Aswan importante kaqkunata ñawpaqta ruway. ‘Aswan allin kaqta akllakuy’ (Filipenses 1:10). Huk listapi qelqay importante ruwanaykikunata, urgente ruwanaykikunatapas. Ichaqa wakin importante ruwaykunaqa manan urgente ruwanapaqchu, ejemplopaq tutapi cenata mikhuy, chaymantapas wakin urgente ruwanapaq kaqkunaqa manan importantechu, ejemplopaq televisionpi munasqayki programata qallariyninmantapacha qhaway. *

Allinta yuyaykuy imakuna ruwanaykita. Eclesiastés 10:10 texton nin: “Hachachus molq’ayapun, manataq filoyachisqachu chayqa, aswan kallpawanmi waqtanqa, ichaqa yachaywan ruwaymi aswan allinqa”, nispa. Imaynan hachata manaraq utilizashaspa filoyachinanchis, chay hinallataqmi tiempota mana usuchinapaqqa ñawpaqmanta allinta yuyaykunanchis. Kallpata tiempota usuchiq ruwaykunataqa qhepamanña ruway otaq amañapas ruwayñachu. Ima ruwanaykitapas usqhaylla tukuspaqa huktañataq qallariy. Manaraq llank’ayta qallarishaspa hachanta filoyachiq runaqa astawanmi ruwan, chhaynallataqmi qanpas ñawpaqmantapacha qhawarinayki imakuna ruwanaykita, chhaynapin imaymanata ruwanaykipaq tiempoyki kanqa.

Ruwanakunawan ama hunt’achikuychu. Mana importante kaq ruwaykunata, tiempota usuchiq ruwaykunatapas ama ruwaychu. Imaymanata ruwanaykipaq comprometekunki chayqa sayk’usqan sientekunki manataqmi kusisqachu kanki.

Ama iskayaychu ima ruwanaykimantapas nitaq qhepamanña ruwanaykipaqpas saqeychu. “Wayrata qhawaqqa manan tarpunchu, phuyuta qhawaqpas manan cosechanchu” (Eclesiastés 11:4). Sichus huk runa allin tiempo kanantaraq suyanman chakrapi llank’ananpaq chayqa, yaqapaschá mana hayk’aqpas tarpunqachu nitaq cosechanqachu, aswanpas tiempollatan usuchinqa. Chay hinallataqmi sichus imatapas ruwananchispaq iskayasunman chayqa manan hayk’aqpas qallariyta atisunchu, otaq imatapas decidinanchispaq lliwtaraq yachayta munasunman. Allin yuyayniyoq runa allintaña yuyaykun imatapas ruwananpaq chaypas, manan lliwtapunichu yachanqa (Proverbios 14:15; Eclesiastés 11:6).

Ama nishuta llakikuychu ima ruwasqaykipas allinkama lloqsinanmanta. Biblian nin: “Hanaqmanta [Diosmanta] hamuq yachayqa [...] allin yuyaywan reparaqmi”, nispa (Santiago 3:17, NM). Imatapas allinta ruwaqtaqa “kusa” nispan ninchis. Ichaqa sichus nishuta llakikusun ima ruwasqanchispas allinkama lloqsinanmanta chayqa manan kusisqachu kasun ruwasqanchiswan. Pipas huk mosoq simi rimayta yachashaspaqa pantanqapunin, chaykunaqa yanapanqan astawan yachananpaq. Ichaqa imapas allinkama lloqsinanpaq nishuta llakikuq runaqa manchakunmi pantayta, chayqa manan yanapanchu astawan yachananpaq. Manan suyananchischu ima ruwasqanchispas allinpipuni tukunantaqa. Proverbios 11:2 texton nin: “K’umuykukuqmi ichaqa yachayniyoq kapunqa”, nispa. K’umuykukuq runakunaqa manan nishutaqa llakikunkuchu pantasqankumanta, mayninpiqa asikunkuraqmi pantasqankumanta.

Ama nishutaqa qokuychu llank’anaman otaq kusirikuyman. “Aswan allinmi pisi kaqllawan kusisqa kawsay askha kaqniyoq kaspa llakipakushaymantaqa” (Eclesiastés 4:6). Llank’anaman qokuq runakunapaqqa manan tiemponpas kallpanpas kanchu allinkuna tarisqankuwan kusirikunankupaq. Qellakunapas samakuyllatan munanku, chhaynapin tiemponkuta usuchinku. Ichaqa manan llank’ayllamanqa qokunanchischu nitaq qellapas kananchischu, Biblian kallpachawanchis allinta llank’anapaq, llank’asqanchisrayku allinkuna tarisqanchiswan kusirikunanchistapas, “chayqa Diospa qosqanmi” (Eclesiastés 5:19).

Allinta puñuy. Bibliata qelqaq runan nirqan: “Mana manchapakuspa siriykuni, hinaspa puñukapuni”, nispa (Salmo 4:8). Yaqa llapa runakunan pusaq horasta hina necesitanku puñuyta, chhaynapi cuerponkupas yuyayninkupas allin kananpaq. Puñuspaqa allintan tiemponchista utilizanchis, puñuyqa yuyayninchistan yanapan imatapas usqhaylla yachananchispaq. Mana puñusqa kaspan ichaqa accidentekuna kan, imata ruwaspapas pantanchismi, phiñasqallataqmi kanchispas.

Atinallaykita ruway. “Aswan allinmi ñawiwan rikuyqa yuyayllapi munapakuymantaqa” (Eclesiastés 6:9). ¿Imatan chaywan nishan? Yachayniyoq runaqa manan munapayasqankunawan usqhayllachu aysachikun, astawanqa mana ruway atinapaq hina kaqtin. Chayraykun mana engañachikunchu imaymanata munachiq propagandakunawan otaq manullapi imatapas rantinapaq propagandakunawan. Aswanpas ‘ñawiwan rikuyta’ atikuqkunallawanmi kusikun, chayqa imachus ruway atikuqkunan.

Imayna kasqaykita t’aqwikuy. Allin ruwaykunaqa reparachiwanchismi imakuna aswan importante kasqanta, yanapawanchistaqmi kawsayninchis allin kananpaqpas. Yanapawallanchistaqmi importante ruwaykunata reparananchispaq tiemponchistapas mana usuchinanchispaq. ¿Maypin allin ruwaykunamanta yachasunman? Askha runakunan Bibliapi yacharqanku, chaypi allin yachachikuykuna kasqanrayku (Proverbios 2:6, 7).

Munakuq kay. Munakuyqa “tukuy imatapas sumaqta hukllaman tukuchin”, chaytan Colosenses 3:14 texto nin. Familia ukhupi munakuy kaqtinqa llapallankun kusisqa, thakpi kawsanku. Ichaqa chayta saqespa qhapaq kaypi otaq profesional kaypi afanakuqkunaqa manan kusisqachu kawsankuman. Chayraykun Bibliaqa askha kutita munakuymanta riman, nillantaqmi munakuy aswan importante kasqantapas (1 Corintios 13:1-3; 1 Juan 4:8).

Tiempota t’aqay Diosmanta yachanaykipaq. Geoff sutiyoq runan sumaqta kawsarqan esposanwan, iskay wawankunawan, amigonkunawan ima, hinaspapas ambulanciapi llank’aspan askha qolqeta ganarqan. Ichaqa llank’ananpin rikuqpuni runakuna ñak’arisqanta wañusqantapas. Chaymi tapukuqpuni: “¿Khaynapi tarikunanchispaqchu kawsanchis?”, nispa. Huk p’unchaymi Jehová Diospa testigonkunaq qelqanta leerqan, chaypin yacharqan imarayku chhaynapi tarikusqanchista.

Geoff runaqa chay qelqapi leesqantan esposanman wawankunaman ima willarqan, chaymi paykunapas Biblia estudiayta qallarirqanku, chay ruwasqankun yanaparqan tiemponkuta mana usuchispa allinta kawsanankupaq. Hinaspapas paykunaqa huk mosoq pachapi wiñaypaq kawsaytan suyakushanku, chaypiqa manañan pipas ñak’arinqañachu (Apocalipsis 21:3, 4).

Geoff runaq ruwasqanqa yuyarichiwanchismi Jesuspa nisqanta, nirqanmi: “Kusisamiyoqmi huch’uyyaykukuspa Diosta maskhaqkunaqa”, nispa (Mateo 5:3). ¿Kallpachakuwaqchu tiempota t’aqaspa Diosmanta yachanaykipaq? Chayta ruwayqa yanapasunkin yachaywan ruwanaykipaq, chhaynapin sapa p’unchay kusisqa kawsanki.