Tolakii bayimam ba nkal le bet ba nimis bôt ba ngwés ba mbéna nok njôghe ntjep wada mbus umpe, bôt bobasôna ba nok bé njôghe nya yada. Baa ibale hiki mut a nsôghe wé ntén, hala a nkobla le bôt bape ba nok bé njôghe ikepam i poños ngéda ba nimis mut, tole ba “ntjél ndigi” éba le ndutu i gwé bo? Heni. Tolakii i neebe ndutu ni i éba yo i nla hoo hôgbaha, ngim liboñok i ta bé le yon i “kôli” inyu éba le di nimis toi mut. Bôt ba nsôghe inoñnaga ni litén jap, ni libak jap, ni mam ba mboma, yak ni inoñnaga ni maada ba bééna lôñni mut ba nimis.

Ngéda bôt ba nkôhna maéya, ba mbéna bé yi i yom ba ga nôgda. Ndi di nla kôôba i bisu bi ngéda inyu boñ le njôghe ni ndutu bi yinde bañ bés kiki hala a yé a mpémél bôt bape. Béñge ki mam ma noñ:

Mahoñol moñ ma ta bé nwee. U ñee hiki ngéda, u hoñlak mut a nwo, mahoñol ni maboñok moñ ma nla héñha hiki ngéda. U nla ki lugda ikété mahoñol moñ inyule u mbigda nwet a nwo, u emlak ki nye. Jam li bisu di yé di mbéna boñ li yé i ee ni i tjél neebe nyemb i. Tina a ntoñol i yom a bi nôgda ngéda nlôô wé Timô a bi wo mpuhge nyemb. A nkal le: “I bibôdle me bi yôm, me bé la bé to ee. Me bé nhelek kayéle to hép, me bé la bé. Me bé hémle bé le me nyen i jam li, li bi pémél.”

Woñi, hiun, i ômba nsohi. Ivan a nkal le: “Mbus nyemb i lok yés Érik, i i bééna 24 nwii, me ni nwaa wem Yôlanda di bi unup ngandak! Hala a bi hélés bés ngandak inyule di bé yi bé le di nla unup i nya i. Di bé ômba nsohi inyule di bé hoñol le di bi boñ bé kii yosôna i bé sômbla inyu hôla lok yés.” Aleksandro, nu nwaa a bi nômôl i kon ilole a nwo, yak nye a bi ômba nsohi. A ntoñol le: “I bibôdle me bé hoñol le, ibale Djob a bé neebe le me son njonok hala, wee me yé toi béba mut. Jon me bé hoñol le men me bééna njom ndi me ômôk Djob nsohi.” Yak Kôsta nu di bôk di nsima mu yigil i i ntagbe, a nkal le: “Mangéda mape, me bé me unbene Sôfia inyule a bi wo. Mbus me kahal ôm memede nsohi inyu mahoñol ma. I pot maliga, njom i bé bé yé.”

Yubda ikété mahoñol. I yé i pam ngim mangéda le u yé u yubda ikété mahoñol moñ kayéle to bipôdôl gwoñ bi ta bi ba bé bi téé. Kiki hihéga, i nwet a nimis mut a nla hégda le a nla emble, a tehe, a nôgda ki le nwet a bi wo a yii nye ipañ. Nwet a nimis mut a nla ki nôgda wengoñle hala a yé ndutu ikeñi i ôt pék tole i bigda ngim mam. Tina a nkal le: “Ngim ngéda me bé me ba me nkwel, ndi nlélém ngéda, me nôgda le me yé haa! Mahoñol ma bé ma kena me haa kayéle ma wan mam momasôna ma ma bi kéña i nyemb i Timô. Kiki me bé la bé ôt pék yo ki yo, hala a bé a tééñga me ngandak.”

Ngôñ i ba wetama. Nwet a nimis mut a gwé bé ngôñ i ba lôñni bôt bape kayéle mangéda mahogi hala a nla hindha nye ñem. Kôstas a nkal le: “Ngéda me yé lôñni babiina bape, i yé i pôôna me le me yé kiki kôô u litôwa u nyônôs itan. Ndi ngéda me bé lôñni bo ngibiiba, a bé pôôna me wee ha bé nyen me nlama bane.” Yak nwaa Ivan le Yôlanda a ntoñol le: “Hala a bé bés ndutu i ba ipañ bôt ba ba bé tjelel inyu mandutu ma ma bé nene kiki disii di mam i mis més! Nlélém ngéda, bape ki ba bé toñle bés kiki bon bap ba bé ke loñge. Me bé kônôl bo maséé, ndi i nlélém ngéda, me gwéhék bé to emble bo. Me ni nlô wem di bi sôk nok le niñ i nsugul bé ha, ndi di bééna bé ngôñ to wongut inyu neebe hala.

 Makon. U nla nimis ngôñ je ni hilo, u bôdôl ki kôt. Arôn a nhoñol i jam li bi pémél nye nwii wada mbus nyemb pua yé: “Me bé la ha bé ki yibi jis. Me bé hoñol pua yem kayéle hala a ublak me hilo hiki u, i nlélém ngeñ.”

Aléksandrô a ngi hoñlak kiki nyuu i bi sagla nye: “Ngandak ngélé, dokta a bé a béñge me ndi hiki ngéda a kalak ndigi me le me nkon bé. Me bé nôgda kiki bo le i njôghe nyemb i yon i bé tééñga mbôô wem.” Aléksandrô a bi sôk a témbna mbôô wé. Ndi to hala, i tehe dokta i bé njel pék. Nyemb mut u ngwés i nla boñ we le u nimis mbôô, kon u yinde we, tole i ti we kon umpe.

Ndutu i sal bibôlô bi bi yé nseñ. Ivan a nkal le: “Mbus nyemb Érik di bé lama yis lihaa, mawanda ni ngandak bôt ipe kiki bo ñane wé bôlô yak ni nwet ndap het a bé yééne le Érik a nwo. Di bééna ki ngandak mapep ma ngomin i yônôs. Di bé lama ki bok gwom gwé. I bé béda le di ôt pék inyu tibil sal bibôlô bi gwobisôna, tolakii di bé nôgda waa ngandak ikété manyuu més ni mahoñol més.”

Inyu bôt bape, bañga ndutu i yé i ba i mbus ma- jôna, ngéda ba nlama tjek lelaa ba nla kena ni bisu i mam mut wap a bi bôdôl boñ. Yom i yon i bi pémél Tina. A ntoñol le: “Timô a bé yoñ ngéda ngandak ni mam més ma moni ni ma nyuñga. Nano, hala a bi yila mbegee yem, a kônde ki tééñga me maho- ñol. Baa me yé le me laa boñ mam ma momasôna ibabé i hôs?”

Mandutu di ntip sima​—i pes mahoñol ni i pes minsôn​—ma nla boñ le di tehe i tégbaha maéya kiki jam li nkônha woñi. Maliga ma yé le njôghe i nimis mut di ngwés i nla ba keñi ngandak, ndi i yi hala i bisu bi ngéda i nla hôla bôt ba nkôs maéya i hônba i njôghe i. Yi le njôghe nyemb i nlona, i ntihba bé bôt bobasôna nya yada. Ni ki le, bet ba gwé maéya ba nla kôhna hogbe ngéda ba nyi le i ta bé béba i nok njôghe.

Jam u nlama yi: Njôghe i nyemb i nom bé mba ni mba; i yé i sôk i mal. Hala a nsômbôl bé kal le di yé di “tébna” tébna yosôna tole di nhôya mut wés di ngwés. Tolakii njôghe i nsôs ndék ni ndék, njôghe i, i nla tiimba tééñga bés ngim mangéda kiki bo ngéda di nhoñol nye tole kel hilo i nyemb yé hi nkola. Ndi sôk i yé i sôk le, ngandak bôt i yé i gwel yomede, i témb i kahal sal bibôlô gwap. Hala a yé ki maliga ngéda bôt ba lihaa ni mawanda ba nyoñ bitelbene bilam inyu nit bôt ba gwé maéya.

Letee ni ngéda imbe hala a ga nom? Inyu bahogi, njôghe i nla tagbe mbus ndék sôñ. Ndi inyu bape, nwii wada tole ima mi nla tagbe ilole ba ntémbna ngui yap. * Aléksandrô a nkal le: “Inyu yem, njôghe i bi nom letee ni nwii maa.”

Boñ biliya i bana wongut. Yoñ hiki kel kiki i nlo, boñ mam mbeñee mbeñee, u yik le njôghe i nyemb i nom bé mba ni mba. U héya hala, baa ngim mam i yé nano le u nla boñ inyu hôgbaha njôghe yoñ, ni i boñ le i njôghe i, i nom bañ yañga?