Φτερωτοί Ψαράδες

ΟΙ ΨΑΡΑΔΕΣ​—φτερωτοί και μη​—έχουν να λύσουν τρία βασικά προβλήματα: (1) να εντοπίσουν τα ψάρια, (2) να τα πλησιάσουν και (3) να τα πιάσουν.

Μια συνηθισμένη μέθοδος ψαρέματος στην αρχαία Αίγυπτο ήταν το ψάρεμα με καμάκι. Αυτή η μέθοδος μιμούνταν τις τεχνικές που χρησιμοποιούσαν κάποια πουλιά της οικογένειας των ερωδιών πολύ προτού ασχοληθούν με το αντικείμενο οι άνθρωποι.

Ο σταχτοτσικνιάς, ένας ερωδιός που συναντάται συχνά στο δέλτα του Νείλου, καμακώνει τα ψάρια με το μυτερό του ράμφος. Μπορεί μάλιστα να καρφώσει δύο ψάρια μεμιάς και να φάει πάνω από μισό κιλό μέσα σε μια μέρα. Δικαίως, λοιπόν, θα μπορούσε να χαρακτηριστεί πολύ πιο επιτήδειος από τους συναδέλφους του στον κόσμο των ανθρώπων.

Γενικά μιλώντας, οι ερωδιοί είναι μάστορες στην ενέδρα και στον αιφνιδιασμό. Ο ερωδιός περπατάει αργά αργά στα ρηχά ή στέκεται τελείως ακίνητος με το ράμφος του σε ετοιμότητα. Όταν ένα ψάρι έρθει σε απόσταση βολής, βουτάει το κεφάλι του στο νερό και το αρπάζει. Συνήθως, η συνταγή της επιτυχίας του είναι η υπομονή.

Ψάρεμα με Δόλωμα

Οι πράσινοι ερωδιοί στην Ιαπωνία φαίνεται πως μιμούνται τους ανθρώπους οι οποίοι ρίχνουν ψωμί για να ταΐσουν τα ψάρια στις λιμνούλες, όπως παρατηρεί το βιβλίο Η Ζωή των Πουλιών (The Life of Birds). Αυτά τα τετραπέρατα πουλιά ρίχνουν ψίχουλα για να δελεάσουν τα ψάρια ώστε να έρθουν σε βολική απόσταση.

Οι αιγκρέττες στην Καραϊβική χρησιμοποιούν και αυτές ψωμί για να προσελκύσουν τα ψάρια. Μπορούν όμως να τα πιάσουν και χωρίς δόλωμα​—τα κίτρινα πόδια τους είναι ό,τι πρέπει για αυτή τη δουλειά. Καθώς στέκονται με το ένα πόδι στα ρηχά, κουνάνε το άλλο πέρα δώθε για να τους κεντρίσουν την περιέργεια.

Ψάρεμα στα Πεταχτά

Τα πουλιά ψαρεύουν με διάφορους τρόπους. Οι ψαραετοί φημίζονται για το ότι αρπάζουν το «γεύμα» τους και εξαφανίζονται. Πετάνε πάνω από το νερό αναζητώντας ψάρια που κολυμπούν  κοντά στην επιφάνεια. Μόλις εντοπίσουν κάποιο, διπλώνουν τις φτερούγες τους και βουτάνε με ορμή στο νερό, προσαρμόζοντας αναλόγως την πορεία καθόδου τους μέχρι να το αρπάξουν με τα νύχια τους. Αυτή η τεχνική απαιτεί τέλειο συγχρονισμό και οξύτατη όραση.

Μερικές φορές ο αφρικανικός ψαραετός διαπιστώνει ότι το ψάρι που γράπωσε παραείναι βαρύ για να το σηκώσει. Ενίοτε πιάνει ψάρια που φτάνουν τα τρία κιλά! Τι κάνει τότε; Φυσιοδίφες έχουν δει ψαραετούς να βρίσκουν τη λύση κωπηλατώντας με τις φτερούγες τους ως την ακτή!

Κατάδυση για τον Επιούσιο

Οι σούλες κάνουν και αυτές κατάδυση για τη λεία τους, με τη διαφορά όμως ότι εφορμούν εντελώς κάθετα. Μικρά σμήνη πετούν μαζί αναζητώντας κοπάδια ψαριών που κολυμπούν κοντά στην επιφάνεια. Το ασημί χρώμα αυτών των ψαριών κάνει τα βαθυγάλανα νερά να φαίνονται πράσινα από ψηλά. Αυτή η πρασινωπή κηλίδα προδίδει την παρουσία των ψαριών και δίνει στις σούλες το σύνθημα για επίθεση.

Μόλις εντοπίσουν ένα κοπάδι ψαριών, οι σούλες βουτάνε σαν σαΐτες στο νερό με ταχύτητα που μπορεί να φτάσει σχεδόν τα 100 χιλιόμετρα την ώρα. Το θέαμα που προσφέρουν συναγωνίζεται τις καταδύσεις στους Ολυμπιακούς αγώνες. Αυτή η κινητικότητα δεν περνάει απαρατήρητη. Σύντομα καταφθάνουν και άλλα σμήνη για το μεγάλο φαγοπότι.

Ανόμοια με τους ερωδιούς, οι σούλες δεν καμακώνουν το ψάρι τη στιγμή που μπαίνει το κεφάλι τους στο νερό. Η ορμή της κατάδυσης τις σπρώχνει σε αρκετά μεγάλο βάθος. Μετά όμως, καθώς ανεβαίνουν προς την επιφάνεια, αρπάζουν το ψάρι και το καταπίνουν ολόκληρο.

Τα γλαρόνια είναι και αυτά άριστοι δύτες, αλλά αιωρούνται πάνω από το νερό σε πολύ μικρότερο ύψος και εφορμούν από εκεί. Το Εγχειρίδιο των Πουλιών του Κόσμου (Handbook of the Birds of the World) εξηγεί ότι, αντί να βουτάνε κάθετα όπως οι σούλες, τα γλαρόνια βασίζονται σε μια διαδικασία που χαρακτηρίζεται από «επιδεξιότητα, χάρη και ευκινησία στο πέταγμα». Συνήθως, αρπάζουν το ψάρι από την επιφάνεια. Σε σπάνιες μόνο περιπτώσεις το κυνηγούν για λίγο κάτω από το νερό.

Ομαδική Δουλειά

Οι πελεκάνοι μπορεί να φαίνονται άγαρμποι με το τεράστιο ράμφος τους, αλλά στην πτήση και στο ψάρεμα είναι δεξιοτέχνες. Οι καστανόχρωμοι πελεκάνοι συνήθως βουτάνε για το γεύμα τους και μερικές φορές κλέβουν από τα δίχτυα των ψαράδων. Αλλά εκεί που διαπρέπουν πραγματικά είναι το ομαδικό ψάρεμα.

Οι πελεκάνοι είναι από τη φύση τους αγελαία πουλιά. Ένα ιδιαίτερο χαρακτηριστικό τους είναι το ψάρεμα με συντονισμένες προσπάθειες. Συνήθως, γύρω στα δέκα πουλιά κάθονται όλα μαζί στο νερό σχηματίζοντας ημικύκλιο. Κολυμπώντας αργά αργά, οδηγούν ένα κοπάδι ψαριών σε κάποιο βολικό μέρος στα ρηχά. Καθώς το κάνουν αυτό, ανοίγουν όλα μαζί τις φτερούγες τους και βουτάνε ταυτόχρονα τα κεφάλια τους στο νερό, καταπίνοντας τα ψάρια με το ράμφος τους.

Φυσικά, όπως συμβαίνει και στους ανθρώπους που ψαρεύουν, τα πουλιά έχουν και αυτά τις αποτυχίες τους. Σε γενικές γραμμές, όμως, τα καταφέρνουν πολύ καλύτερα.

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Αφρικανικός ψαραετός

[Ευχαριστίες]

Photolibrary

[Εικόνα στη σελίδα 12]

Σταχτοτσικνιάς

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Σούλες του βορρά

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Κοινό γλαρόνι

[Εικόνα στη σελίδα 13]

Πελεκάνοι της Αυστραλίας