Ang Ginasiling sang mga Ginikanan

Kon may bata ka nga duha asta anom ka tuig, mahimo madamo ka sing kabudlayan nga ginaatubang. Halimbawa, ano ang himuon mo kon magpasingit sia? Paano mo sia tudluan kon ano ang husto? Paano mo sia disiplinahon sing nagakaigo? Talupangda kon ano ang ginhimo sang pila ka ginikanan.

PAGPASINGIT

“Pagduha ka tuig sang bata, gusto niya nga ihatag mo sa iya ang tanan niya nga ginapangayo. Amo sini ang amon bata nga lalaki. Kon indi mahatag ang iya gusto, ginapahurabog niya ang iya makaptan. Subang namon sia nga bata, ano pa wala kami kahibalo kon ano ang amon himuon. Nagsiling ang iban nga normal lang ini sa bata, pero wala ini nakabulig sa amon.”—Susan, Kenya.

“Sang duha na ka tuig ang amon bata nga babayi, nagaligid sia, nagatiyabaw, kag nagakisikisi . . . Makaulugot gid! Kon nagapasingit pa sia, indi mo sia maistorya. Gani ginapasulod namon sia sang akon bana sa iya kuarto, kag ginahambalan nga kon maumpawan na sia maggua lang sia kag istoryahan namon ini. Kon naumpawan na sia, ginakadtuan sia sang isa sa amon kag ginapaintiende kon ngaa sala ang iya ginhimo. Epektibo gid ini. Isa ka bes, nabatian namon sia nga nangamuyo sa Dios nga nagapangayo sing patawad. Amat-amat man lang nga nadula ang iya pagpasingit.”—Yolanda, Espanya.

“Gusto gid tilawan sang mga bata kon diin gid asta ang ila mga ginikanan. Kon nakapangindi ka na kag pasugtan mo sila, magalibog ang ila ulo. Natalupangdan namon nga kon ginatuman gid namon ang amon ginasiling kag wala ini ginabag-o, amat-amat nga natun-an sang amon mga bata nga indi nila makuha ang ila gusto paagi sa pagpasingit.”—Neil, Britanya.

DISIPLINA

“Kon ang bata wala pa maglima ka tuig, kabudlay gid mahibaluan kon nagapamati sia ukon wala. Gani, dapat mo gid sulitsuliton sing malig-on ang imo ginahambal, bisan linibo pa ka beses, nga may dala pa nga aksion.”—Serge, Pransia.

“Bisan pareho ang gindak-an sang amon apat ka bata, lain gid ang kada isa sa ila. Ang isa nagahibi lang kon akigan sia, ang isa naman ginatilawan niya kon diin gid kami asta. Kon kaisa madala man sila kon tulukon sing masakit ukon sawayon, pero kon kaisa kinahanglan gid sila silutan.”—Nathan, Canada.

“Importante gid nga indi magpadala sa ila. Pero, dapat man sila pamatian sang ginikanan kag indi mangin tama ka estrikto. Kon nakita namon nga nagahinulsol gid ang bata, ginapatawad namon sia kag ginpamag-an ang disiplina.”—Matthieu, Pransia.

“Ginatinguhaan ko nga indi magpatuman sing tama ka damo nga pagsulundan. Pero ang mga pagsulundan nga ara na nga daan, indi na mabag-o. Nahibaluan sang akon tatlo ka tuig nga bata nga lalaki ang resulta kon indi sia magtuman. Nakabulig ini sa iya nga kontrolon ang iya kaugalingon. Kon kapoy ako, daw pabay-an ko na lang ang iya sala. Pero para makita niya nga wala nagabag-o ang amon pagsulundan, ginatadlong ko sia. Importante gid ini!”—Natalie, Canada.

PAGPATUMAN GID SANG MGA PAGSULUNDAN

“Madumduman gid sang mga kabataan kon indi pagtumanon sang mga ginikanan ang ila ginahambal.”—Milton, Bolivia.

“Kon may ginapangayo ang amon bata, ginahimo niya ini sa lainlain nga paagi para mahibaluan kon amo gihapon ang amon sabat. Kag kon indi pareho ang sabat namon sang akon asawa, himuon niya ini dayon nga rason para pasugtan sia.”—Ángel, Espanya.

“Kon kaisa, kon maayo ang akon buot, ginapabay-an ko lang ang sala sang akon bata. Pero kon indi gani, ginasilutan ko sia. Nakita ko nga naglain pa gid ang iya batasan.”—Gyeong-ok, Korea.

“Dapat maintiendihan sang mga bata nga ang sala, sala gid.”—Antonio, Brazil.

“Kon ginapatuman gid sang mga ginikanan ang mga pagsulundan, hunahunaon sang bata nga ang ila desisyon wala nagadepende sa ila modo. Kon himuon ini sang mga ginikanan, mahibaluan sang mga bata nga ang sala, sala gid. Sa sini nga paagi, mabatyagan sang mga bata nga ginaproteksionan sila kag ginapalangga sang ila ginikanan.”—Gilmar, Brazil.

“Kon kis-a, ginakalitan sang mga bata ang mga sitwasyon nga mahimo magpasugot na lang ang ila ginikanan, pareho abi kon may iban nga tawo. Kon indi ako magpasugot, ginahambalan ko na sia nga daan, kag ginapaathag ko sa iya nga indi na magbag-o ang akon desisyon.”—Chang-seok, Korea.

“Dapat pareho ang desisyon sang mga ginikanan. Kon ang akon asawa indi mag-ugyon sa akon, ginaistoryahan namon ini nga kami lang nga duha. Mahibaluan sang mga bata kon wala kami nagaugyunay, kag ginakalitan nila ini.”—Jesús, Espanya.

“Kon makita sang bata nga pareho ang desisyon sang iya mga ginikanan kag indi na sia makalusot, makumbinsi sia nga para ini sa iya kaayuhan. Nakahibalo na sia kon ano ang matabo kon magtuman sia ukon indi.”—Damaris, Germany.

“Mapakita namon nga mag-asawa nga ginatuman namon ang amon ginahambal kon ginahatag namon sa amon bata nga babayi ang amon ginpromisa. Paagi sini, makita niya nga masaligan gid ang amon ginahambal.”—Hendrick, Germany.

“Kon pirme ginabag-obag-o sang amon amo ang mga pagsulundan sa ulubrahan, nagakairitar ako. Amo man sini sa kabataan. Nagabatyag sila nga may seguridad kon nahibaluan nila ang mga pagsulundan, kag wala ini nagabag-o. Dapat man nila mahibaluan ang mga silot kon indi sila magtuman, kag indi na ini mabag-o.”—Glenn, Canada.

 [Blurb sa pahina 8]

“Ang inyo Huo magakahulugan sang Huo, kag ang inyo Indi, Indi.”—Santiago 5:12

 [Kahon/Mga Retrato sa pahina 9]

PANAYSAYON SANG PAMILYA

Wala sa Plano nga Pagbusong—Kon Ano ang Ginhimo Namon

Panugiron ni Tom kag Yoonhee Han

Tom: Anom ka bulan pa lang kami nga nakasal sang nagbusong si Yoonhee. Ginapakita ko kay Yoonhee nga kalmado lang ako kay gusto ko nga mabatyagan niya nga makasandig sia sa akon. Pero ang matuod indi ako makahibalo sang himuon ko.

Yoonhee: Indi ko kahibalo kon ano ang himuon ko kag ginkulbaan ako! Naghinibi ako, daw indi pa ako handa nga mangin iloy.

Tom: Indi man ako handa nga mangin amay! Pero sang naistorya namon ang iban nga ginikanan, madamo man gali sing pareho sa amon. Ginsugid nila nga malipayon gid sila sang may bata na sila. Gani, amat-amat nga nadula ang akon kakulba kag nalipay na kami sa pagpaabot sa amon bata.

Yoonhee: Sang nabun-ag na si Amanda, lain naman nga mga kabudlayan ang amon gin-atubang. Wala sia nagauntat hibi, kag sinemana ako nga indi makatulog. Wala ako gana magkaon kag pirme lang ako kapoy. Sang primero, gusto ko pirme mag-isahanon. Pero narealisar ko nga indi ini makabulig sa akon. Gani nakig-upod ako sa bag-uhan man nga mga iloy. Gin-istoryahan namon ang amon mga kabudlayan kag naumpawan ako sang mahibaluan ko nga indi lang gali ako ang nagaatubang sini.

Tom: Ginatinguhaan ko gid nga indi maguba ang rutina sang amon pamilya. Halimbawa, subong mga Saksi ni Jehova, determinado gid kami ni Yoonhee nga mangin regular sa pagwali kag sa Cristiano nga mga miting. Isa pa, kon may bata ka madamo sing galastuhan, kag ang iban wala mo ginapaabot. Gani, nagakabuhi kami suno lang sa amon masarangan, para indi kami makapangutang kag indi madugangan ang amon libog.

Yoonhee: Abi ko sang una, mabudlay nga dal-on ang bata sa pagwali kay basi magsinabad lang sia. Pero nakita ko nga nanamian gali ang mga tawo sa mga bata. Gani pirme ko gid sia ginadala sa pagwali.

Tom: Ang Biblia nagsiling nga ang mga bata “panublion gikan sa GINOO.” (Salmo 127:3) Para sa akon, ginapakita sini nga ang mga bata isa ka bilidhon nga regalo. Pareho sa mga palanublion, may pililian ka: Gamiton ini sing maayo ukon waldason. Natun-an ko nga ang kada bahin sang pagdaku sang bata lainlain gid. Gusto ko nga bahin ako sang iya pagdaku kay kon magligad na ang isa ka bahin sini, indi mo na ini mapabalik.

Yoonhee: Kon kaisa, may mga sorpresa sa amon kabuhi. Ang wala sa plano nga pagbusong, indi malain nga sorpresa. Anom na ka tuig si Amanda subong, kag daw indi ko mahunahuna ang akon kabuhi nga wala sia.

[Retrato]

Sanday Tom, Yoonhee, kag Amanda