Nkondo Ilatujatikizya Toonse

 KUNYINA muntu uutanajatikizidwe ankondo. Lyoonse tulamvwa malipooti manji aajatikizya nkondo. Tulaiyoowa akaambo kakuti nkoili koonse-koonse mubuleya, kumilimo, alimwi abana bacikolo balaumwa abasicikolonyina kucikolo. Nomuba mumaanda bantu mobeelede kulimvwa kuti balikwabilidwe, bantu banji—kwaambisya bamakaintu—balalibilika kapati. Masimpe ngakuti, kweelana acisi nkomukkala, malipooti atondezya kuti bamakaintu basika ku 70 pesenti balatundululwa abantu mbobazyi kabotu-kabotu.

Muzisi zinji, bantu balayoowa nkondo iicitwa akaambo katwaambo twacisi atubunga twazigwebenga. Eeci cilalibonya mukuvwula kwazibelesyo zyamagesi zyakulikwabilila zili muzisi zimwi, kwaambisya muzisi moivwulide micito yabugwebenga.

Masimpe ngakuti, nokuba kuti kuli bucete muzisi zinji, kupangwa kwamakkamela aavidiyo aabelesyegwa kulikwabilila kwaduma kapati. Ino mali ngobabelesya kupanga zibelesyo eezyi azwa kuli? Ndiswe tubbadela kwiinda mumitelo. Alimwi tulalangilwa kutalika kubbadela mali manji mbwaanga bantu banji bayandika kukwabilila alimwi azibelesyo eezyi ziyaabudula.

Mapenzi aaboola akaambo kankondo ayelede kutupa kulilingula akubona nzyotusyoma alimwi ambotulilemeka. Zibalo zitobela zilatugwasya kwiingula mibuzyo eeyi yakuti: Ino mbuti zyintu nzyotweebelela, nzyotubala alimwi anzyotuswiilila mbozikulwaizya muuya wakulwana? Ino nzyintu nzi zikonzya kutupa kuti katwiiyanda nkondo? Mbuti mbotukonzya kulikwabilila kuzyintu zili boobo?