Fiọ diọ bhi uhọnmhọn-ota

Fiọ diọ bhi uri uhọnmọn-ọta

Beji a rẹ re akhuan fan ẹdẹ ra, iriọ izilo ha rẹ rẹkpa uwẹ rẹ sabọ lẹn ebe ribhi ọkhọle ọsi ọmọn nọnsẹ.

ỌSI ENEBIỌMỌN

5: Izilo

5: Izilo

EBI A RE ỌLE TA

Nan rẹ ha zilo nọnsẹn bhi azagba-uwa hi, nin enebiọmọn bi imọn nesele rẹ ko ha talọ nyan ẹmhọn yẹ ka egbe ehọ, beji ele ha da sabọ lẹn ebi emhin dia ọdeọde bhi egbe yẹ.

EBEZẸLE NỌN DA KHẸKE

Ibhokhan ha ki kiẹn usẹn fo, ọ iyẹ lẹkhẹ nin ene biẹ ele rẹ ne ele zilo. Ebe ọkpa natiọle Breaking the Code da yọle ghe, ọ wo lẹkhẹ nin ibhokhan rẹ ha ta emhin rebhe man ene bie ele. Ọkpakinọn, ele ha ki kiẹn usẹn, ele iyẹ guanọ nin ele ha taan ọkhọle a man ele. Ọ ha rẹ dia inian, ọ sẹyẹ khẹke nin enebiọmọn guanọ uwedẹ nin ele ha re ha ne imọn nesele zilo, ranmhude, ọnan dẹ wo rẹkpa ene imọn.

EBI UWẸ HA SABỌ LU

Re ẹghe nin ọmọn nọnsẹ rẹ talọ bhi ẹghe nọn rẹ khin nin ọle rẹ guanọ nọn ne ẹ talọ. Muegbe nin uwẹ rẹ ka ọle ehọ aharẹmiẹn ọsasọn nọn.

“Uwẹ sabọ rẹ yọle: ‘ọ iyi imẹn bi uwẹ be ko ribhi uwa nin ẹdẹ rẹ we ẹlẹ? Ọsasọn nan uwẹ ki ho nin uwẹ rẹ dọ kpokpo mẹn!’ Ọ bha khẹke nin mhan ha zaka sade ọmọn nọnsẹmhan guanọ nin ọle ne imhan talọ. Nin ele ha bu mhan re dọ ha taan ọkhọle a man mhan, ọle bhọ hi ebi mhan guanọ.”​​—Lisa.

“Arẹmiẹn ghe ọ yẹẹ mẹn rẹ kẹ ha nowẹ, ọsasọn hi ẹghe nọn mhẹn nẹ nin mẹn bi imọn nesẹmhẹn nin usẹn sẹ rẹ ko zilo.”​​—Herbert.

ADIA NỌN RIBHI BAIBO: “Ji ọdeọde ha khu ọbhi ebi ọria ọbhebhe ha rẹ ha mhẹn yẹ, o iyi ọsi egbe ọle ọkpa.”​​—1 Corinthians 10:24.

Ka ele ehọ nọnsẹn. Aba ọkpa da yọle: “Ahamiẹn imọn nesẹmhẹn ne imẹn talọ, mẹn ki ha ria ẹmhọn ọbhebhe bhi ọkhọle. Osukpa ele rẹ lẹn ghe mẹn ika ele ehọ, ghe emhin ọbhebhe mẹn lu!”

Ahamiẹn ghe television la ifoni, bha ji uwẹ da ka imọn nesẹ ehọ nọnsẹn sade ele ne uwẹ talọ, uwẹ ki wẹ ọne television a, la uwẹ ha re ọne foni bhi otọ. Gbehọkotọ bhi ebi ọmọn nọnsẹ taman uwẹ, uwẹ ha ji ọle lẹn ghe, ẹmhọn nin ọle ta lu uhọnmhọn-emhin rẹji uwẹ, aharẹmiẹn ghe ọne ẹmhọn bha sẹ emhin soso.

“Ọkhẹke nin mhan ji imọn nesẹmhan lẹn ghe ẹmhọn ele rẹtẹ mhan. Ahamiẹn mhan bha lu iriọ, imọn nesẹmhan ida taan ọkhọle a man mhan. Ele sabọ dọ ha taman ọria ọbhebhe bhi ughe.”​​—Maranda.

“Aharẹmiẹn ẹmhọn nin ọmọn nọnsẹ taman uwẹ bha gba hiehie, sẹyẹ lu emhin ọbhi ekpẹn.”​​—Anthony.

ADIA NỌN RIBHI BAIBO: “Bha gbẹlokotọ bhi uwedẹ nin bha rẹ kaehọ.”​​—Luke 8:​18.

Noo isẹhoa nin uwẹ hi ki rẹ miẹn rẹ ne ele talọ. Ẹgheso, ọ lẹkhẹ nin imọn rẹ taan ọkhọle a man ene biẹ ele sade ele bha wo dotua ha ta ọne ẹmhọn.

“Mhan sabọ ne imọn nesẹmhan talọ sade mhan ribhi ẹkẹ imoto. Ranmhude mhan bha dotua ha ghe egbe ẹlo-ẹlo, ọnan ki wo rẹkpa ele rẹ sabọ ha ne mhan talọ.”​​—Nicole.

Ẹghe ọbhebhe nin bha ha rẹ sabọ miẹn isẹhoa rẹ ne ele zilo hi, ẹghe nin bha rẹ le ebale.

“Ẹghe nin mhan rẹ le ebale emuan, ọdeọde ki tẹmhọn emhin kẹkẹ ne sunu ji ọle bhi ọne ukpẹdẹ nin. Ọnan rẹkpa mhan re ha mhọn okugbe. Ọ yẹ rẹkpa mhan rẹ ha yere ghe, ahamiẹn emhin kpokpo mhan bhi ọkhọle, azagba-uwa nọnsẹmhan dẹ rẹkpa mhan rẹ khọn ọlẹn.”​​—Robin

ADIA NỌN RIBHI BAIBO: “Ọkhẹke nin ọrebhe ha kaehọ nọnsẹn. Sẹyẹ bha hẹi wo ha re ẹjẹje talọ bhi ẹmhọn.”​​—James 1:​19.