Mogani

NKHANI YA PAKHAVA

Mumbaphatise basa bwino nthawe yanu

Mumbaphatise basa bwino nthawe yanu

Nthawe zizinji wanthu ise tichanena kuti: “Nidakakhala na nthawe,” nidakachita vakuti-vakuti. Kunena shuwadi palibe yemwe ananthawe izinji kuposha munzake. Ndawa wanthu wolemera pabodzi na wanthu wosauka ananthawe yolingana. Komasoti, wanthu wolemera na wosauka angaigumana nthawe pakuleka kuchita vinthu vomwe ni vosadekana maninge. Nthawe ikayenda ibwereralini soti. Ndipo mwapa, vingakhale va nzeru kuphatisira basa bwino nthawe yomwe tinayo. Ko tingachite tani vimwevi? Onani vinthu 4 ivi vomwe vathandiza wanthu azinji kuti ambaphatise bwino nthawe yawo.

Njira yoyamba: Mumbachite vinthu mwadongosolo

Mumbayambe kuchita vinthu vomwe ni vodikana maninge. Baibolo ichatilangiza kuti: ‘Mumbatsimikizire kuti vinthu vodikana maninge ni viponi.’ (Afilipi 1:10) Ntsiku iliyose kukachena, mumbaganizire va vinthu vomwe muchada kuchita pa ntsiku mweyo. Ndipo patsogolo pake ganizirani vakudikana maninge panango vinthu vomwe ni vodikana kuchitiwa mwa kankulumize. Koma mumbakumbukire kuti vinthu vinango vingakhale vodikana maninge, koma ni vosadekana kuchitiwa pa nthawe mweyo letu. Mwakulinganiza, kuphika chakudya cha masikati ni kodikana maninge, koma mungachitelini vimwevi mwandoti mukeni. Komasoti, kunyang’anira pologalama ya pa TV panango kubvesera pologalama ya pa Radio, mungachite vimwevo pa nthawe yomwe pologalama mweyo ichaonesewa panango kuwulutsiriwa. Koma vimwevi ni vosadekana maninge. a

Mumbakonzekereretu vinthu vomwe muchada kuchita. Lemba ya Mlaliki 10:10, ichati: ‘Peno mbadzo yabuntha, ndipo munthu uyo alibe kuinoza, adzadzonge mphanvu zake papezi.’ Ichanenasoti kuti: ‘Kuphatisira basa bwino nzeru kuchaphindulisa.’ Ko tinkupfunzirapo chani pa mwapa? Kukonzekereratu vinthu, komwe kuli ninge kunoza mbadzo, kungatithandize pomwe kuti ayi kuti tidzonge nthawe yathu izinji pakuchita vinthu ivo. Komasoti pakuchita vinthu lekani kumbayamba na vinthu vomwe ni vosadekana maninge. apo neye, olo kundovisiya ndawa vinthu vatene ivi vingandokudzongerani nthawe na mphanvu. Peno munkuona kuti muna nthawe ndawa yakuti mwamaliza na nthawe pa vinthu vomwe mungachita, mungayambe kuchita vinthu vomwe wenze mwaona kuti muvichite pa nthawe inango. Mukambakonzekereratu vochita, vichakhala ninge munthu yemwe wanozeratu mbadzo yake akalibe kuiphatisira basa, ndipo vingachitise kuti mumbachite vinthu vizinji pa ntsiku.

Ayi kumbadziwandisira vochita. Ayi kumbamalira nthawe yanu izinji pa vinthu vosadekana ma ninge, vomwe vingakudzongereni nthawe. Kudziwandisira vochita kungachitise kuti mumbakhale na nkhawa komasoti wosakondwa.

Njira yachiwiri: Mumbapewe kuchita vinthu vomwe vingakudzongereni nthawe

Kunyalanyaza komasoti kukangira kusalula vochita. ‘Lemba ya Mlaliki 11:4 ichati: ‘Wonyang’ana mphepo adzabzwalelini mbewu, ndipo wonyang’ana mitambo adzakololelini.’ Ko pa lemba mweyi tinkupfunzira chani? Kunyalanyaza kuchita vinthu kungatidzongere nthawe komasoti tingakwaniselini kuchita vinthu vizinji pa ntsiku. Mulimi yemwe achadikhira kuti vinthu vose vikhale bwinobwino akalibe kuyamba kulima, angabzwalelini komasoti kudzakolola mbewu zake.Ndipo mwapa ayi kuti timbabvume kuti vinthu vosayembekezereka pa moyo kutichitisa kuti tikangire kusalula vochita. Panango tingawone kuti tichadekana kudikhira kuti tigumane mpfundo zose zomwe tinkufuna tikanati kusalula vochita. Ni shuwadi kuti, tikalibe kusalula vochita pa vinthu vodekana maninge, chakuyamba tichadekana kuganizira maninge nkhani mweyo komasoti kufagafaga vinthu vinango. Lemba ya Miyambo 14:15 ichati: ‘Wochenjera achaganizira momwe ankufambira.’Komasoti tichadekana kudziwa kuti pana vinthu vinango vomwe tingavidziwiretulini. Ndipo mwapa ayi kuti timbakangire kusalula vochita ndawa ya vinthu ninge vimwevi.—Mlaliki 11:6.

Kufuna kuchita vinthu mosaphonyesa. Lemba ya Yakobo 3:17 ichati: ‘Nzeru yochoka kudzulu, [Panango kuti kwa Mulungu] . . .Ni yochena.’Ni shuwadi kuti aliyese achadikana kuchita bwino vinthu, koma kuganizira maninge kungachitise kuti timbafunisise kuchita chilichose osaphonyesa, ndipo vimwevi vingachitise kuti timbakhale wokhumudwa nthawe zose. mwakulinganiza, munthu yemwe akupfunza chiseweredwe chinango achadikanalini kukhumudwa akaphonyesa. Achadekana kudziwa kuti vimwevo vingamuthandize kuti apfunzirepo kanthu. Koma munthu yemwe achada kuchita vinthu mosaphonyesa,angakwaniselini kuyankhula chiseweredwe chanyowani ndawa yogopa kuphonyesa. Ndipo mwapa vingakhale bwino kukhala wodzichepesa pa kuchita vinthu. Lemba ya Miyambo 11:2 ichati: ‘nzeru zichakhala na wanthu wodzichepesa.’ Ndipo wanthu wodzichepesa adziganiziralini maninge, ndipo wanthu akambawaseka pa vinthu vomwe aphonyesa, adandaula navo lini.

Sikuti muchalipira vinthu vose na kobiri. Imwepo muchavilipira na nthawe yanu-Momwe vichakhalira pankhani yakubadwa na inpfa

Njira yachitatu: Ayi kumbachita vinthu monyanyira

Mumbakhale pomwe na nthawe yochita vokondweresa. ‘Kupumula pang’ono kuposha kuphata basa na kuthamangisa mphepo.’ (Mlaliki 4:6) Wanthu womwe achaphata basa monyanyira, nthawe zizinji achakhalalini na mpata wakuti akondwe na phindu ya basa yawo ndawa nthawe zose achakhala woneta. Komasoti wanthu wa ulesi m’malo mwakuti ambaphate basa, achadzonga nthawe yawo pa vinthu vosadekana. Koma Baibolo ichatilangiza kuti ayi kuti timbaphate basa monyanyira komasoti ayi kuti tikhale wa ulesi. Ichati tichadekana kuphata basa mwakhama nkumbakondwa na phindu ya basa yathu iyo. Kukondwa kwa tene uko ‘ni mphaso yochoka kwa Mulungu.’—Mlaliki 5:19.

Mumbagone mwakukwana. Munthu munango yemwe adanemba nawo Baibolo adanena kuti: ‘Nidzagone pasi na kugumana tulo mu ntendere.’ (Salimo 4:8) Nthawe zizinji munthu nkulu achadekana kumbagona maola 8 kuti thupi yake imbaphate bwino basa. Kugona mwakukwanira ni kodekana maninge ndawa kuchathandiza kuti munthu ambakwanise kukumbukira vinthu komasoti kuti ambapfunzire vinthu mwakankulumize. Ndipo mwapa kugona kuchadzongalini nthawe, munthu yemwe achagonalini mwakukwana achashupika kupfunzira vinthu mwakankulumize, angachite ngozi, achafulumiza kukhumudwa komasoti kazinjikazinji achaphonyesa vinthu.

Mumbakhale na vakulinga vomwe mungavikwanirise. Baibolo ichati: ‘Kuwona na maso kuli bwino kuposha kukhumbira na mtima.’ (Mlaliki 6:9) Pamwapa mpfundo ni yakuti, munthu wanzeru abvumalini kuti ambatsogolerewe na vokhumba va ntima wake, makamaka vomwe angavikwaniselini panango vomwe vingakwanisikelini. Ndipo mwapa achatengekalini na vomwe wotsatsa malonda achanena panango kutengeka kuti angakwanise kugumana vikwerete mosashupa. M’malo mwake achaganizira maninge vinthu vomwe angakwanise kugumana, panango vomwe ‘achaviwona na maso yake.’

Njira ya 4: Mumbaphatisire basa mpfundo za makhalidwe yabwino

Ganizirani mpfundo zomwe muchafambira. Kuti muwone kuti chinthu ichi ni chabwino, chodekana komasoti muchadekana kuchimalira nthawe, vichathemba mpfundo zomwe muchaphatisa basa. Peno panachinthu chomwe muchada kuchikwanirisa pa moyo wanu, mpfundo zomwe muchafambira zichakhala zobverana na cholinga chimwicho. Ndipomwapa, peno muchafambira mpfundo zabwino zingakuthandizeni kuti mumbachite vinthu vodekana maninge komasoti kuti nthawe zose, mumbaphatisire basa bwino nthawe yanu. Ko mpfundo zimwezi mungazigumane kuponi? Wanthu azinji achawona kuti mpfundo zimwezi zichagumanika m’Baibolo.—Miyambo 2:6, 7.

Mumbakulise khalidwe yanu ya chikondi. Lemba ya Akolose 3:14 ichanena kuti chikondi ‘chichabveranisa wanthu mwamphanvu maninge kuposha chilichose.’ Kuti tikhaledi wokondwa makamaka m’banja tichadekana kukhala na chikondi. Wanthu womwe achanyalanyaza mpfundo mweyi nkumbandoganizira maninge basa yawo panango kugumana chuma, achakhala lini wokondwa. Ndipo mwapa Baibolo ichanena kuti khalidwe yodekana maninge ni chikondi,ichafotokoza khalidwe mweyi kawirikawiri.—1 Akorinto 13:1-3; 1 Yohane 4:8.

Mumbagumane nthawe yochita vinthu vauzimu. Munthu munango dzina yake Geoff wenze na nkazi wabwino, wana awiri, anzake wabwino na basa yabwino yaku shipitali. Koma akambaphata basa mweyi ambawona wanthu ankubonera na kumwalira. Iye ambadzibvunza kuti: “ko moyo uchadekana kukhala tene?” Ntsiku inango adalewenga magazini yothandiza kupfunzira Baibolo yomwe yambafalisiwa na Mboni za Yahova, ndipo adagumana m’dawiro wophata moyo.

Geoff adawuza nkazi na wana wake vomwe adalewenga m’magazini mwaire ndipo nawombo adachita chidwi. Banja mweyi idayamba kupfunzira Baibolo ndipo vimwevi vidathandiza kuti akhale wokondwa na kumbaphatisa basa bwino nthawe yawo. Kupfunzira Baibolo kudawathandiza pomwe kukhala na chidikhiro cha moyo wosapera mu dziko yomwe mudzakhalelini pomwe mabvuto.—Chivumbulutso 21:3, 4.

Vomwe vidachitikira Geoff vinkutikumbusa mawu ya Yesu Khrisitu yakuti: ‘Wodala ni wanthu womwe achazindikira vosowa vawo vauzimu.’ (Mateyu 5:3) Namwembo mungachite bwino kumbagumana nthawe yochita vinthu vauzimu. Kunena shuwa, palibe njira yabwino yophatisira basa nthawe kuposha kuchita vimwevi. Vimwevi vidzakuthandizeni kuti mukhale na moyo wabwino.

a Onani nkhani yakuti “Mpfundo 20 Zothandiza kuti Muzikhala ndi Nthawe Yokwanira” mu Galamukani! Ya April 2010!