Be ka se isịnede

Be ka se isịnede

SE IDIN̄WAMDE MBON EMI ẸFỤHỌDE N̄KPA OWO MMỌ

Se Isitịbede Inọ Mbon Oro Owo Mmọ Akpade

Se Isitịbede Inọ Mbon Oro Owo Mmọ Akpade

Ndusụk ntaifiọk emi ẹsinamde ndụn̄ọde ẹban̄a mfụhọ ẹtịn̄ nte mme owo ẹsifụhọde n̄kpa owo mmọ, edi se idude edi ke mme owo isifụhọke ukem ukem. Ndi emi ọwọrọ ke n̄kpa isinen̄ekede ibiak ndusụk owo, mîdịghe ke mmọ isiyomke mme owo ẹdiọn̄ọ ke imofụhọ n̄kpa owo mmimọ? Iwọrọke ntre. Kpa ye oro edide owo ndifụhọ nnyụn̄ ntua n̄kpa owo esie ekeme ndinam ubiak n̄kpa oro osụhọde esisịt, owo ikemeke ndidọhọ ke nnennen usụn̄ ndifụhọ n̄kpa owo edi nditua m̀mê nditre nditua. Mme owo ẹsifụhọ n̄kpa owo mmọ ẹtiene nte etiede mmọ ke idem, nte ẹsinamde n̄kpọ ke edem mmọ, nte mmọ ke idemmọ ẹsinamde n̄kpọ, nte n̄kpọ etiede ye mmọ, ye nte owo oro akasan̄ade akpa.

NSO ISITỊBE?

Mbon oro owo mmọ akpade isifiọkke se iditịbede inọ mmọ ye nte editiede mmọ ke idem. Edi enyene ndusụk n̄kpọ emi ẹsiwakde nditịbe nnọ utọ mbon emi. Se ndusụk mmọ mi:

Etie nte mfụhọ ọmọn̄ emen owo emen. Mbon oro owo mmọ akpade ẹsiwak nditua nte usen ọmọn̄ okụre, esinyụn̄ ọdọn̄ mmọ ndifiak n̄kụt owo mmọ oro. Ndien ndusụk ini esidi owo idorike-dori enyịn, etise enye ọtọn̄ọ ndifụhọ. Se ndusụk owo ẹtide m̀mê ẹdabade ekeme n̄ko ndinam mmọ ẹnen̄ede ẹfụhọ. Ke ini ndusụk owo ẹkopde ke owo mmọ akpa, mmọ isinịmke ke nsonso oro. Ke uwụtn̄kpọ, Tina ọdọhọ ke eketie imọ nte idadaba ke ini Timo ebe imọ akakpade. Enye ọdọhọ ete: “Eketie mi nte n̄kpọ ndap. N̄kekemeke nditua ke nsonso oro. Ibuot ama oyon̄ mi, ibifịk onyụn̄ ababa mi. Ama ọsọn̄ mi ndinịm ke ebe mi akpa.”

Esịt esitịmede owo, esịt ayat enye, mîdịghe enye ọduọhọ idemesie. Ivan emi eyen esie akakpade ọdọhọ ete: “Ke ini Eric eyen nnyịn emi ekedide isua 24 akakpade, ekesidi ekpri n̄kpọ etitetịbe, ami ye Yolanda an̄wan mi iyat esịt. Idem ama akpa nnyịn sia nnyịn ikesisọpke iyatesịt. Esịt ama afịna nnyịn sia ikekere ke enyene se ikpakanamde man eyen nnyịn okûkpa.” Esịt ama afịna n̄ko Alejandro emi n̄wan esie akakpade ke ama ọkọdọn̄ọ ke anyan ini. Enye ọdọhọ ete: “Ke nsonso oro, n̄kekere ke edieke Abasi ayakde mbọ ufen ntem, ke anaedi ndi idiọkowo. Ekem, esịt ama afịna mi sia eketie nte nduọhọ Abasi ke se iketịbede.” Ndien Kostas oro iketịn̄de iban̄a ke akpa ibuotikọ ọdọhọ ete: “Enyene ini emi n̄kakam nyatde esịt ye Sophia ke enye ndikakpa n̄kpọn̄ mi. Ekem esịt ama afịna mi ke ndikayat esịt ye enye sia idịghe enye okowot idemesie.”

Ndikere n̄kpọ ntịme ntịme. Ndusụk ini, se mbon oro owo mmọ akpade ẹsikerede isinyeneke ibuot. Ke uwụtn̄kpọ, mmọ ẹsikere ke imekeme ndikop uyo owo oro akakpade, ikụt enye, mîdịghe enye otụk mmimọ. Ekeme n̄ko ndisọn̄ mmọ nditịn̄ enyịn nnam n̄kpọ m̀mê nditi n̄kpọ. Tina ọdọhọ ete: “Ndusụk ini, ekesidi owo ke eneme nneme ye ami, edi esịt mi isịneke do. Ekikere ama esimen mi aka nsio nsio n̄kpọ oro ẹketịbede mbemiso ebe mi akpade. Ama esifịna mi nte ekikere mînaha mi sụn̄.”

Ndiyom ndidu ikpọn̄. Owo emi owo esie akpade ekeme ndisisọp nyat esịt ke ini odude ye mme owo, mîdịghe ekere ke imọ idotke ndidu ye mmọ. Kostas ọdọhọ ete: “Ke ini ndude ye mme ọdọ ndọ, ekesitie mi nte ke ndotke ndidu ye mmọ sia mmenyeneke n̄wan aba, ke ini nnyụn̄ ndude ye mbon emi mîdọhọ ndọ, ekesitie mi nte ke ndotke ndidu ye mmọ sia mma ndọ n̄wan.” Yolanda an̄wan Ivan ọdọhọ ete: “Ama esiyat mi ndikop mme owo ẹsemede idem ẹban̄a mfịna emi mîmenke-men ubọk ye se ikọwọrọde nnyịn. Ndusụk owo ẹma ẹsinyụn̄ ẹtịn̄ nti n̄kpọ oro nditọ mmọ ẹnamde. Mma nsikọm Abasi nnọ mmọ, edi n̄kesimaha ndikpan̄ utọn̄ nnọ mme utọ ikọ ntre. Ami ye ebe mi ima idiọn̄ọ ke ana ida uwem nte inyụn̄ ikụtde, edi nnyịn ikesiyom ndidu ikpọn̄ man owo iditịn̄ se iyatde nnyịn.”

Udọn̄ọ. Ndusụk mbon oro owo mmọ akpade isikemeke ndidia udia m̀mê ndide idap ọfọn, idem esinyụn̄ ọwọrọ ndusụk mmọ. Kop se Aaron eketịn̄de mi aban̄a se iketịbede inọ enye isua kiet ke ete esie ama akakpa: “N̄kesikemeke ndide idap ọfọn. Mma nsidemede ukem ini kpukpru okoneyo ntie n̄kere n̄kpa ete mi.”

Alejandro etịn̄ nte imọ ikọdọn̄ọde nsio nsio udọn̄ọ oro mîn̄wan̄ake imọ. Enye ọdọhọ ete: “Dọkta ama ese mi idem ediwak ini onyụn̄ ọdọhọ ke inyeneke se inamde mi. Mma n̄kere ke anaedi mfụhọ akanam etie mi ndisịme ndisịme ke idem.” Nte ini akakade, idem ama afiak enem Alejandro. Edi ama ọfọn nte enye akakade okokụt dọkta sia mfụhọ ekeme ndinam idem nnyịn ikemeke aba ndinen̄ede n̄n̄wana ye udọn̄ọ, anam udọn̄ọ oro inyenede ọdiọk akan nte ekedide, mîdịghe anam idọn̄ọ mbufa udọn̄ọ.

Owo ikemeke ndinam se akpanade anam. Ivan ọdọhọ ete: “Ke Eric ama akakpa, akana itịn̄ inọ iman nnyịn, mme ufan esie, ye mbon en̄wen utọ nte eteutom esie ye owo emi ekenyenede ufọk oro enye okodụn̄de. Ndien ama enyene ediwak n̄wed ukara emi akanade isịn ubọk. Okonyụn̄ ana itan̄ n̄kpọ esie inyọn̄ ufọk. Kpukpru emi ama oyom itịn̄ enyịn inam, edi ama ọsọn̄ ndinam mme n̄kpọ emi sia idem ama emem nnyịn, ekikere etịmede nnyịn, n̄kpa esie onyụn̄ enen̄ede abiak nnyịn.”

Edi se isifịnade ndusụk owo ikan edi ke ini mmọ ẹyomde ndinam n̄kpọ emi owo mmọ oro akpade ekesinamde. Se ikọwọrọde Tina edi oro. Enye ọdọhọ ete: “Ebe mi ekesise aban̄a n̄kpọ ekededi emi aban̄ade ban̄k ye mbubehe eken. Edi idahaemi enye ama akakpa ọkpọn̄ mi, kpukpru oro edidi utom mi. Ndien isimemke inọ mi sia ediwak n̄kpọ ẹfefịghe mi ke esịt. Mmesikere m̀mê nyekeme ndinam kpukpru emi nnamke ndudue.”

Mme n̄kpọ oro itịn̄de ke ibuotikọ emi ẹwụt ke isimemke inọ mbon emi owo mmọ akpade sia n̄kpa esinen̄ede abiak owo. Edi edieke owo ọdiọn̄ọde mme n̄kpọ oro ẹkemede nditịbe ke ini enye ofụhọde n̄kpa owo esie, oro ekeme ndin̄wam enye. Ana iti n̄ko ke idịghe kpukpru owo ke ofụri se ibatde emi esitịbe ọnọ ke ini owo mmọ akpade. N̄ko, edieke mbon oro owo mmọ akpade ẹdiọn̄ọde ke ndusụk se iwọrọde mmọ esinyụn̄ ọwọrọ mbon en̄wen, oro ekeme ndidọn̄ mmọ esịt.

NDI NYAFIAK N̄KOP INEMESỊT?

Se anade ọdiọn̄ọ: Ọkpọsọn̄ ubiak oro owo esikopde ke ini owo esie akpade isidịghe ke nsinsi, esifiak osụhọde ubọk nte ini akade. Emi iwọrọke ke nte ini akade, ke owo eyefre aban̄a owo esie oro akakpade. Edi ubiak oro esisụhọde sụn̄sụn̄. Kpa ye oro, owo ekeme ndifiak nnen̄ede mfụhọ ke ini se itịbede anamde enye eti n̄kpa owo esie, mîdịghe ke ini ọwọn̄ọrede edisịm usenọfiọn̄ emi mmọ ẹkenamde ndọ m̀mê usenọfiọn̄ emi owo oro akakpade. Edi nte ini akade, ediwak owo ẹsikeme ndifiak mmụm idem n̄kama ẹnyụn̄ ẹfiak ẹkeme ndikere n̄kpọ ọfọn ẹnyụn̄ ẹtọn̄ọ ndinam se mmọ ẹkesinamde ke usen ke usen. Se isinen̄erede in̄wam mmọ edi se mbonubon mmọ ye mme ufan mmọ ẹnamde man ẹn̄wam mmọ ye se mmọ ke idemmọ ẹnamde man ẹyọ se iwọrọde mmọ.

Ndifụhọ ebịghi didie? Ndusụk owo ẹsinen̄ede ẹfụhọ ke ufan̄ ọfiọn̄ ifan̄ kpọt. Edi ediwak owo ẹsifụhọ ẹsịm isua kiet m̀mê iba. Ndusụk ẹsifụhọ ebịghi akan oro. a Alejandro ọdọhọ ke ima inen̄ede ifụhọ n̄kpọ nte isua ita.

Nyene ime; kûkere ke kpukpru n̄kpọ edikụre usen kiet. Da usen kiet kiet nte onyụn̄ okụtde. Nam se ekemede, kûyom ndinam nte mbon en̄wen ẹnamde. Ti ke udûfụhọke ke nsinsi. Edi, ndi enyene mme n̄kpọ emi akpanamde man mfụhọ edimen fi imen, man udûnyụn̄ ufụhọ ubịghi ukan nte okpofụhọde?

Ndusụk se iwọrọde fi esinyụn̄ ọwọrọ mbon en̄wen oro owo mmọ akpade

a Enyene ndusụk mbon emi ẹsinen̄erede ẹfụhọ ẹbịghi tutu mfụhọ oro anam mmọ ẹdọn̄ọ. Utọ mbon oro ẹkpenyene ndika mbịne dọkta man ẹkese mmọ idem.