Như bất kỳ người làm vườn nào cũng biết, việc trồng trọt thành công phụ thuộc vào việc gieo giống đúng vị trí vào đúng thời điểm. Điều kỳ lạ là một số cách gieo hạt hiệu quả nhất ở rừng nhiệt đới lại diễn ra vào ban đêm, và từ trên không trung. “Thợ làm vườn” gieo hạt này là những con dơi ăn quả, một số được biết đến với tên gọi là cáo bay hay dơi ngựa *.

Phần lớn những con dơi ăn quả bay vào ban đêm, sục sạo trong rừng để tìm cây có quả ngon hoặc hoa đượm mật. Khi tìm kiếm trên không trung, dơi ăn trái cây rồi thải ra những cùi và hạt không thể tiêu hóa được. Để hoàn thành nhiệm vụ làm vườn của mình, chúng cũng thụ phấn cho hoa khi nhấm nháp thưởng thức mật ngọt mà chúng rất yêu thích.

Vì có thể bay được một khoảng đường dài vào ban đêm, nên dơi ăn quả có thể phát tán hạt cho một vùng rộng lớn. Nhờ thải ra một số hạt qua hệ tiêu hóa, nên chúng cũng cung cấp “phân bón” thúc đẩy hạt trưởng thành. Vì thế, không có gì ngạc nhiên khi ở rừng mưa, thực vật đa dạng phụ thuộc vào dơi thụ phấn cho hoa hoặc phát tán hạt.

 Vì di chuyển khắp nơi, dơi ăn quả phải có khả năng định hướng và thị lực đặc biệt. Trong bóng tối, chúng có thể nhìn rõ hơn con người. Thậm chí chúng còn phân biệt được một số màu sắc. Chúng cũng có thể bay cả ban ngày lẫn ban đêm.

Loài cáo bay Samoa (Pteropus samoensis) giao phối với nhau trọn đời. Như đã quan sát trong một số loài, dơi cái chăm sóc kỹ cho con, mang chúng theo trong vài tuần và cho bú đến lúc gần trưởng thành. Có hai loài dơi ăn quả mà dơi cái có thể nhận sự hỗ trợ của “bà mụ” vào thời điểm sinh nở.

Đáng buồn thay, nhiều dơi ăn quả có nguy cơ bị tuyệt chủng, một phần là do môi trường sống của chúng bị hủy hoại. Tại các đảo thuộc Nam Thái Bình Dương, nếu dơi ăn quả biến mất sẽ là thảm kịch vì một số loài thực vật trên các đảo này dường như không được thụ phấn khi thiếu những con dơi. Rõ ràng, không nên xem thường nhiệm vụ của thợ làm vườn trên không này.