Τα Αίτια της Βίας

ΟΙ ΡΙΖΕΣ της βίας είναι συνήθως περίπλοκες, και τις περισσότερες φορές δεν μπορούν να αποδοθούν σε έναν και μόνο παράγοντα, όπως οι παρέες, η ψυχαγωγία ή το κοινωνικό περιβάλλον. Μπορεί να εμπλέκονται πολλά στοιχεία, όπως τα παρακάτω:

Απελπισία και απόγνωση. Μερικές φορές οι άνθρωποι καταφεύγουν στη βία όταν υφίστανται καταπίεση, διακρίσεις, κοινωνικό αποκλεισμό ή στερήσεις ή όταν νιώθουν πως δεν ελέγχουν τη ζωή τους.

Η ψυχολογία του όχλου. Όπως παρατηρείται συχνά στα αθλητικά γεγονότα, όταν οι άνθρωποι αποτελούν μέρος ενός όχλου φαίνεται ότι έχουν λιγότερες αναστολές απέναντι στην κακή συμπεριφορά. Γιατί; Επειδή «έχουν λιγότερη συναίσθηση των δικών τους ηθικών κανόνων και είναι πολύ πιο εύκολο να ανταποκριθούν σε βίαια ή επιθετικά ερεθίσματα», όπως αναφέρει το βιβλίο Κοινωνική Ψυχολογία (Social Psychology). Ένα άλλο σύγγραμμα δηλώνει ότι αυτά τα άτομα μπορεί να γίνουν άβουλα πιόνια, χάνοντας «κάθε αίσθηση κοινωνικής ευθύνης».

Μίσος και ζήλια. Ο πρώτος καταγραμμένος φόνος στην ιστορία της ανθρωπότητας διαπράχθηκε από τον Κάιν. (Γένεση 4:1-8) Κυριευμένος από ζηλόφθονο μίσος, αυτός δολοφόνησε τον αδελφό του​—παρότι ο Θεός τον είχε προειδοποιήσει να ελέγξει τα συναισθήματά του και του είχε υποσχεθεί ότι θα τον ευλογούσε αν το έκανε αυτό. Πόση αλήθεια κρύβουν τα λόγια της Γραφής: «Όπου υπάρχει ζήλια και φιλόνικη διάθεση,  εκεί υπάρχει ακαταστασία και κάθε απαίσιο πράγμα»!​—Ιακώβου 3:16.

Κατάχρηση αλκοόλ και ναρκωτικά. Η κατάχρηση ουσιών, όχι μόνο φθείρει τη σωματική και τη διανοητική υγεία, αλλά επίσης παρεμποδίζει τη λειτουργία των κέντρων ελέγχου στον εγκέφαλο. Ένα άτομο που βρίσκεται σε τέτοια κατάσταση μπορεί να γίνει πιο επιρρεπές στη βίαιη συμπεριφορά και να αντιδρά πιο επιθετικά σε τυχόν προκλήσεις.

Ελαστικά δικαστικά συστήματα. «Επειδή η ποινή εναντίον ενός κακού έργου δεν εκτελείται γοργά, γι’ αυτό η καρδιά των γιων των ανθρώπων είναι μέσα τους πλήρως δοσμένη στο να κάνει το κακό», λέει το εδάφιο Εκκλησιαστής 8:11. Τα ανίσχυρα, αναποτελεσματικά ή διεφθαρμένα δικαστικά συστήματα προάγουν άμεσα ή έμμεσα τη βία.

Ψεύτικη θρησκεία. Η θρησκεία συσχετίζεται συχνά με βίαια φαινόμενα, όπως είναι η θρησκευτική βία και η τρομοκρατία. Υπαίτιοι όμως δεν είναι μόνο οι μισαλλόδοξοι, οι εξτρεμιστές ή οι φανατικοί. Στους δύο παγκόσμιους πολέμους, μέλη των κύριων θρησκειών​—«Χριστιανικών» και μη—​σφάζονταν μεταξύ τους, συνήθως με τις ευλογίες των πνευματικών τους ηγετών. Αυτή η συμπεριφορά προσβάλλει τον Θεό.​—Τίτο 1:16· Αποκάλυψη 17:5, 6· 18:24.

Με τόσο πολλές δυνάμεις να συνηγορούν υπέρ της βίας ή να την εκθειάζουν, είναι εφικτό να γίνει κάποιος πραγματικά ειρηνικό άτομο στο σημερινό κόσμο; Και όμως είναι, όπως θα δούμε τώρα.

[Πλαίσιο στη σελίδα 6]

Η ΒΙΑ ΞΕΚΙΝΑΕΙ ΑΠΟ ΜΕΣΑ

Αν και η βία μπορεί να πυροδοτείται από διάφορους παράγοντες, οι πρωταρχικές της ρίζες βρίσκονται μέσα μας. Με ποια έννοια; Ο Ιησούς Χριστός, ο οποίος είχε βαθιά ενόραση στην ανθρώπινη καρδιά, δήλωσε: «Από την καρδιά των ανθρώπων, βγαίνουν βλαβεροί διαλογισμοί: πορνείες, κλοπές, φόνοι, μοιχείες, πλεονεξίες, πονηρές πράξεις, δόλος, έκλυτη διαγωγή, φθονερό μάτι, βλασφημία, υπερηφάνεια, παραλογισμός». (Μάρκος 7:21, 22) Τροφοδοτούμε τέτοιες εσφαλμένες τάσεις όταν επανειλημμένα κοιτάζουμε, ακούμε ή σκεφτόμαστε κακά πράγματα.​—Ιακώβου 1:14, 15.

Από την άλλη πλευρά, όταν τρέφουμε το νου μας με ωφέλιμα πράγματα, όπως αυτά που αναφέρονται στο άρθρο της σελίδας 8, κάνουμε τις κακές επιθυμίες να λιμοκτονούν και τις “νεκρώνουμε”, ενώ παράλληλα τρέφουμε τις καλές. (Κολοσσαείς 3:5· Φιλιππησίους 4:8) Τότε ο Θεός θα μας βοηθήσει “να γίνουμε κραταιοί στον εσωτερικό μας άνθρωπο”.​—Εφεσίους 3:16.

[Πλαίσιο στη σελίδα 7]

ΒΙΑ: ΟΙ ΕΙΔΙΚΟΙ ΣΕ ΣΥΓΧΥΣΗ

Γιατί σε μερικές χώρες το ποσοστό των φόνων είναι 60 φορές υψηλότερο από ό,τι σε άλλες; Γιατί αποτελούν οι πόλεμοι και άλλες μορφές βίας μόνιμα χαρακτηριστικά της ανθρώπινης ιστορίας; Οι ερωτήσεις που προβληματίζουν είναι πολλές, οι απαντήσεις που πείθουν λίγες.

Μερικοί ερευνητές διατείνονται ότι η φτώχεια και η ανισότητα πυροδοτούν τη βία. Σύμφωνα με κάποιες στατιστικές, γύρω στο 90% των βίαιων θανάτων, περιλαμβανομένων και των αυτοκτονιών, συνέβησαν στα λιγότερο εύπορα κράτη του κόσμου και οι φτωχότερες γειτονιές των πόλεων είναι συνήθως περιοχές υψηλής εγκληματικότητας. Αλλά είναι οι φτωχοί όντως πιο βίαιοι; Ή μήπως αντιμετωπίζουν περισσότερη βία επειδή οι κοινότητές τους δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να παράσχουν ποιοτικές υπηρεσίες επιβολής του νόμου; Επιπλέον, υπάρχουν μέρη όπως η Καλκούτα στην Ινδία όπου εκατομμύρια άνθρωποι ζουν σε απόλυτη ένδεια. Εντούτοις, η Καλκούτα έχει ένα από τα χαμηλότερα ποσοστά φόνων στον κόσμο.

Άλλοι υποστηρίζουν ότι η εύκολη πρόσβαση σε όπλα κάνει μια κοινωνία πιο βίαιη. Ομολογουμένως, τα όπλα κάνουν τους βίαιους ανθρώπους ακόμα πιο επικίνδυνους. Αλλά γιατί έχουν μερικές κοινωνίες μεγαλύτερη αναλογία βίαιων ανθρώπων; Και πάλι, οι ειδικοί αδυνατούν να συμφωνήσουν.