans dat het lukt veel te klein is.

Zelfonderzoek. Kruis aan wat je graag zou willen doen maar waarvan je zeker weet dat het niet zal lukken.

• Je geloof verdedigen tegenover klasgenoten

• Solliciteren

• Een publiek toespreken

• Aan een bepaalde sport doen

• Zingen of een muziekinstrument bespelen

• Iets anders ․․․․․

Afwegingen. Kijk naar wat je hierboven hebt aangekruist en sta stil bij wat er zou kunnen gebeuren door de volgende vragen te beantwoorden:

Wat wil ik graag dat er gebeurt?

Waar ben ik bang voor?

Schrijf nu één reden op waarom je het toch zou moeten proberen, ook al zou het mis kunnen gaan.

Een Bijbels voorbeeld. Toen Mozes van Jehovah God de opdracht kreeg het volk Israël  te leiden, dacht hij meteen aan wat er mis kon gaan. „Maar als ze mij niet willen geloven?”, vroeg hij aan God. Toen begon hij over zijn eigen fouten. „Ik ben nooit zo welbespraakt geweest”, zei hij. „Ik kan erg moeilijk uit mijn woorden komen.” Zelfs toen Jehovah beloofde hem te helpen, smeekte hij: „Kunt u niet iemand anders sturen?” (Exodus 4:1, 10, 13, Groot Nieuws Bijbel) Uiteindelijk accepteerde Mozes de taak en we weten hoe het verder ging. Met de hulp van God gaf hij veertig jaar lang leiding aan het volk Israël.

Wat je kunt doen. Koning Salomo schreef: „Alles wat uw hand te doen vindt, doe dat met uw kracht” (Prediker 9:10). Laat je dus niet tegenhouden door faalangst, maar doe je best. Denk eens aan iets wat beter ging dan je had verwacht. Wat heb je daardoor over jezelf geleerd? Hoe kan dat je helpen om je faalangst te overwinnen?

Hint: Je kunt aan een van je ouders of aan een verstandige vriend(in) tips vragen om je te helpen meer zelfvertrouwen te krijgen. *

Als iemand een goede prestatie neerzet, voel je je in vergelijking met hem of haar een loser.

Zelfonderzoek. Met wie vergelijk je jezelf en door welke prestatie van die persoon voel jij je een loser?

Afwegingen. Betekent het succes van die persoon echt dat jij gefaald hebt? Vul hieronder iets in wat bij jou op zich goed ging, maar wat een ander beter deed, bijvoorbeeld een proefwerk.

Schrijf nu op waarom het wel de moeite waard was het te doen.

Een Bijbels voorbeeld. Kaïn was woedend toen duidelijk werd dat zijn broer Abel Jehovah’s goedkeuring had. Jehovah waarschuwde Kaïn voor zijn jaloezie maar liet tegelijk merken dat hij het vertrouwen had dat Kaïn  het goede kon doen als hij dat wilde (Genesis 4:6, 7). *

Wat je kunt doen. Erken gewoon dat anderen in bepaalde dingen beter zijn dan jij. Maak er geen competitie van, ook niet in je gedachten (Galaten 5:26; Romeinen 12:15). Ga niet opscheppen, maar besef wel dat ook jij unieke kwaliteiten hebt. In de Bijbel staat: „Ieder moet zijn eigen doen en laten onderzoeken. Dan kan hij bij zichzelf een reden tot roemen zoeken in plaats van in de vergelijking met anderen” (Galaten 6:4, GNB).

Als je terugdenkt aan iets wat misgegaan is, vind je het niet meer de moeite waard om het nog eens te proberen.

Zelfonderzoek. Met welke persoonlijke tekortkoming zit je het meest?

Afwegingen. Wil die tekortkoming echt zeggen dat je in alle opzichten een mislukkeling bent? Stel dat je aan een bepaalde zwakheid toegegeven hebt. Ben je dan een hopeloos geval? Of betekent het alleen maar dat je hulp nodig hebt? Als je tijdens het sporten zou vallen, zou je een helpende hand aanvaarden en weer verder gaan. Als je een tekortkoming moet overwinnen, kun je dat op dezelfde manier aanpakken. Schrijf hieronder op met wie je over het probleem zou kunnen praten. *

Een Bijbels voorbeeld. De apostel Paulus was soms ontmoedigd vanwege zijn zwakheden. „Ellendig mens die ik ben”, schreef hij (Romeinen 7:24). Maar hij besefte dat hij ook goede kanten had. Hij schreef: „Ik heb de voortreffelijke strijd gestreden, ik heb de loopbaan tot het einde gelopen, ik heb het geloof bewaard” (2 Timotheüs 4:7).

Wat je kunt doen. Concentreer je niet alleen op je fouten, maar kijk ook naar je goede kanten. Dat doet Jehovah ook. In de Bijbel staat: ’God is niet onrechtvaardig, zodat hij uw werk en de liefde die gij voor zijn naam hebt getoond, zou vergeten’ (Hebreeën 6:10; Psalm 110:3).

Bedenk dat niemand volmaakt is. Iedereen gaat weleens de mist in. Als je leert om tegen een stootje te kunnen, leer je iets heel belangrijks waar je ook als volwassene veel aan zult hebben. In Spreuken 24:16 staat: „De rechtvaardige kan wel zevenmaal vallen, en hij zal stellig opstaan.” Zo iemand kun jij ook worden!