Skip to content

Skip to table of contents

Basikumwaya Nseke Ibauluka Bamubusena Moiwa Kapati Mvwula

Basikumwaya Nseke Ibauluka Bamubusena Moiwa Kapati Mvwula

MBUBWENYA buyo mulimi uuli woonse mbwazyi, kutegwa azwidilile weelede kumwaya nseke mubusena buli kabotu alimwi aaciindi ceelede. Nokuba kuti cilagambya, nzila imwi iigwasya kapati mukumwaya nseke mubusena moiwa kapati mvwula icitwa masiku—alimwi icitilwa mujulu. Basikumwaya nseke ibauluka aaba mbaasikampaafwa ibalya micelo, alimwi bamwi babaita kuti bamwaaba ibauluka. *

Kumwaya Nseke

Basikampaafwa banji ibalya micelo bauluka masiku kabayandaula masamu aajisi micelo mibotu naa maluba aajisi mulolo. Nobayaabuuluka mujulu kuyandaula zyakulya, basikampaafwa balagaya micelo njobalya alimwi akunya micelo anseke zyatagaigwa. Kutegwa bamanizye mulimo wakumwaya nseke, balasiya bungu kumaluba-luba kumwi kabasipa mulolo ngobayandisya.

Mbwaanga basikampaafwa ibalya micelo balauluka misinzo milamfwu masiku, balakonzya kumwaya nseke mubusena bupati. Alimwi akaambo kakuti nseke ziinda mwida, inga zikomena kabotu akaambo kakuti inga zijisi “camutunzya.” Aboobo, tacigambyi kuti zisyango zinji zili mubusena mvwula moiwa kapati zilavwula akaambo kakuti basikampaafwa balasiya bungu kumaluba-luba aanzizyo naa kumwaya nseke zyanzizyo.

 Mbwaanga basikampaafwa ibalya micelo balauluka misinzo milamfwu, beelede kuzyiba mbobeenda alimwi akuba ameso aalanga kabotu. Mumudima, balabona kapati kwiinda bantu alimwi balakonzya kwiindanya mboziboneka zintu. Kunze lyaboobo, balauluka kufwumbwa ciindi, tacikwe makani naa masiku naa syikati.

Mbobapona

SENA MULIZYI? Kwiindana abasikampaafwa bamwi, basikampaafwa ibalya micelo tababelesyi jwi kutegwa bazyibe ikuli cakulya, pele babelesya meso alimwi akununkizya. Meso aabo mapati alabagwasya kapati mumilimo njobacita masiku.

Musyobo wabasikampaafwa waku Samoa inga uba buyo akasimbi naa akasankwa komwe mubuumi boonse. Kwakajanwa kuti mumisyobo iimbi, kampaafwa kazyazi kalamulanganya kabotu mwana, kuunka anguwe kuli koonse kwansondo zili mbozibede alimwi akumunyosya kusikila wakomena. Kujatikizya misyobo yobilo yabasikampaafwa ibalya micelo, kazyazi inga kalayandaula sikukagwasyilizya nokazyala.

Cuusisya ncakuti basikampaafwa banji ibalya micelo balangilwa kumana, andiza akaambo kakunyonyoonwa kwamasena mobakkala. Munsumbu zili ku South Pacific, kumana kwabasikampaafwa ibalya micelo kulakonzya kuleta penzi akaambo kakuti misyobo imwi yazisyango zili munsumbu eezyi tazikonzyi kuletelwa bungu ikuti kakunyina basikampaafwa. Cilasalala kuti basikumwaya nseke ibauluka bajisi mulimo mupati ngotuteelede kuubya-ubya.

^ par. 2 Basikampaafwa aaba bajanika mu Africa, Asia, Australia, alimwi amunsumbu zya Pacific.