Nagalupad nga Hardinero sang Tropikal nga Kagulangan
NAHIBALUAN sang tanan nga hardinero nga para magtubo ang binhi, dapat isab-ug ini sa husto nga lugar kag tion. Pero, makatilingala nga ang pila sa pinakaepektibo nga pagsab-ug nga ginahimo sa kagulangan nagakatabo kon gab-i, kag sa hangin. Ang nagalupad nga mga hardinero nga nagasab-ug amo ang Old World nga mga kabog—nga ginatawag man kon kaisa nga flying fox. *
Pagsab-ug sang Binhi
Ang kalabanan nga kabog nagalupad kon gab-i para pangitaon ang mga kahoy nga may manamit nga bunga ukon bulak nga puno sang nektar. Samtang nagalupadlupad ang mga kabog, ginatunaw sini ang kinaon nga prutas kag ginaluad ang panit kag mga liso. Para tapuson ang ila pagpanghardin, gina-pollinate man nila ang mga bulak paagi sa pagsuyop sang nektar sini, nga gusto gid nila.
Bangod malapad ang maluparan sang mga kabog kon gab-i, malapad man ang masab-ugan nila sang binhi. Kag bangod may upod nga pila ka binhi sa ila ipot, nangin “abono” ini nga nagabulig sa binhi nga magtubo. Amo nga ang pila ka sahi sang tanom sa kagulangan nagadepende sa mga kabog sa pag-pollinate sang ila mga bulak ukon sa pagsab-ug sang ila mga binhi.
Bangod malayo kag malapad ang ila maluparan, kinahanglan eksperto ang mga kabog sa paglakbay kag may maayo gid nga panan-aw. Mas masanag ang ila panan-aw sa dulom sangsa mga tawo. Makilala pa gani nila ang pila ka kolor. Nanamian sila maglupad kon adlaw amo man kon gab-i.
Pagkabuhi sang Pamilya
NAHIBALUAN MO BALA? Indi pareho sa kalabanan nga kabog, wala nagapangita ang mga fruit bat sang pagkaon paagi sa echolocation, kundi ginagamit nila ang ila panan-aw kag panimaho. Mapuslanon gid ang ila dalagku nga mata sa pagpangita sang pagkaon kon gab-i
Ang mga espesyi sang Samoan flying fox (Pteropus samoensis) nagaparisay tubtob buhi. Naobserbahan sa pila ka espesyi nga ginaatipan sing maayo sang iloy nga kabog ang iya mga boto, ginakungkong ini sa sulod sang pila ka semana kag ginabatiti asta maghamtong. Sa duha ka sahi sang espesyi sang kabog, mahimo pangabayon sang bayi ang serbisyo sang isa ka “paltera” nga magbulig sa iya kon magbata na sia.
Makapasubo nga madamo nga kabog ang malapit na lang mapapas bangod ginaguba ang ila puluy-an. Sa mga isla sa South Pacific, ang pagkapapas sang mga kabog may daku nga epekto sa pila ka espesyi sang tanom bangod nagadepende ang ila pag-pollinate sa mga kabog. Maathag nga ang hilikuton sining nagalupad nga mga hardinero indi gid dapat pagbalewalaon.
^ par. 2 Ang Old World nga mga kabog makita sa Aprika, Asia, Australia, kag sa pila ka isla sang Pasipiko.
