Seba’ Stqarrijiet Għaqlin
L-ISTQARRIJIET t’hawn taħt jinsabu fi ktieb antik miżgħud bi proverbji li wrew li huma prattiki u aġġornati. Ikkunsidra kif dawn jistgħu jgħinuk timmaniġġa flusek.
1. “Min iħobb il-fidda ma jixbax bil-fidda, u lanqas min iħobb l-għana ma jixbaʼ bid-dħul.” (Ekkleżjasti 5:10) Dan mhuwiex il-kliem taʼ raġel għajjur u fqir. Wieħed mill-iktar irġiel sinjuri li qatt għex, is-Sultan Salamun t’Iżrael, kiteb dan il-kliem ibbażat fuq l-esperjenza personali tiegħu u fuq dak li ra. Irġiel sinjuri taʼ żmienna qalu kliem simili.
2. “La għandna x’nieklu u biex nitgħattew, għandna nkunu kuntenti b’dawn l-affarijiet. Madankollu, dawk li huma determinati li jsiru għonja jaqgħu f’tentazzjoni.” (1 Timotju 6:8, 9) Dan il-kliem kitbu l-appostlu Pawlu, li telaq karriera prominenti u sar segwaċi taʼ Ġesù Kristu. Kuntrarju għal xi mexxejja reliġjużi llum, Pawlu b’mod sod irreżista kwalunkwe tentazzjoni biex jieħu vantaġġ materjali mill-istudenti tiegħu jew minn sħabu. Minflok, bl-onestà kollha setaʼ jgħid: “Qatt ma xxennaqt b’għira għall-fidda jew id-deheb jew l-ilbies taʼ xi ħadd. Intom stess tafu li dawn l-idejn ħadu ħsieb il-ħtiġijiet tiegħi u taʼ dawk li kienu miegħi.”—Atti 20:33, 34.
3. “Min minnkom li jrid jibni torri ma joqgħodx l-ewwel bil-qiegħda u jikkalkula l-ispejjeż, biex jara jekk għandux biżżejjed biex ilestih?” (Luqa 14:28) It-tixbiha taʼ Ġesù tistaʼ tapplika għal sitwazzjoni li forsi tiffaċċja: Meta tixtri xi ħaġa, speċjalment bi credit card, se tixtri bla ma taħsibha jew se tkun paċenzjuż u tgħodd in-nefqa? Tassew għandek bżonn l-oġġett, u tistaʼ taffordjah?
4. “Min jissellef jaqaʼ f’idejn min silfu.” (Proverbji 22:7, Għaqda Biblika Maltija) Il-kriżi finanzjarja dinjija li kellna dan l-aħħar kixfet il-frugħa tal-credit cards u taʼ forom oħra taʼ dejn. Michael Wagner, fil-ktieb tiegħu tal-2009 (Your Money, Day One), jgħid li f’xi pajjiżi “huwa komuni li individwu jkollu, bejn wieħed u ieħor, ’il fuq minn 6,000 ewro f’dejn fuq erbaʼ credit cards jew iktar.”
5. “Il-ħażin jissellef u ma jħallasx lura, imma l-ġust juri ħniena u jagħti għotjiet.” (Salm 37:21) Xi nies jiddikjaraw li huma falluti għax dan hu meqjus bħala mod faċli kif jevitaw li jħallsu lura dak li ssellfu. Mill-banda l-oħra, dawk li jgħożżu relazzjoni tajba m’Alla mhux biss huma kuxjenzjużi li jħallsu d-dejn, jekk jistgħu jagħmlu dan, imma wkoll huma ġenerużi b’li għandhom.
6. “Kont żagħżugħ, u issa xjaħt, u madankollu qatt ma rajt lil xi ħadd ġust abbandunat għalkollox, lanqas lil uliedu jfittxu l-ħobż.” (Salm 37:25) Dan il-kliem inkiteb minn raġel li bata trattament inġust. Qattaʼ snin sħaħ bħala maħrub, u kultant għex fl-għerien u kultant fittex kenn f’art barranija. Fl-aħħar, dan il-maħrub, David, sar is-sultan t’Iżrael tal-qedem. Matul ħajtu esperjenza personalment kemm kien minnu l-kliem t’hawn fuq.
7. “Hemm iktar hena meta tagħti milli meta tirċievi.” (Atti 20:35) Dan il-kliem lissnu l-aqwa bniedem li qatt għex. “Għall-ferħ li tqiegħed quddiemu,” Ġesù qattaʼ ħajtu fuq l-art jaqdi lil oħrajn. Issa jgawdi l-ħajja bħala spirtu immortali fis-sema fuq il-leminija “taʼ l-Alla l-hieni,” Ġeħova.—Ebrej 12:2; 1 Timotju 1:11.
Ma jistaʼ jkollna l-ebda skop akbar f’ħajjitna milli nimitaw l-eżempju taʼ Ġesù billi nagħmlu kulma nistgħu għall-interessi t’oħrajn. Bla ebda dubju taqbel li jkun aħjar li tfaddal bil-għaqal milli tonfoq b’mod egoist, ħalli tkun tistaʼ tagħti b’mod ġeneruż.