Oorzaken van geweld

DE OORZAKEN van geweld zijn vaak gecompliceerd. Meestal gaat het niet om één oorzaak, zoals vrienden, entertainment of de omgeving. Hier volgen een paar factoren die invloed kunnen hebben:

Wanhoop en frustratie: Soms worden mensen gewelddadig als gevolg van onderdrukking, discriminatie of eenzaamheid. Het kan ook zijn dat mensen zich financieel achtergesteld voelen of het idee hebben dat ze geen controle over hun leven hebben.

Groepsgedrag: Zoals vaak bij sportevenementen te zien is, lijken mensen in grote groepen minder remmingen te hebben als het gaat om slecht gedrag. Hoe komt dat? Volgens het boek Social Psychology zijn ze zich „minder bewust van hun eigen normen en waarden en laten ze zich veel eerder aanzetten tot geweld of agressie”. In een proefschrift van Brian Li van het Claremont McKenna College werd gezegd dat zulke personen een soort marionetten kunnen worden die „ieder gevoel van maatschappelijke verantwoordelijkheid” verliezen.

Haat en jaloezie: De eerste opgetekende moord in de menselijke geschiedenis werd gepleegd door Kaïn (Genesis 4:1-8). Uit jaloezie en haat vermoordde hij zijn broer, ook al waarschuwde God hem dat hij zijn emoties in bedwang moest houden en beloofde hij hem te zegenen als hij dat deed. Het is zoals de Bijbel zegt: „Waar jaloezie en egoïsme  heersen, vieren wanorde en allerlei kwaad hoogtij” (Jakobus 3:16, De Nieuwe Bijbelvertaling).

Alcohol en drugs: Zwaar drinken en drugsgebruik zijn niet alleen schadelijk voor iemands lichamelijke en mentale gezondheid maar belemmeren ook het functioneren van de controlecentra in de hersenen. Daardoor kan iemand geneigd zijn zich gewelddadiger te gedragen en agressiever te reageren op provocaties.

Lakse rechtssystemen: „Omdat het vonnis over een slecht werk niet spoedig is voltrokken, daarom is het hart der mensenzonen in hen er volkomen op gericht kwaad te doen”, zegt Prediker 8:11. Zwakke, incapabele of corrupte rechtssystemen zetten vaak direct of indirect aan tot geweld.

Valse religie: Religie wordt vaak in verband gebracht met geweld, zoals sektarisch geweld en terrorisme. Maar het zijn niet alleen extremisten en fanatici die zich daar schuldig aan maken. Tijdens de twee wereldoorlogen slachtten leden van grote ’christelijke’ en niet-christelijke godsdiensten elkaar af, vaak met de zegen van hun geestelijke leiders. Zulk gedrag is kwetsend voor God (Titus 1:16; Openbaring 17:5, 6; 18:24).

Is het gezien alle gewelddadige invloeden in deze wereld mogelijk om een vredelievend persoon te worden? Het volgende artikel gaat daarop in.

[Kader op blz. 6]

GEWELD BEGINT VANBINNEN

Hoewel er verschillende factoren zijn die geweld kunnen uitlokken, liggen de belangrijkste oorzaken bij de mens zelf. Jezus Christus, die een diepgaand inzicht had in het menselijk hart, zei: „Van binnen uit, uit het hart der mensen, komen schadelijke overleggingen voort: hoererij, diefstal, moord, overspel, hebzucht, goddeloosheden, bedrog, een losbandig gedrag, een afgunstig oog, lastering, hoogmoed, onredelijkheid” (Markus 7:21, 22). Zulk gedrag wordt gestimuleerd als iemand herhaaldelijk naar verkeerde dingen kijkt of luistert, of erover nadenkt (Jakobus 1:14, 15).

Maar als we onze geest vullen met goede dingen, zoals die in het artikel op bladzijde 8 staan, ’doden’ we als het ware verkeerde verlangens en stimuleren we goede verlangens (Kolossenzen 3:5; Filippenzen 4:8). Dan zal God ons ’de kracht geven om innerlijk sterk te zijn’ (Efeziërs 3:16, Groot Nieuws Bijbel).

[Kader op blz. 7]

EEN RAADSEL VOOR DESKUNDIGEN

Waarom worden in bepaalde landen zestig keer zo veel moorden gepleegd als in andere? Hoe komt het dat er in de hele geschiedenis van de mensheid oorlogen en andere vormen van geweld zijn geweest? Het is heel lastig om een overtuigend antwoord te vinden op dat soort vragen.

Sommige wetenschappers zeggen dat geweld veroorzaakt wordt door armoede en ongelijkheid. Uit onderzoek is gebleken dat het bij zo’n 90 procent van alle dodelijke slachtoffers van geweld, met inbegrip van zelfdoding, gaat om mensen in minder welvarende landen, en dat in arme stadswijken vaak de meeste criminaliteit is. Maar zijn arme mensen echt gewelddadiger? Of hebben ze meer onder geweld te lijden omdat er geen geld is voor goed politietoezicht? Er zijn ook steden zoals Calcutta (India), waar miljoenen mensen in extreme armoede leven, maar waar relatief weinig moorden worden gepleegd.

Anderen denken dat een samenleving gewelddadiger wordt als mensen makkelijk aan vuurwapens kunnen komen. En het is waar dat gewelddadige mensen door wapens gevaarlijker worden. Maar waarom is er in bepaalde samenlevingen naar verhouding meer geweld? Ook daar komen de experts niet uit.