CHKË RI TEʼEJ TATAʼAJ
5. Kixtzjon chiwäch
¿ACHKË NTEL CHË TZIJ?
Nbʼix chë ri teʼej tataʼaj yetzjon kikʼë kalkʼwal taq nkitzjoj chkiwäch achkë nkiquʼ y achkë nkinaʼ.
¿ACHKË RMA KAN KOWAN RUQʼIJ REʼ NAʼOJ REʼ?
Kʼo mul kan kʼayewal nuʼän chawäch yatzjon rkʼë jun awalkʼwal. Taq ri awalkʼwal kʼa ye koköj na kan jontir nkitzjoj chawä, ye kʼa taq yekʼïy qʼanäj ma kan nkitzjoj chik chawä ri najin nkiqʼaxaj, y rït ma natamaj ta achkë nkiquʼ chqä achkë nkinaʼ. Riʼ xa achiʼel ta ryeʼ ye kʼo jukʼan chik che rä jun mamaʼ raqän yaʼ. Ye kʼa, ya riʼ taq ri awalkʼwal más nkʼatzin chkë yetzjon awkʼë.
¿ACHKË ÜTZ NAʼÄN?
Katok kichiʼil awalkʼwal. Tabʼanaʼ riʼ tapeʼ yixtaneʼ chë tzij kʼa näj taq aqʼaʼ.
«Kʼo mul nawajoʼ naʼij: ‹¡Chöj jun qʼij xqjeʼ junan ¿y kʼa komä nawajoʼ yatzjon?!›. Ye kʼa ¿achkë rma naʼij ‹manä› che rä awalkʼwal taq ryä nrajoʼ ntzjon awkʼë? ¿Ma ya riʼ ta kʼa nqajoʼ röj chë ri kalkʼwal nkiʼän qkʼë?» (Lisa).
«Rïn kan chanin nwajoʼ yibʼewär, ye kʼa ntzʼeton chë ri walkʼwal más jaʼäl nkinaʼ nkiʼij jontir chwä taq kʼa runaj aqʼaʼ chik» (Herbert).
RI NAʼOJ NUYAʼ LE BIBLIA: «Ma xa xuʼ ta rït taquʼ qa awiʼ, xa taquʼ kij ri nkʼaj chik chqä» (1 Corintios 10:24).
Tayaʼ axkïn chkë awalkʼwal. Kʼo jun tataʼaj nuʼij: «Kʼo mul, taq ri walkʼwal najin yetzjon wkʼë, rïn xa nkʼaj chik yenquʼ, y ryeʼ kan nkitzʼët riʼ».
We rït chqä ke riʼ nbʼanatäj awkʼë, tachpuʼ ri televisión y ma tatzʼët ta ruwäch a-celular o a-tablet. Takʼoxaj ri najin nuʼij awalkʼwal chawä, ke riʼ xtakʼüt chwäch chë ri najin nuqʼaxaj ryä, tapeʼ ma kan ta achkë najin nuqʼaxaj, kan kʼo ruqʼij chawäch rït chqä.
«Kan kowan nkʼatzin nqakʼüt chkiwäch kalkʼwal chë nqajoʼ nqatamaj achkë nkinaʼ. We ma xtqaʼän ta riʼ, majun ta xtkitzjoj chqë y xtkikanuj kitoʼik jukʼan chik» (Maranda).
«Ma taxiʼij ta awiʼ, yajün taq awalkʼwal kʼo jun nkiʼij chawä ri ma pa rubʼeyal ta» (Anthony).
RI NAʼOJ NUYAʼ LE BIBLIA: «Titzʼetaʼ achkë rubʼanik najin niyaʼ ixkïn» (Lucas 8:18).
Taq yït kʼo kikʼë awalkʼwal, katzjon kikʼë. Kʼo mul, ri qʼopojiʼ kʼojolaʼ, más jaʼäl nkinaʼ yetzjon rkʼë kiteʼ kitataʼ taq majun ta nnaqö kichë.
«Röj nqtzjon kikʼë qalkʼwal taq yoj bʼenäq pa bʼyajen. Qatzʼeton chë taq chkixkïn nqtzʼyeʼ wä y ma chkiwäch ta, ryeʼ más jaʼäl nkinaʼ yetzjon qkʼë» (Nicole).
Jun chik hora ri akuchï ütz yixtzjon kikʼë iwalkʼwal ya riʼ taq yixwaʼ.
«Taq nqwaʼ chaqʼaʼ, nqatzjoj achkë ütz y achkë ma ütz ta xqaqʼaxaj ri qʼij riʼ. Ya reʼ nqrtoʼ rchë más junan nuʼän qawäch chqä rchë ma nqamestaj ta chë jontir nkʼatzin nqatolaʼ qiʼ chkiwäch ri kʼayewal» (Robin).
RI NAʼOJ NUYAʼ LE BIBLIA: «Tiyaʼ ixkïn chkë ri nkʼaj chik chqä ma chanin ta kixtzjon apü» (Santiago 1:19).
