Mapokola ba bañwi ba itusisa bucaziba bwa za bumapanga-panga kuli ba kusufaze kwa likozi ze kona ku ba teñi ha ba matisa limota za batu ba ba ngiwa ku ba ni mulatu. Mukwa o muñwi o ba sweli ku lika, u ama ku itusisa lika ze kona ku kunupa sika ka ku itusisa moya ili ze beilwe kwa lisipi za kwapili za limota za mapokola. Lika zeo li kunupanga tupangaliko to tu kona ku londotiwa ka mishini ya GPS, ili to tu yo lamatelanga fa mota ye sweli ku matiswa. Batu ba ba ngiwa kuli ba na ni mulatu cwale se ba kona ku matiswa ka lubilo lo lu sa koni ku tahisa kozi.

Ku kulubelwa kuli hola ni hola ku bulaiwanga musali a li muñwi kabakala mifilifili ye zwelela fa malobolo. Nihaike kuli muuso wa hanisa sizo seo sa ku lifa ni ku amuhela malobolo, mwa 2012 basali ba ba fitelela 8,200 ne ba bulailwe bakeñisa kuli muuna kamba ba lubasi lwa hae ne ba nga kuli musali naa ba lifile masheleñi a manyinyani.

Tupangaliko to tu nyinyani to tu kona ku lemusa batu ka za muinelo o muñwi to ne tu beilwe kwa tumbimbi to tulaalu ha ne tu li ko tu zwalelanga, ne tu bonisize kuli linyunywani zeo ne li konile ku fufa ku si na ku pumula ka mazazi a fitelela 200 ha ne li tutela kwa Africa. Kwamulaho, buikoneli bo bu cwalo bwa ku zamaya ku si na ku pumula ne bu lemuhilwe feela kwa lika ze pila mwa mezi.

Masholi ba ba tasezanga lisepe ne ba sweli lisepe ze 179, buhulenyana ni sibaka se si bizwa Horn of Africa mwahalaa April 2005 ni December 2012. Patisiso ya ba World Bank i bonisa kuli likezo zeo za bukebenga ne li tahiselize masholi bao ku fumana masheleñi a eza madola a kwa U.S. a fita fa 413 milioni a ne ba filwe kuli ba lukulule ze ba hapile.